لزوم مدیریت یکپارچه برای احیای پناهگاه حیات‌وحش تالاب میانکاله

به گزارش مانا، علی سلاجقه معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نخستین جلسه شورای راهبری «پناهگاه حیات‌وحش، ذخیره‌گاه زیست‌کره و تالاب میانکاله»  با اشاره به اینکه دربارۀ آنچه در تالاب «میانکاله» روی‌داده است همگی مسئول هستیم، گفت:  از ۶ نشست هیئت دولت دو نشست دربارۀ تالاب «میانکاله» بوده است و از استانداران مازندران و گلستان می‌خواهم امور و تکالیفی که در شورای راهبری تکلیف می‌شود مدیریت کنند و تکالیفی که در ستاد ملی تصویب‌شده و تاکنون انجام نگرفته را از دستگاه‌های ذی‌نفع پیگیری کنند.

سلاجقه با اشاره به این‌که در دو دیدار از «تالاب میانکاله» شاهد نقش مؤثر مشارکت سمن‌هایی بودم که با جان و دل فعالیت می‌کردند، گفت: سمن‌ها و جوامع محلی ظرفیت‌های عالی انسانی برای محیط زیست محسوب می‌شوند و احیای «تالاب میانکاله» مدیریت یکپارچه را می‌طلبد.

وی با تأکید بر این‌که مدیریت «جامع حوزۀ آبخیز»  باید اجرا شود و استانداران مازندران و گلستان باید دستگاه‌های ذی‌نفع را مکلف کنند که وظایف قانونی خود را انجام دهند، افزود: هر حوزه‌ای «حق آبِ زیست‌محیطی» مجموعۀ پایین‌دست را که از سرشاخه بالا تا تالابی که به‌عنوان زهکش اصلی حوزه آبخیز است باید اعمال کند و استانداران باید دستگاه‌هایی که دربارۀ سرازیر شدن سموم و سایر آلاینده‌ها به «تالاب میانکاله» مسئول هستند، بازخواست کند که چرا چنین اتفاقی افتاده است و این موارد باید مدیریت شود.

وی با اشاره به این‌که با کمک نمایندگان مجلس شورای اسلامی «ردیف مستقل در بودجه کشور» برای احیای «تالاب میانکاله» در نظر گرفته خواهد شد، ادامه داد: بر اساس استاندارد‌های ملی، عملیات لایروبی باید اتفاق افتد و درباره  مجموعۀ ۲۲ هکتاری «جزیره آشوراده» در حین عملیات، ارزیابی‌های زیست‌محیطی مجدداً پایش شود و سازمان محیط‌زیست تمامی دستگاه‌های ذی‌نفع را مکلف کرده است که به وظایف قانونی خود در این‌باره عمل کنند.

وی اظهار داشت: مصوبات ستاد ملی «هماهنگی  و مدیریت تالاب‌های کشور» مورد تائید است و باید انجام شود و پیشنهاد می‌شود هر سه یا چهار ماه یک‌بار شورای راهبری تشکیل شود و مدیران استانی در سطح استان به‌ویژه نیروی انتظامی استان برای رفع مشکلات پیش رویِ تالاب «میانکاله» بیشتر همکاری کنند.

سلاجقه با تأکید بر این‌که در بحث «مدیریت جامع حوزه آبخیز» دستگاه‌های ذی‌نفع به تکالیف و وظایف قانونی خود عمل کنند، گفت: اجازه نخواهیم داد سرنوشت «تالاب‌های انزلی و میانکاله» به سرنوشت «دریاچه ارومیه» دچار شود. بحث استان خاصی مدنظر نیست و در تلاش هستیم سرمایه‌های ملی کشور را حفظ کنیم و پیشنهاد می‌شود در سال دو جلسه برای حل مشکلات پیشِ روی «جزیره آشوراده» تشکیل شود تا به راهکار‌های ملموس برسیم.

چالش‌های مناطق حفاظت شده مشترک در میان چند استان 

حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در نخستین جلسه شورای راهبری «پناهگاه حیات‌وحش، ذخیره‌گاه زیست‌کره و تالاب میانکاله» با اشاره به این‌که در کشور مناطق حفاظت‌شده در میان چند استان مشترک است و این مناطق غالباً تحت مدیریت یکپارچه قرار دارند، اظهار داشت: بعضی از این مناطق به لحاظ حساسیت‌های ویژه محیط زیستی و با دارا بودن تنوع زیستی خاص حفاظت از آن منطقه با چالش‌های بیشتری مواجه می‌شود بر این اساس از چند سال قبل تشکیل «شورای راهبری» متشکل از چند استان که بر یک منطقه سهم دارند، با اولویت «پارک ملی گلستان» با هم‌افزایی بیشتری شروع و موجب تخصیص ردیف اعتباراتی خاص برای «پارک ملی گلستان» شد.

وی ادامه داد: دومین منطقه‌ای که در «شورای راهبری» برای آن تشکیل شد، «پناهگاه حیات‌وحش میانکاله» است. یک‌پنجم کل پرندگان آبزی و کنار‌آبزی کشور در تالاب «بین‌المللی میانکاله» سرشماری می‌شود و بر این اساس به لحاظ تنوع محیط زیستی، این تالاب به‌عنوان نقطه اوج تنوع پرندگان مهاجر محسوب می‌شود و با همین رویکرد در «شورای راهبری» تشکیل شد و مدیریت یکپارچه‌ای برای «پناهگاه حیات‌وحش میانکاله» واقع در محدودۀ دو استان مازندران و گلستان و با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست شکل گرفت.

وی با اشاره به این‌که اساسنامه تشکیل شورای راهبری «پناهگاه حیات‌وحش میانکاله» نیاز به بازنگری و تغییرات دوباره دارد، گفت: اساسنامه تشکیل شورای راهبری «پناهگاه حیات‌وحش میانکاله» با رویکرد بهره‌گیری از ظرفیت‌های داوطلبانه و مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی با اولویت جوامع محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد به مدت دو سال با همگرایی ویژه‌ای و با  اختصاص ردیف بودجه مستقل برای احیای «تالاب میانکاله» به استان‌های مازندران و گلستان تهیه و ابلاغ شده است.

اکبری با بیان این‌که در سال گذشته به دلیل بیماری بوتو‌لیسم تلفات تعداد ۵۰ هزار پرنده مهاجر در تالاب «میانکاله» داشتیم، اما در سال جاری خوشبختانه شاهد هیچ‌گونه تلفانی نبودیم، گفت: حفاظت و پایش در این منطقه برای این بیماری همچنان ادامه دارد، اما خطر هنوز به‌طور کامل رفع نشده است و در مناطقی که ناهماهنگی‌های احتمالی باهدف حفاظت رخ می‌دهد و خیلی هم غیرطبیعی نیست می‌توان با مدیریت انسجام و برنامه‌های منظم در شورای راهبری ناهماهنگی‌هایی که در استان‌ها وجود دارد، مدیریت کرد.

 گفتنی است؛ در نخستین شورای راهبری «پناهگاه حیات‌وحش میانکاله» گزارشی از اجرای برنامه جامع پنج ساله احیاء مجموعه «تالاب‌های میانکاله و خلیج گرگان» و درباره تعهدات دستگاه‌های ذی‌نفع با موضوع «مدیریت بالادست حوزه آبزی» و همچنین کلیاتی درباره سیاست‌های «طبیعت‌گردی و گردشگری»  در سطح مناطق و محدوده‌های تحت مدیریت محیط زیست و به قوانین ذیل آن ارائه شد.

همچنین درباره ابهامات، چالش‌ها و روش‌های انتخاب شده در اجرای طرح احیاء «تالاب میانکاله» حاضران جلسه به بحث و تبادل‌نظر پرداختند.