بنادر هوشمند و ایمن، نیاز امروز و فردای دنیای حمل‌ونقل جهانی

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، هم‌زمان با تکامل صنعت دریانوردی، بنادر سراسر جهان به طور فزاینده‌ای در حال پذیرش فنّاوری‌های پیشرفته برای افزایش کارایی، ایمنی و پایداری هستند. در سال ۲۰۲۵میلادی، چندین روند فنّاوری متحول‌کننده، نحوه عملکرد بنادر را شکل می‌دهند و راه را برای عملیات بندری هوشمندتر و چابک‌تر هموار می‌کنند. در واقع بنادر هوشمند و ایمن نیاز امروز و فردای جامعه دریایی است.

ر این راستا باید گفت امروزه وجود ایمنی در بنادر مانند تمام عوامل موجود در آنها ضروری‌تر از همه کارها و فعالیت‌هاست. از آنجایی که وجود مکان‌های حادثه‌خیز از عوامل بروز آسیب‌ها و حوادث ناشی از خطای انسانی است، به همین جهت شناسایی مکان‌های حادثه‌خیز و کنترل ایمنی بنادر یک جزو حیاتی در فعالیت‌های بندری است.

در حال حاضر در بسیاری از بنادر جهان چه در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه تیم‌های کنترل و بازرسی بنادر با نیروی انسانی زبده و  آموزش‌دیده  با پشتیانی تجهیزات و نیروهای آتش‌نشانی تمامی مناطق عملیاتی را به‌طور 24 ساعته رصد می‌کنند.

از دید کارشناسان، تحلیلگران و دست‌اندرکاران، گروه کنترل بندری خط دفاعی قوی در برابر حمل‌ونقل غیراستاندارد محسوب می‌شود.

ناگفته نماند سازمان بین‌المللی دریانوردی(IMO)  همواره ضمن تأکید بر رعایت اصول ایمنی در حمل‌ونقل و بنادر طی سال‌های قبل با تشکیل کمیته‌های مربوطه ده‌ها کنوانسیون و پروتکل و صدها توصیه‌نامه را به‌منظور رعایت ایمنی تصویب و ابلاغ کرده است که بیشتر آنها بنادر را در بر می‌گیرد.

در این راستا بنادر اروپا براساس دستورالعمل شماره  EC/2009/16مصوبه پارلمان اروپا بازرسی از بنادر را الزامی کرده و از مسئولان بندری خواستار ارسال گزارش‌های بازرسی به اتحادیه‌ها و انجمن‌های بندری شده است. برای مثال سالانه حداقل 14 هزار بازرسی بندری در اروپا انجام و گزارش آن تهیه می‌شود.

ریسک‌های ایمنی رایج در بنادر

همان‌گونه‌که اشاره شد بنادر مراکز کلیدی فعالیت‌های حمل‌ونقلی در همه ابعاد هستند که در آنها کالاها جابه‌جا می‌شوند. کشتی‌ها بارگیری و تخلیه شده و عملیات لجستیکی همواره در حال انجام است.

در میان ازدحام فعالیت‌های بندری ریسک‌های ایمنی متعددی نهفته است که نیاز به مدیریت و توجه دقیق دارند. براساس دستورالعمل‌های بندری، رعایت استانداردهای ایمنی امروزه به عنوان یک اصل اساسی در همه بنادر دنیا پذیرفته شده و به آنها عمل می‌شود. در اینجا به تعدادی از ریسک‌های ایمنی بندری و راه‌های پیشگیری از آنها اشاره می‌شود.

 لغزش، زمین خوردن و سقوط  احتمالی نیروی انسانی 

محیط پویای بنادر با تجهیزات و شرایط آب و هوایی متنوع، احتمال لغزش، زمین خوردن و سقوط را افزایش می‌دهد. عرشه‌های مرطوب، سطوح روغنی و زمین‌های ناهموار خطرات قابل‌توجهی را برای پرسنل ایجاد می‌کنند. برنامه‌های منظم نگهداری، استفاده از پوشش‌های ضد لغزش و تابلوهای استراتژیک برای کاهش این خطرات ضروری است. علاوه بر این ترویج فرهنگ هوشیاری در بین کارگران و آگاهی‌بخشی از خطرات و اهمیت پوشیدن کفش مناسب می‌تواند ایمنی را افزایش دهد.

حوادث جابه‌جایی کالا

جابه‌جایی کارآمد بار در بنادر مستلزم استفاده از ماشین‌آلات سنگین مانند جرثقیل، لیفتراک و کامیون است. حوادث در حین عملیات بارگیری و تخلیه می‌تواند منجر به جراحات جدی یا مرگ و میر افراد شود. آموزش جامع برای اپراتورهای تجهیزات، پروتکل‌های ارتباطی شفاف و رعایت دقیق برنامه‌های بارگیری برای پیشگیری از حوادث بسیار مهم است. بازرسی منظم تجهیزات برای یافتن نقص‌های مکانیکی و اطمینان از انجام تمام عملیات جابه‌جایی بار بسیار ضروری است.

آسیب‌های جابه‌جایی دستی کالا و تجهیزات

کارگرانی که در جابه‌جایی دستی بار مشغول هستند به دلیل حرکات تکراری یعنی بلند کردن اجسام سنگین و وضعیت‌های نامناسب بدنی در معرض خطر ابتلا به آسیب‌های اسکلتی و عضلانی قرار دارند. ارائه وسایل کمکی بلند کردن بار و ایستگاه‌های کاری قابل تنظیم، می‌تواند این خطرات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برگزاری جلسات آموزشی منظم در مورد تکنیک‌های صحیح بلند کردن بار و تشویق به استفاده از استراتژی‌های بلند کردن بار تیمی نیز می‌تواند احتمال آسیب‌ها را کاهش دهد. علاوه بر این پرورش فرهنگ محل کار که بر اهمیت گزارش زود هنگام ناراحتی یا فشار تأکید دارد می‌تواند در رسیدگی به مشکلات احتمالی قبل از تشدید چالش‌ها کمک کند.

جراحات ناشی از  جابه‌جایی کانتینرها

فعالیت‌های بندری اغلب شامل جابه‌جایی کانتینرها و تجهیزات سنگین است. کارگران ممکن است هنگام کار در فضاهای محدود یا در هنگام خرابی تجهیزات در معرض خطر آسیب‌های ناشی از بد عمل کردن تجهیزات قرار گیرند. نصب موانع ایمنی و نرده‌های محافظ در اطراف مناطق خطرناک، علامت‌گذاری واضح مسیرهای عابر پیاده و اجرای دقیق رویه‌های عملیاتی برای بهره‌برداری و نگهداری تجهیزات می‌تواند این خطرات را به حداقل برساند. بازرسی‌های منظم تجهیزات و برنامه‌های نگهداری پیشگیرانه نیز نقش مهمی در جلوگیری از حوادث احتمالی دارند.

 قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

جابه‌جایی و نگهداری مواد شیمیایی و خطرناک، خطرات قابل‌توجهی را برای سلامت کارگران از طریق استنشاق، تماس پوستی یا بلع ایجاد می‌کند. استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب مانند ماسک‌های تنفسی، دستکش و لباس‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی برای کاهش خطرات مواجهه ضروری است. علاوه بر این اجرای سیستم‌های تهویه مؤثر و انجام نظارت منظم بر کیفیت هوا می‌تواند به حفظ محیط کار ایمن کمک کند. ارائه آموزش جامع در مورد جابه‌جایی و نگهداری ایمن مواد خطرناک از جمله رویه‌های واکنش اضطراری در صورت نشت یا ریزش مواد شیمیایی برای تضمین ایمنی همه کارکنان بسیار مهم است.

رعایت پروتکل های ایمنی آب

فعالیت بنادر همواره با آب مرتبط است. کارگران در طول عملیات تخلیه و بارگیری کشتی، فعالیت‌های تعمیر و نگهداری یا موارد اضطراری در معرض خطرات غرق شدن قرار می‌گیرند. پروتکل‌های جامع ایمنی آب از جمله تهیه تجهیزات نجات جان مانند جلیقه نجات و دستگاه‌های شناور شخصی برای کاهش این خطرات ضروری هستند. آموزش دقیق در تکنیک‌های نجات در آب، تمرین‌های اضطراری و رعایت دقیق مقررات ایمنی دریایی نیز از اقدامات پیشگیرانه حیاتی هستند. حفظ کانال‌های ارتباطی شفاف و تیم‌های واکنش اضطراری تعیین‌شده، آمادگی بندر را برای پاسخگویی مؤثر به حوادث مرتبط با آب بیشتر افزایش می‌دهد.

تهدیدات امنیتی

بنادر زیرساخت‌های حیاتی آسیب‌پذیر در برابر تهدیدات امنیتی مانند سرقت، خرابکاری و تروریسم دارند. اقدامات امنیتی قوی از جمله سیستم‌های نظارتی با دوربین‌های مداربسته، حصارکشی پیرامونی و سیستم‌های کنترل دسترسی برای حفاظت از کارکنان، محموله و تأسیسات ضروری است. همکاری با سازمان‌های اجرای قانون و اجرای پروتکل‌های امنیتی از جمله گشت‌ها و بازرسی‌های امنیتی معمول، به جلوگیری از تهدیدات احتمالی کمک می‌کند. علاوه بر این  انجام ممیزی‌های امنیتی منظم و آموزش کارکنان بندر در تشخیص فعالیت‌های مشکوک و پاسخگویی مناسب به حفظ محیط کاری امن کمک می‌کند.

خستگی و استرس

ماهیت طاقت‌فرسای عملیات بندری از جمله شیفت‌های طولانی، ساعات کاری نامنظم و مهلت‌های پرفشار، می‌تواند منجر به خستگی و استرس در بین کارگران شود. رسیدگی به این خطرات مستلزم اجرای دوره‌های استراحت کافی و ترویج فرهنگ تعادل کار و زندگی است. فراهم کردن دسترسی به برنامه‌های کمک به کارکنان و ابتکارات سلامتی، مانند کارگاه‌های مدیریت استرس و برنامه‌های تناسب اندام، می‌تواند از کارگران در حفظ سلامت جسمی و روانی آنها حمایت کند. ارتباط مؤثر بین مدیریت و کارکنان در مورد مدیریت حجم کار و برنامه‌ریزی نیز نقش مهمی در کاهش خطرات مرتبط با خستگی و استرس دارد.

خطرات آتش‌سوزی و انفجار

بنادر با طیف گسترده‌ای از مواد خطرناک از جمله مایعات و گازهای قابل اشتعال، سر وکار دارند. احتمال آتش‌سوزی و انفجار در حین ذخیره‌سازی، حمل‌ونقل و جابه‌جایی وجود دارد. رعایت دقیق مقررات ایمنی در برابر آتش‌سوزی، از جمله ذخیره‌سازی و جابه‌جایی صحیح مواد خطرناک، بازرسی‌های منظم از سیستم‌های اطفاء حریق و انجام مانورهای مکرر آتش‌نشانی برای کاهش این خطرات حیاتی است. علاوه بر این، ارائه آموزش جامع به کارکنان در مورد رویه‌های واکنش اضطراری و اطمینان از دسترسی به تجهیزات آتش‌نشانی در سراسر تأسیسات بندری از اقدامات پیشگیرانه ضروری است.

براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی آنکتاد انفجارهای بزرگ بندری نیاز به اقدام فوری برای تقویت ایمنی و امنیت در مدیریت مواد شیمیایی خطرناک در سراسر جهان را نشان می‌دهد. در بخشی از گزارش‌های آنکتاد دراین باره آمده است: انفجارهای بزرگ بندری در تگزاس آمریکا سال 1947میلادی، بندر بیروت و بندر تیانجین چین در سال ۲۰۱۵ میلادی همچنین انفجارها در گینه استوایی (پادگان باتا در سال ۲۰۲۱میلادی) و ایالات متحده آمریکا (انفجار کود شیمیایی غرب در سال ۲۰۱۳میلادی) تأثیرات ماندگاری در حمل‌ونقل جهانی وجود داشته است.

در سال 1947 میلادی در تگزاس آمریکا یک کشتی حامل 2300 تن نیترات آمونیوم منفجر شد که مرگبارترین انفجار در تاریخ  آمریکا به حساب می‌آید. در این حادثه 580 نفر کشته، 64 نفر مفقود و حدود 5 هزار نفر مجروح شدند.

مشابه همین انفجار در سال 2020 میلادی در بندر بیروت اتفاق افتاد. انفجار ناشی از  ذخیره 2750 تن نیترات آمونیوم بود. در این حادثه که معادل یک زلزله 3.3 ریشتری بود 135 نفر کشته و حدود 5 هزار نفر مجروح شدند. همچنین 300 هزار نفر از ساکنان بندر بی‌خانمان گردیدند.

این حوادث ناشی از ذخیره‌سازی و جابه‌جایی ناکافی مواد شیمیایی خطرناک بوده و در برخی موارد دولت‌ها را بر آن داشته است تا بازرسی‌های خود از تأسیسات شیمیایی را تقویت و موجودی‌ها را بررسی کنند. عدم رعایت قوانین و تخلفات مشکوک را پیگیری و آگاهی عمومی را افزایش دهند. هم‌زمان با بررسی و بهبود اقدامات ایمنی توسط دولت‌ها، خطرات باید با توجه به پیشینه‌گذار جهانی انرژی با هدف کاهش تغییرات اقلیمی و در عین حال سازگاری با تأثیرات فزاینده آن به دقت ارزیابی شوند. برخی از مواد و فنّاوری‌های خطرناک مرتبط با گذار انرژی در صورت عدم مدیریت صحیح پتانسیل ایجاد حوادث را دارند. در یک اقلیم در حال تغییر خطرات طبیعی که به طور فزاینده‌ای شدید و مکرر هستند، می‌توانند باعث ایجاد حوادث شده و اثرات آنها را تشدید کنند.

در این راستا استانداردهای بین‌المللی از دولت‌ها در مدیریت خطرات مواد شیمیایی خطرناک برای پیشگیری، آمادگی و واکنش به حوادث صنعتی حمایت می‌کنند. در کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد در اروپا (UNECE)، کنوانسیون حوادث صنعتی اصول و راهنمایی‌هایی را برای مدیریت ریسک بلایای تکنولوژیکی ارائه می‌دهد که هدف آن افزایش ایمنی صنعتی در سطح ملی و فرامرزی است. در سطح سازمان ملل سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی (GHS) و توصیه‌های سازمان ملل در مورد حمل‌ونقل کالاهای خطرناک اقداماتی را برای ذخیره‌سازی، جابه‌جایی و حمل‌ونقل ایمن مواد شیمیایی خطرناک ارائه می‌دهند.

سازمان بین‌المللی کار ،(ILO) سازمان بین‌المللی دریانوردی ،(IMO) سازمان ملل متحد در مورد کاهش خطرات ناشی از حوادث منجر به تخریب محیط زیست، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)کمیسیون اروپا و بانک سرمایه‌گذاری اروپا نیز با ابزارها و راهنمایی‌های قانونی و سیاسی مربوطه خود، از مدیریت ریسک از زوایای مختلف پشتیبانی می‌کنند. به‌طور کلی همکاری و هماهنگی بین‌المللی از جمله در بخش‌های مختلف کلید افزایش دانش و توسعه ابزارها برای جلوگیری از حوادث آینده مربوط به مواد شیمیایی خطرناک و محافظت از مردم، محیط زیست و اقتصادها در برابر آنها است.

در حالی که بنادر برای تجارت و بازرگانی جهانی محوری هستند، محیط‌های پیچیده‌ای نیز هستند که در آنها خطرات ایمنی فراوان است. رسیدگی به این خطرات نیازمند یک رویکرد جامع شامل پروتکل‌های ایمنی سختگیرانه، آموزش مداوم و فرهنگ ایمنی پیشگیرانه است. با اولویت دادن به ایمنی در هر سطح از عملیات بندری و تقویت تعهد مشترک به ایمنی در بین همه ذی‌نفعان، بنادر می‌توانند شرایط کاری ایمن‌تری ایجاد کرده و رفاه همه کارکنان درگیر را حفظ کنند.

 تحول در ایمنی بنادر با روش های کلیدی فنّاوری

برای افزایش ایمنی در بنادر همانند سایر بخش‌های حمل‌ونقل و صنایع دریایی فنّاوری‌های کلیدی استاندارد با استفاده از فنّاوری‌های دیجیتالی و هوش‌مصنوعی ابداع شده که در اکثر بنادر پیشرفته به‌کار گرفته می‌شود. بنادری که درحال حاضر فاقد چنین تجهیزاتی هستند بدون‌شک در آینده نزدیک به آنها دسترسی خواهند داشت. تعدادی از این فنّاوری‌ها در اینجا معرفی می‌شود.

وقلوهای دیجیتال  برای بهینه‌سازی بندر

فنّاوری دوقلوهای دیجیتال  Digital Twins کپی‌های مجازی از محیط‌های فیزیکی بندر دریافت کرده و امکان نظارت و شبیه‌سازی عملیات بندر را در زمان واقعی فراهم می‌کند. دوقلوهای دیجیتال با ارائه یک مرور کلی جامع از عملیات، به بنادر کمک می‌کنند، ضمن پیش‌بینی از اختلالات احتمالی جلوگیری کند. از سوی دیگر بهینه‌سازی جابه‌جایی بار و برنامه‌ریزی کشتی‌ها، کاهش زمان از کارافتادگی و بهبود استفاده از دارایی‌ها از جمله خدماتی است که توسط این فنّاوری ارائه می‌شود.

هوش‌مصنوعی (AI)

هوش‌مصنوعی و یادگیری ماشینی با خودکارسازی فرایندهای پیچیده و کشف الگوها در مجموعه داده‌های بزرگ تصمیم‌گیری در عملیات بندری را متحول می‌کنند. کاربردهای این نوع فنّاوری عبارتند از:

پیش‌بینی‌ احتمالی خطرات برای تجهیزات بندری قبل از به‌کارگیری، برنامه‌ریزی و تخصیص خودکار منابع و امنیت پیشرفته در شناسایی تهدیدها از طریق تشخیص هوشمند.

بر این اساس بنادر استفاده‌‌کننده از سیستم‌های مبتنی بر هوش‌مصنوعی، کاهش قابل‌توجه زمان پهلوگیری کشتی و بهبود توان عملیاتی بار را بدون وجود آسیب‌ها و خطرات گزارش کرده‌اند.

با کمک هوش‌مصنوعی، بنادر هوشمند دیجیتال (DSP) می‌توانند با به حداقل رساندن زمانی که کارکنان برای هر کار صرف می‌کنند، حذف خطاهای انسانی، افزایش ترافیک و بار را بهتر مدیریت کنند و کارایی زنجیره تأمین را بهبود بخشند.

از سوی دیگر راهکارهای هوش‌مصنوعی دیجیتالی کردن اسناد، تشخیص تقلب و بررسی‌های انطباق را سرعت می‌بخشند. عملیات مرزی را ساده کرده و الگوهای مصرف انرژی را پیش‌بینی می‌کند. همچنین عملیات را برای عملکرد سبزتر تنظیم می‌کند. کپی‌های مجازی تجهیزات بندری و زنجیره‌های لجستیک به شبیه‌سازی، تجزیه و تحلیل و بهینه‌سازی فرایندهای دنیای واقعی کمک می‌کنند.

به‌کارگیری فنّاوری هوش‌مصنوعی آغاز دوران جدیدی در ایمنی دریایی است. هوش‌مصنوعی برای پیش‌بینی خطرات برخورد و ارائه توصیه‌های پیشگیرانه استفاده می‌شود.

فنّاوری هوش‌مصنوعی پیش از این در فنّاوری‌های مختلف کشتی‌ها، کامیون‌ها و حتی چند سیستم مدیریت بندری مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان مثال، بندر لس‌آنجلس در حال حاضر از جرثقیل‌ها و کامیون‌های کانتینری خودکار برای حمل بار در داخل ترمینال استفاده می‌کند. بنادر روتردام نیز از هوش‌مصنوعی برای عملیات بندری هوشمند دیجیتال خود استفاده می‌کنند. مؤسسه مک‌کینزی پیش‌بینی می‌کند تا سال 2030 میلادی با استفاده از هوش‌مصنوعی یک الگوی لجستیکی کاملاً جدید ایجاد خواهد کرد. در حال حاضر، با وجود موانع پیش‌بینی نشده زیادی که بخش دریایی را درگیر کرده است، استفاده از فنّاوری هوش‌مصنوعی نیاز روز  بشمار می‌رود.

 پهپادهای خودران

اتوماسیون در حال گسترش به وسایل نقلیه و پهپادها در محیط‌های بندری است. کامیون‌ها و جرثقیل‌های خودران خطای انسانی را کاهش می‌دهند. هم‌اکنون در بنادر از پهپادها برای مواردی مانند انجام بازرسی‌های هوایی از زیرساخت‌های بندری، نظارت بر شرایط محیطی و تسهیل مدیریت موجودی در انبارها استفاده می‌شود.

فنّاوری بلاکچین با ارائه یک دفترکل امن و تغییرناپذیر برای تراکنش‌ها لجستیک دریایی را در بنادر متحول می‌کند. مزایای کلیدی این نوع فنّاوری شامل افزایش قابلیت ردیابی محموله، کاهش کاغذبازی و فرایندهای ترخیص سریع‌تر و افزایش اعتماد بین ذی‌نفعان از طریق شفافیت است.

 اینترنت اشیا (IoT)

فنّاوری اینترنت اشیا امکان ردیابی و نظارت بر دارایی‌ها، محموله‌ها و شرایط محیطی را در زمان واقعی فراهم می‌کنند. بنادر از اینترنت اشیا برای موارد زیر استفاده می‌کنند:

بهینه‌سازی جابه‌جایی کانتینر از طریق حسگرهای متصل

نظارت بر سلامت تجهیزات برای جلوگیری از خرابی

اطمینان از رعایت مقررات زیست‌محیطی

فنّاوری‌های سبز 

امروزه بنادر با تمرکز فزاینده بر پایداری در حال اتخاذ فنّاوری‌های سبز در موارد مانند تجهیزات بندری برقی و هیبریدی، سیستم‌های برق ساحل به کشتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی هستند.

امنیت سایبری 

از آنجایی‌که با افزایش اتصال بنادر خطر حملات سایبری افزایش می‌یابد به همین جهت اقدامات پیشرفته امنیت سایبری برای حفاظت از اطلاعات حساس و زیرساخت‌های حیاتی ضروری است. بر این اساس سیستم‌های تشخیص تهدید مبتنی بر هوش‌مصنوعی، ارزیابی منظم آسیب‌پذیری و پروتکل‌های رمزگذاری قوی داده‌ها حتماً در تجهیرات بندری باید نصب و توسط کاربران مورد استفاده قرار گیرد. به‌طورکلی مدیران باید راهکارهای امنیت سایبری را که برای محافظت از عملیات حیاتی بندر طراحی شده‌اند، بررسی کنند.

یکی از نگرانی‌های اصلی مدیران بندری آسیب‌پذیری عملیات بندری به‌ویژه سیستم عملیات ترمینال (TOS) است. این سیستم که زیرسیستم‌های حیاتی مانند جرثقیل‌ها، ذخیره‌سازی بار و پردازش را مدیریت می‌کند هدف مکرر مجرمان سایبری است. در صورت نفوذ موفقیت‌آمیز، این حملات که اغلب با استفاده از باج‌افزار انجام می‌شوند می‌توانند فعالیت‌های بندری را متوقف کنند.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد ۱۴درصد از سازمان‌های دریایی جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی به اپراتورهای باج‌افزار برای باز کردن قفل سیستم‌های خود پول پرداخت کرده‌اند. این امر فوریت رسیدگی به شکاف‌های امنیت سایبری را برجسته می‌کند، زیرا حتی اختلالات جزئی در عملیات بندری می‌تواند تأثیر موجی در سراسر زنجیره تأمین جهانی ایجاد کند.

با توجه به اینکه صنعت دریایی همچنان در حال مدرن شدن است، امنیت سایبری باید در اولویت اصلی قرار گیرد. خطرات زیاد است، اما با استراتژی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مناسب، این بخش می‌تواند دفاع خود را تقویت کرده و آینده‌ای امن‌تر و مقاوم‌تر را تضمین کند.

مزایای پذیرش فنّاوری در بنادر

 با توجه به آنچه در بالا اشاره شد با بهره‌گیری از  انواع  فنّاوری‌ها  بنادر می‌توانند به مواردی مانند:

افزایش کارایی: جابه‌جایی سریع‌تر بار و کاهش زمان‌های برگشت

افزایش ایمنی: به حداقل رساندن تصادفات و خطاهای انسانی

صرفه‌جویی در هزینه: بهینه‌سازی منابع و نگهداری پیش‌بینی‌شده

اهداف پایداری: کاهش ردپای کربن و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی به درستی دست یابند.

چالش‌ها 

در حالی که فنّاوری‌های اشاره شده پتانسیل عظیمی به منظور افزایش ایمنی در بنادر ارائه می‌دهند با این حال بنادر باید بتوانند بر چالش‌های زیر غلبه کنند:

• سرمایه‌گذاری‌های اولیه هنگفت در زیرساخت‌ها و آموزش نیروی انسانی
• اطمینان از عملکرد یکپارچه سیستم‌ها و دستگاه‌های مختلف
• محافظت از داده‌های حساس در برابر تهدیدات سایبری
• استاندارد بودن مراکز ذخیره کالا های خطرناک
• ارزیابی منظم ریسک و آزمایش آسیب‌پذیری
• به‌روزرسانی سیاست‌های امنیت سایبری مطابق با مقررات صنعت
• طرح‌های جامع واکنش به حوادث و پروتکل‌های بازیابی پس از فاجعه
• آموزش مداوم کارکنان برای تشخیص و پاسخ به تهدیدها.

در نگاه کلی حوزه دریایی با چالش‌های روزافزونی از جمله تنش‌های ژئوپلیتیکی، تهدیدات سایبری نوظهور و تهدیدات علیه زیرساخت‌های حیاتی زیر آب مواجه است. بنادر قطب‌های حیاتی تجارت و امنیت جهانی هستند و نیازمند استراتژی‌های نوآورانه برای افزایش تاب‌آوری و تضمین انطباق با استانداردهای بین‌المللی امنیت دریایی هستند. در این راستا باید گفت منطقه اقتصادی اروپا (EEA) برای دستیابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی خود به بنادر کارآمد متکی است و امنیت و تاب‌آوری بنادر هم‌اکنون در دستور کار بازیگران عرصه دریا  قرار دارد. بیش از 20 سال است که سازمان نظارت بر تجارت آزاد اروپا (EFTA) در کنار کمیسیون اروپا برای حمایت از کشورهای EEA دارای بندر اروپایی به‌منظور اجرای قوانین امنیتی دریایی اتحادیه اروپا فعالیت می‌کند. در این ارتباط بنادر کشورهای اروپایی باید الزامات نظارتی و عملیاتی متعددی را برآورده کنند. بنادر اروپایی علاوه بر شفافیت مالی، اتصال متقابل و پایداری، باید بتوانند از استقرار ظرفیت تجاری پشتیبانی کرده و زنجیره تأمین و امنیت انرژی را تضمین کنند.

منابع: port-safety. - eoshuk - archwaymarinelighting - portskillsandsafety

.eftasurv - mykn.kuehne-nagel - yodaplus - nicommaritime - safety4sea- maritimeducation

مترجم: بهار قهرمانی