ایجاد کریدور جدید صادرات هیدروژن در اروپا

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، علاقه به هیدروژن به دلیل توانایی آن در تولید انرژی بدون انتشار دی اکسید کربن است که آن را برای بخش‌های مختلف از جمله حمل‌و‌نقل، صنعت و انرژی جذاب می‌کند. در همین راستا، اتحادیه اروپا فعالانه از توسعه زیرساخت‌های هیدروژن حمایت و در واقع، آن را راهی برای افزایش امنیت انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی محسوب می‌کند.

در همین راستا، پروژه‌های هیدروژنی مانند H2Med با هدف ایجاد شبکه‌های فرامرزی برای انتقال و ذخیره هیدروژن، تضمین عرضه پایدار این حامل انرژی به بازارهای اروپایی راه‌اندازی شد. چنین طرح‌هایی از طریق همکاری‌های بین‌المللی نیز حمایت می‌شوند، زیرا کشورهای سراسر جهان در تلاش برای ایجاد اقتصاد جهانی هیدروژن هستند.

دولت اسپانیا مجوز اولیه برای شروع کار بر روی پروژه H2Med را در راستای ایجاد زیرساخت برای انتقال و ذخیره هیدروژن در اسپانیا و پرتغال و سپس اتصال به شبکه‌های شمال غربی اروپا صادر کرده است. این تصمیم در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴ میلادی گرفته شد.

پروژه H2Med یک تلاش بلندپروازانه برای ایجاد شبکه‌های هیدروژن فراملی در شبه جزیره ایبری و اتصال آن‌ها به شبکه‌های فرانسه، آلمان و تمام شمال غربی اروپا است. هدف اصلی این پروژه ارائه هیدروژن تجدیدپذیر قابل دسترس به اروپا تا سال ۲۰۳۰ میلادی است.

تأئیدیه دولت اسپانیا به شرکت اناگس (Enagas) اجازه می‌دهد تا به طور موقت وظایف مربوط به اجرای پروژه‌های اتحادیه اروپا برای شبکه هیدروژن را انجام دهد. این امر شامل درخواست مجوز، ساخت، بهره برداری و نگهداری شبکه‌های هیدروژن شناخته شده به عنوان PCI اروپایی و بخشی از کریدور H2Med است.

این پروژه شامل ایجاد یک خط لوله هیدروژن بین پرتغال و اسپانیا (CelZa)، یک خط لوله هیدروژن دریایی برای اتصال اسپانیا و فرانسه (بارمار) و دو انبار زیرزمینی است. بر‌اساس اعلام مشخصات فنی و برآورد هزینه این پروژه مشترک، بخش بین شهر پرتغالی سلوریکو دابیرا تا شهر زاماورا در اسپانیا ۲۴۸ کیلومتر است که حدود ۳۵۰ میلیون یورو هزینه دارد و از این شهر تا بارسلون و سپس مارسی فرانسه ۴۵۵ کیلومتر بوده که رقم هزینه ۲.۵ میلیارد یورو پیش بینی شده است.

با این حال، این پروژه با چندین چالش از جمله سود کم حمل‌و‌نقل ترکیب متان-هیدروژن از طریق خطوط لوله و الزامات اتحادیه اروپا برای انتقال تنها هیدروژن از طریق خط لوله، مواجه است. این امر هزینه پروژه را افزایش می‌دهد و چشم‌انداز آن را با تردید مواجه می‌کند.

بر‌اساس برآوردهای اناگس، سرمایه‌گذاری خالص در پروژه‌های هیدروژنی، از جمله کریدور H2Med، تا سال ۲۰۳۰ میلادی به حدود ۳.۲ میلیارد یورو (۳.۵ میلیارد دلار) خواهد رسید. این شرکت برای تأمین مالی طرح‌های هیدروژنی خود سود سهام خود را برای سه سال آینده کاهش داده و تصمیم به فروش دارایی‌های خود در ایالات متحده گرفته است.

پروژه H2Med در اکتبر ۲۰۲۲ میلادی آغاز شد، که براساس آن فرانسه، اسپانیا و پرتغال برای ایجاد کریدور انرژی سبز بارمار (BarMar) به توافق رسیدند. آلمان همواره از پروژه میدکت (MidCat) حمایت کرد. اما، فرانسه به دلیل هزینه بالا و نگرانی‌های زیست محیطی مخالفت آن شد.

در ژانویه ۲۰۲۳ میلادی، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، اعلام کرد که سیستم H2Med به آلمان نیز گسترش خواهد یافت.

در مجموع، پیشرفت قابل توجهی در اجرای پروژه حاصل شده است. در ژوئن ۲۰۲۳ میلادی، این پروژه اولین صلاحیت فنی مثبت خود را از کمیسیون اروپا دریافت کرد و در ماه اکتبر، اپراتور آلمانی OGE به Enagas و اپراتورهای فرانسوی GRTgaz و Teréga پیوست تا به طور مشترک فعالیت خود روی H2Med آغاز کنند. در مارس ۲۰۲۴ میلادی، قراردادهایی برای مطالعات اولیه مهندسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی امضا شد و در ژوئن Enagas، GRTgaz  و Teréga توافقنامه توسعه مشترک برای خط لوله BarMar امضا کردند.

پروژه H2Med پتانسیل تبدیل شدن به یک عنصر کلیدی در گذار اروپا به منابع انرژی سازگار با محیط زیست را دارد، اما اجرای موفقیت‌آمیز آن در گرو پرداختن به چالش‌های فنی و مالی است.

اهداف واقع‌بینانه است؟

با این وجود، هنوز این پرسش مطرح شده که آیا اهداف اروپا در مورد هیدروژن واقع‌بینانه است یا خیر؟ کمیسیون اروپا اهدافی را برای تولید هیدروژن سبز تا ۱۰ میلیون تُن از این سوخت پاک تا سال ۲۰۳۰میلادی و واردات ۱۰ میلیون تُن دیگر تعیین کرده است. اگرچه این اهداف الزام‌آور نیستند، اما بخشی از برنامه‌های اتحادیه برای پایان دادن به وابستگی خود به واردات انرژی روسیه است. همچنین، تولید هیدروژن سبز برای انجام تعهدات اتحادیه اروپا در مورد تغییرات آب و هوایی ضروری است.

سیاست صنعتی اتحادیه اروپا در مورد هیدروژن تجدیدپذیر باید از نظر واقع گرایی مورد بررسی قرار گیرد. دیوان حسابرسان اروپا تأکید دارد که کمیسیون اروپا باید رویکرد هدفمندتری برای تخصیص بودجه اتحادیه اروپا ایجاد و سیاست‌های خود را برای تحریک پروژه‌های هیدروژنی به روز کند.

همچنین براساس برآوردها، تقاضای هیدروژن حتی به نیمی از هدف اتحادیه اروپا یعنی ۲۰ میلیون تُن تا پایان دهه نخواهد رسید. در سال ۲۰۲۲ میلادی، هیدروژن کمتر از ۲ درصد از مصرف انرژی در اروپا را تشکیل می‌داد که بیشترین سهم از تقاضا از سوی پالایشگاه‌ها تامین می‌شد.

کمیسیون اروپا اعلام کرد که ۲۵۴ پروژه هیدروژن تجدیدپذیر در اتحادیه اروپا پس از ایجاد یک چارچوب قانونی و حمایت از سرمایه‌گذاری راه اندازی شده است. این کمیسیون افزود: اکنون باید استقرار و جذب هیدروژن تجدیدپذیر و کم کربن در اروپا را تسریع کنیم و این بازار در حال ظهور را بیشتر توسعه دهیم.