ابعاد و پیامد‌های کریدور سبز بین آسیای مرکزی و اروپا

به گزارش گروه بین الملل مانا، در چارچوب این ابتکار، شرکت‌کنندگان با ایجاد یک سرمایه‌گذاری مشترک در باکو برای نظارت بر اجرای پروژه موافقت کردند. همچنین، شرکت ایتالیایی CESI به عنوان مشاور وظیفه توسعه مطالعات امکان‌سنجی پروژه را بر عهده خواهد داشت.

ازبکستان قصد دارد مازاد برق سبز تولید شده در داخل کشور را پس از سال ۲۰۳۰ میلادی از طریق قزاقستان و آذربایجان به اروپا صادر کند. انتظار می‌رود این حرکت استراتژیک، همکاری انرژی منطقه را تقویت و به توسعه زیرساخت انرژی پایدار کمک کند.

ایجاد کریدور انرژی سبز نخستین بار در ماه ژوئیه مورد بحث قرار گرفت که ازبکستان، آذربایجان و قزاقستان پروتکلی را برای یکپارچه‌سازی سیستم‌های انرژی خود و تشکیل کریدور «آسیای مرکزی - آذربایجان - اروپا» امضا کردند. علاوه بر این، یادداشت همکاری در اوایل بهار سال گذشته در یک مجمع سرمایه‌گذاری در تاشکند امضا شد.

همچنین، آذربایجان در نظر دارد یک کابل زیر آب در سراسر دریای سیاه را ایجاد کند که آسیای مرکزی، قفقاز، اروپا را به هم وصل و دریای خزر و دریای سیاه را به یک کریدور انرژی واحد متصل می‌کند.

امضای اخیر موافقتنامه ایجاد «کریدور انرژی سبز» از آسیای مرکزی به اروپا توسط ازبکستان، قزاقستان و آذربایجان یک نقطه عطف راهبردی، نه تنها برای کشورهای شرکت کننده، بلکه برای منطقه و چشم‌انداز انرژی جهانی است. این ابتکار بلندپروازانه نمادی از تغییر رو به رشد جهانی به سمت منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر با هدف کاهش اثرات زیست محیطی و تحقق اهداف کاهش کربن است.

اهمیت استراتژیک برای امنیت انرژی منطقه‌ای

ایجاد «کریدور انرژی سبز» امنیت انرژی را در سراسر آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا افزایش خواهد داد. با ادغام سیستم‌های انرژی ازبکستان، قزاقستان و آذربایجان، این پروژه راه‌های جدیدی را برای صادرات برق به اروپا باز می‌کند. این همکاری فرامرزی مبادلات انرژی پایدار، قابل اعتماد و سودمند متقابل را تضمین و انعطاف‌پذیری اقتصادی و کارایی عملیاتی شبکه‌های برق منطقه‌ای را تقویت می‌کند.

محور اصلی این پروژه، تمرکز بر منابع انرژی تجدیدپذیر عمدتاً انرژی خورشیدی و بادی است. ازبکستان و قزاقستان دارای منابع طبیعی دست نخورده وسیعی هستند که برای تولید برق سبز ایده‌آل هستند. در چند سال گذشته، ازبکستان گام‌های مهمی در توسعه زیرساخت‌های انرژی خورشیدی و بادی برداشته و خود را به عنوان پیشرو انرژی سبز در آسیای مرکزی معرفی کرده است.

مزایای زیست محیطی و اقتصادی

کریدور انرژی سبز برای تسهیل ادغام جهانی انرژی پاک مهم بوده و نقش اساسی در کاهش انتشار کربن و پیشبرد پایداری دارد. این امر به ویژه در چارچوب قرارداد سبز اروپا که انتشار صفر گازهای گلخانه‌ای را هدف قرار می‌دهد و تلاش می‌کند تا آلودگی زیست‌محیطی را تا سال ۲۰۵۰ میلادی به حداقل برساند، حائز اهمیت است.

با فراهم کردن دسترسی اروپا به انرژی‌های تجدیدپذیر آسیای مرکزی، این کریدور انتقال این قاره به سمت سیستم‌های انرژی سبز را تسریع خواهد کرد. علاوه بر مزایای زیست محیطی، این پروژه پتانسیل اقتصادی قابل توجهی را ارائه می‌دهد. از سال ۲۰۳۰ میلادی به بعد، ازبکستان قصد دارد برق مازاد «سبز» خود را از طریق قزاقستان و آذربایجان به اروپا صادر کند. این امر بازارهای صادراتی جدیدی را برای بخش انرژی کشور می‌گشاید و با پیش بینی صادرات ۱۰ تا ۱۵ میلیارد کیلووات ساعت برق در سال، این پروژه درآمد قابل توجهی ایجاد، ثبات اقتصادی ازبکستان را افزایش و آن را به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری خارجی تبدیل می‌کند.

برای آذربایجان نیز این پروژه ساخت کابل زیر دریایی را در سراسر دریای سیاه امکان‌پذیر می‌کند که آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا را به یک کریدور انرژی واحد متصل می‌کند. این توسعه زیرساختی نه تنها شبکه‌های انرژی را تقویت کرده، بلکه فرصت‌های قابل توجهی برای پیشرفت فنّاوری انتقال انرژی و تقویت رشد اقتصادی منطقه ایجاد می‌کند.

تحریک نوآوری و سرمایه‌گذاری فنّاوری

کریدور انرژی سبز علاوه بر مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی، نوآوری‌های فن‌آوری را در بخش انرژی نیز تقویت می‌کند. شرکت‌ها و کارشناسان پیشرو جهانی در اجرای این پروژه مشغول هستند. شرکت ایتالیایی CESI خدمات مشاوره‌ای ارائه و یک مطالعه امکان‌سنجی جامع را توسعه خواهد داد. این امر ادغام فنّاوری‌های پیشرفته و بهترین شیوه‌ها در ساخت زیرساخت‌های انرژی، از جمله توسعه ایستگاه‌های ترانسفورماتور پیشرفته و شبکه‌های انتقال انرژی قوی را تضمین می‌کند.

یکی از اجزای حیاتی این پروژه، ایجاد یک مرکز مشترک در باکو است که بر اجرای این طرح نظارت خواهد کرد. این همکاری اجرای پروژه را تسهیل، تخصیص منابع را بهینه و روابط اقتصادی میان کشورهای شرکت‌کننده را عمیق‌تر می‌کند و سرمایه‌گذاری متقابل و تلاش‌های مشارکتی را افزایش می‌دهد.

چشم‌انداز آینده و تاثیر بلندمدت

پروژه کریدور انرژی سبز پتانسیل بسیار زیادی برای رشد و همکاری بلندمدت بین آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا دارد. با توجه به تجربه گسترده منطقه در تولید و حمل‌و‌نقل انرژی، همراه با منابع طبیعی فراوان برای انرژی‌های تجدیدپذیر، این پروژه موقعیت خوبی برای موفقیت دارد.

محور آینده این پروژه، نقش آن در شکل دادن به زیرساخت‌های انرژی جدید است که قابلیت‌های تولید و انتقال انرژی را گسترش می‌دهد. همچنین با بهبود اتصال بین مناطق، به تضمین پایداری و انعطاف‌پذیری بلندمدت سیستم‌های انرژی کمک می‌کند و نه تنها به شرکت کنندگان پروژه، بلکه برای جامعه انرژی بین‌المللی نیز سودمند است.

در نتیجه، کریدور انرژی سبز بیش از یک ابتکار انرژی منطقه‌ای است. بلکه این یک پروژه متحول کننده بوده که امنیت انرژی را تقویت، رشد اقتصادی را تحریک و به طور قابل توجهی به اهداف زیست محیطی جهانی کمک می‌کند. با توسعه زیرساخت‌های انرژی پایدار، این پتانسیل می‌تواند الهام بخش کشورهای دیگر برای کاهش انتشار کربن و پذیرش راه حل‌های انرژی پاک‌تر و سبزتر باشد.

منبع: کاسپین پست