مدرسان رشته‌های دریانوردی می‌بایست تجربه عملی از دریا داشته باشند

مانا: به مناسبت ۱۲ اردیبهشت و روز معلم فرصت را مغتنم شمردیم و گفتگویی را با مهندس سهراب آقازاده مدرس مؤسسه آموزشی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ترتیب دادیم. مشروح این گفتگوی صمیمی از نظرتان می‌گذرد.

در آغاز از خودتان برای خوانندگان ما بگویید که از چه زمانی وارد حرفه دریانوردی شدید؟

در اوائل دهه ۱۳۶۰ از سوی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان دومین گروه دانشجویان دریانوردی برای تحصیل به هند اعزام شدیم. من در آنجا رشته افسری مخابرات را انتخاب کردم و تحصیلم را در این رشته به پایان رساندم. بعد از آن و طی دوران خدمتم در کشتیرانی با تغییراتی که در قوانین بین المللی رخ داد، دوره‌های افسری الکترونیک را گذراندم و به عنوان افسر الکترونیک که امروزه به نام افسر مهندس الکترونیک شناخته می‌شود خدمت کردم.

 از چه زمانی به عنوان مدرس وارد حوزه آموزش شدید؟

از سال ۱۳۸۷ از دریا به بخش خشکی منتقل شدم و فعالیت خودم را در مؤسسه آموزشی کشتیرانی آغاز کردم. البته پیش از آن به صورت فصلی و موردی در زمینه آموزش دریانوردان با مؤسسه آموزشی همکاری داشتم، اما از سال ۸۷ تا کنون به صورت مستمر به کار آموزش مشغول هستم.

چه مؤلفه‌ای شما را به فعالیت در بخش آموزش جذب کرد؟

از دوران دانش آموزی به تدریس علاقه داشتم و برخی دروس را برای همکلاسی‌هایم به صورت کلاس فوق العاده تدریس می‌کردم.

به عنوان یک مدرس تفاوت آموزش در رشته‌های دریانوردی با دیگر رشته‌های دانشگاهی را در چه می‌بینید؟

در رشته‌های متعارف دانشگاهی آموزش عمدتاً مبنایی تئوریک دارد، اما در رشته‌های دریانوردی تلفیقی از تئوری و تجربه به صورت کارورزی لازم است تا دانشجویان به سطح قابل قبولی از آموزش دست پیدا کنند. البته طی دهه‌های اخیر و با ورود هر چه بیشتر تکنولوژی‌های نوین به حوزه دریانوردی و کشتی ها، آموزش‌های تئوری وزن بیشتری پیدا کرده‌اند، اما همچنان این تجربه است که حرف اول را می‌زند.   به عبارت دیگر فارغ التحصیل رشته دریانوردی در زمان آغاز به فعالیت عملی خود کاملاً به انجام وظایفش آگاه است. به همین علت مدرسان رشته‌های دریانوردی می‌بایست تجربه عملی از دریا داشته باشند تا موفق شوند دانشجو را برای کار دشوار و دقیق دریانوردی آموزش دهند.

طبیعتاً شیوه تدریس شما هم معطوف به تجربه است.

بله! به خاطر سال‌ها کار در دریا و با تجهیزات، در زمان تدریس به شکل راحت تری می‌توانم تجربیات عملی‌ام را به دانشجویان انتقال بدهم. در واقع ضمن تشریح چگونگی عملکرد دستگاه‌ها برخی از تجربیات عملی را به صورت خاطره با دانشجویان در میان می‌گذارم تا آن‌ها به دید کامل‌تری از چگونگی کار با تجهیزات در موقعیت‌های واقعی دست پیدا کنند.

همان‌طور که مستحضرید در دهه ۶۰ دانشجویان دریانوردی برای گذراندن دوره آموزشی خود به خارج از کشور اعزام می‌شدند. اما پس از آن زمینه‌ای فراهم شد که در داخل کشور آموزش ببینند. آیا می‌توان گفت که کیفیت آموزش حوزه دریایی در کشور در حد استاندارد‌های بین المللی است؟

در واقع مؤسسه آموزشی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نخستین مؤسسه آموزشی دریانوردی در نوع خود در ایران بود که در همان اوائل دهه ۷۰ راه اندازی شد. اما در مورد کیفیت آموزش باید اذعان کرد که هر نوع ضعفی که بر بخش آموزش کشور مترتب است در حوزه آموزش دریایی نیز می‌توان مشاهده کرد. البته در بخش دریایی، مؤسسه آموزشی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با حمایتی که از گروه کشتیرانی دریافت می‌کند کماکان بالاترین کیفیت آموزشی را در اختیار فراگیران قرار می‌دهد که این خود بیانگر اهمیت حمایت نهاد‌های بالادستی از آموزش و حفظ  کیفیت آن است.

یکی از مشکلات حوزه آموزش کشور تعدد مراکز آموزشی عمدتاً غیردولتی و نگاه تجاری به آموزش است. این نوع نگاه آسیب زاست و هزینه‌های زیادی را به خانواده‌ها تحمیل نموده است. در عین حال دانشجو دیگر فراگیر نیست بلکه مشتری محسوب می‌شود و این امر به کیفیت آموزش لطمه می‌زند.

در بخش دریایی نیز همین‌طور است. اصولاً آموزش نیازمند حمایت مستقیم دولتی است و با این نوع حمایت است که می‌تواند به شکل درست آن انجام شود.

به عنوان یک مدرس چه شیوه آموزشی را برای ارتباط بهتر با دانشجویان در پیش می‌گیرید؟

من همان روز اول به دانشجویان تأکید می‌کنم که ارتباط ما استاد و شاگردی نیست بلکه ما همکار هستیم. ما مدرس‌ها چند سال زودتر وارد کار دریانوردی شده‌ایم و اکنون فرصتی است که تجربیات خودمان را در اختیار همکاران جدید قرار بدهیم. با این شیوه فضای تعاملی بهتری در کلاس‌ها شکل می‌گیرد.

در پایان اگر صحبتی در تکمیل مطالب دارید، بفرمایید.

طی سال‌های اخیر این را زیاد شنیده‌ایم که کیفیت کار دریانوردان کاهش یافته است. باید اذعان کرد که این اتفاق نه به سبب افت کیفیت آموزش که به علل دیگری از جمله مشکلات اقتصادی و فرهنگی موجود در جامعه است. در زمان ما، دانشجویان عموماً بورسیه می‌شدند و با حمایتی که نسبت به آن‌ها وجود داشت دغدغه‌ای جز کسب دانش نداشتند. امروز هم اگر به دنبال افزایش کیفیت و بهره‌وری کار دریانوردان هستیم باید حمایت از آن‌ها در دوران آموزش به شکل جدی‌تری انجام شود تا تعلق خاطر و انگیزه لازم در آنان ایجاد شود و در آینده با کیفیت و علاقه بیشتری فعالیت کنند.