فرصت ایران برای کسب سهم از بازار بانکرینگ جهان

اما تنها مصرف نفت کوره، استفاده در نیروگاه ها و صنایع نیست. تمامی کشتی ها و نفتکش های سراسر جهان برای آنکه بتوانند مسیر از قبل تعیین شده خود را بپیمایند نیاز به سوختی دارند که همان نفت کوره است.
با توجه به آنکه در حال حاضر هر کشتی یا نفتکش به طور متوسط روزانه 100 تن سوخت مصرف می کند و با توجه به قیمت 100 تا 300 دلاری هر تن نفت کوره، می توان به سود این تجارت پی برد.
امروزه 400 بندر سوخت‌رسانی در جهان خدمات بانکرینگ ارائه می کنند و این صنعت آنچنان سود ده است که حتی پالایشگران بزرگ جهان نیز وارد آن شده اند اما بخش عمده سوخت دریایی به شرکت‌های سوخت‌رسان تحویل می‌شود تا با حمل و انبارداری، سوخت مورد نیاز را به مشتریان برسانند.
سهم این تجارت در جهان سالانه 200 میلیون تن نفت کوره است که به کشتی ها فروخته می شود، از این بین 80 درصد فعالیت بانکرینگ جهان تنها در ده بندر مهم انجام می شود که سه بندر به تنهایی سهمی 22 درصدی از بازار بانکرینگ را دارا هستند. جالب آنجاست که یکی از این سه بندر، بندر فجیره در امارات بوده که حدود یک سوم نفت کوره خود را از ایران خریداری می کند.
در حال حاضر حدود 80درصد بازار فروش بانکرینگ منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز در اختیار سرمایه گذاران اماراتی است به طوری که از بندر فجیره این کشور شیخ نشین، به عنوان دومین مرکز سوخت رسانی دریایی به کشتی‌ها و نفتکش‌ها در جهان یاد می شود.فجیره در خلال جنگ ایران و عراق، و استفاده از شرایط ایران، موقعیت تجاری خود را تقویت کرده و زیرساخت های لازم را ایجاد کرد.
توجه به این بازار درایران مغفول مانده و عرضه سوخت از سوی ایران به صورت فروش‌های عمده و در محموله‌های بزرگ انجام می شود و به عرضه سوخت مستقیم به کشتی‌ها توجه کمتری شده است. بخشی از سهم کم ایران از بازار سوخت‌رسانی منطقه طی ده‌های اخیر به دلیل عدم وجود زیرساخت‌ها، امکانات و تاسیسات زیربنایی از جمله بنادر متنوع با ظرفیت‌های مختلف پهلودهی و خدمات جانبی شامل تعمیرات، تعویض قطعات و تامین نیازهای ابتدایی کشتی‌ها بوده است.
در حال حاضر اما ایران با توجه به بهبود شرایط سیاسی و نگاه مثبت جهانی که پس از توافق هسته ای ایجاد شده است، می تواند سهم خود را از این بازار پر سود در خلیج فارس باز پس گیرد.
ایران می تواند با توجه به حجم تولید نفت کوره در کشور و همچنین دسترسی به آبهای آزادی که مسیر تردد کشتی های بزرگ به شرق و غرب جهان است، به عنوان یکی از بازیگران اصلی این صنعت در جهان مطرح شده و ارزآوری مناسبی را برای کشور ایجاد کند.
پالایشگاه های ایران در حال حاضر 30 درصد از فرآورده هایشان، نفت کوره است و این میزان نفت کوره به صورت عمده و با قیمت بسیار نازل فروخته می شود یا به مصرف نیروگاه ها می رسد اما همین نفت کوره را می توان به صورت خرد با سود بسیار بالا به صورت بانکر عرضه کرد.
از سوی دیگر، بسیاری از کشتی هایی که برای دریافت نفت خام و فرآورده های نفتی به جزیره خارگ می آیند، مجبورند برای استفاده از خدمات بانکرینگ 40 مایل مسیر خود را دور کنند و به بندر فجیره در امارات رفته تا خدمات مورد نیاز اعم از سوخت را دریافت کنند.
ایران موقعیت منحصر به فرد دیگری را نیز در این صنعت داراست. بندر جاسک که در حاشیه دریای عمان قرار دارد می تواند مسیر کوتاه تری برای کشتی ها و نفتکش هایی باشد که نیاز به بانکرینگ دارند. علاوه برآنکه در این بندر می توان به کشتی ها سوخت رسانی کرد، همچنین خدمات دیگر مانند آب، غذا، تعویض نیروی انسانی و غیره را ارائه داد. مسافت کوتاه تر این بندر نسبت به فجیره و همچنین امکان سوخت گیری بدون عبور از تنگه هرمز، از مزایای اصلی انتخاب جاسک به عنوان بندر بانکرینگ برای کشتی ها می باشد. با راه‌اندازی بنادر تجاری و پایانه صادرات نفتی در جاسک هم مسیر کشتی های تجاری و هم مسیر نفتکش‌ها در مقایسه با وضع فعلی بسیار کوتاهتر و باصرفه تر می شود؛ به طوری که مسیر کشتی‌ها برای حمل نفت صادراتی ایران 2400 مایل و مسیر شناورهای بین المللی برای دریافت خدمات دریایی در این منطقه 600 مایل کمتر از عزیمت آنها به دوبی خواهد شد.
از سوی دیگر از آنجا که ایران مشتریان ثابتی برای خرید نفت دارد، بلافاصله پس از توسعه این صنعت مشتریان آماده دریافت خدمات خواهند بود و در واقع نیاز به بازاریابی و ترغیب مشتریان برای مراجعه به ایران وجود ندارد، بلکه صرف توسعه، و ارائه خدمات مورد نیاز،صنعت بانکرینگ ایران آنچنان برای مشتریان جذاب خواهد بود که می تواند منافع فروشنده و خریدار را به دنبال داشته باشد.
ایران از هر نظر موقعیت مناسبتری را برای بانکرینگ کشتی ها داراست. صرفه اقتصادی و کوتاهی مسیر از یک سو و دسترسی مستقیم به نفت کوره از سوی دیگر ایران را در موقعیتی منحصر به فرد قرار داده است. غفلت از این موقعیت به هر دلیلی که بوده باشد بیش از این جایز نیست و باید با توجه به امکانات و توسعه زیرساخت های لازم سهم مغفول مانده ایران را در این بازار پر حجم و در عین حال پر سود کسب کرد. سهمی که جنگ هشت ساله ایران و عراق، آن را به تعویق انداخت و پس از آن نیز با بی توجهی مسئولان به فراموشی سپرده شد.
اکنون اما خارگ و مهمتر از آن بندر جاسک می تواند ایران را به جایگاه مناسب خود در بازار بانکرینگ جهان برساند.