باید از مدیریت سنتی بنادر به مدیریت مدرن گذر کنیم

عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی نوید بخش آزاد سازی تجارت و ازدیاد حجم تبادلات کالا در کشور است. این مهم فرصت مناسبی را برای تولید کنندگان ایرانی فراهم می آورد که با کمترین محدودیتی کالای خود را به دست مصرف کننده برسانند و به بخشی از بازار رقابت جهانی تبدیل شوند. بنابراین بدیهی است که با تکمیل شدن فرآیند الحاق ایران به WTOطی زمان احتمال سه تا پنج سال، نخستین بخشی که با حجم رو به تزاید واردات و صادرات کالا روبرو می شود بخش حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل ودریایی و بنادر کشور است. اینجا است که بنادر ما به عنوان یکی از حلقه های اصلی زنجیره تامین باید روند آمادگی لازم را از همین حالا آغاز کنند. به همین منظور بنادر ما باید در سه بعد سخت افزاری، نرم افزاری و مغز افزاری متحول شوند.              

در بعد سخت افزار برنامه های آتی توسعه بنادر کشور نشان دهنده توسعه فازهای دو و سه در بندر شهید رجایی، جزیره نگین بندر بوشهر به عنوان بندری که در آینده می تواند تا دو میلیون TEU کانتینر جابجا کند، توسعه بندر چابهار و تاکید موکد مقام معظم رهبری برای توسعه سواحل مکران است. اینها برنامه های بسیار خوبی است مشروط به اینکه تمام این طرح ها در موعد مقرر عملیاتی شود.                                    

در بعد نرم افزاری ما باید برنامه های بروز رسانی شده رایانه ای مورد نیاز بندر برای مدیریت آن با حجم عملیات مناسب را فراهم کنیم تا پاسخگوی نیازهای خطوط کشتیرانی و صاحبان کالا باشیم. در عین حال ما باید یک نظام تعرفه ای و قانون و مقرارتی داشته باشیم که تسهیل کننده فعالیت بنادر باشد. 

یادآوری می کنم منظور از تعرفه مناسب تعرفه ارزان نیست بلکه بنادر ما باید به خدمات خوب فکر کنند نه تنها به خدمات ارزان. امروز مشتری ها و خطوط کشتیرانی ترجیح می دهند که سرویس بهتری دریافت کنند و هزینه آن را هم بپردازند. اینگونه است که آنها بیشتر به سوی بنادر جنوبی خلیج فارس متمایل می شوند تا بنادر ما.                                                                                                     

از سوی دیگر، ما باید در مبحث اصلاح تعرفه ها به دنبال تناسب در تعرفه ها باشیم. اینکه گفته می شود که باید تعرفه های بندری کاهش یابد یا با تخفیف اعمال شود این حرف دقیقی نیست. ما باید به دنبال این باشیم که با ارائه خدمات بهتر متناسب با آن تعرفه ها را تعریف و تعیین کنیم. اینگونه که خطوط کشتیرانی با میل و رغبت به سوی بنادر ما روان خواهند شد. اما ما شاهد هستیم که تاکنون این خدمات در بنادر ما انجام نشده آنچنان که مسئله دموراژ و معطلی کشتی ها به معضلی در بنادر ما تبدیل شده است.                                                                                       

اما بعد مغزافزاری همان بعدی است که معمولا در برنامه های ما مغفول مانده است. بر این اساس ما باید از تفکر مدیریت سنتی و غیر بهره ور به مدیریت مدرن گذر کنیم. حوزه مغزافزاری همان حوزه ای است که زمینه های مطالعه بازار را برای ما فراهم می کند تا مشتری بنادر را بشناسیم و نسبت به خواست های شان به آنها خدمات دهیم. ما باید از تفکر فرسوده و کهنه مدیریتی و تکنولوژی ها فرسوده و قدیمی دست برداریم و سرویس های منسوخ شده را کنار بگذاریم تا بتوانیم در ورود به جهانی شدن دوام بیاوریم و توسعه بیابیم.