مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی:
هیچ اسکلهای خالی نیست و صادرات و واردات در جریان است
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی گفت: جامعه جهانی و سازمان بینالمللی دریانوردی، تحریم های آمریکا را به رسمیت نمیشناسد، اکنون شاهدیم عمده ناوگان تحت پرچم ایران در حال تردد به اکثر نقاط هستند.
به گزارش مانا به نقل از روزنامه ایران محمد راستاد با بیان اینکه با توجه به خروج لاینرها در حال حاضر حداکثر استفاده از ناوگان داخلی میشود و شرایطی نداریم که بگوییم از ظرفیت قابل توجه کشتیرانی داخلی استفاده بهینه نمیشود، تصریح کرد: سال گذشته به خاطر نوسانات اقتصادی و نوسانات نرخ ارز شاهد کاهش ۲۰ میلیون تنی تخلیه و بارگیری کالا در بنادر تجاری کشور بودیم ولی میزان حمل و نقل و تجارت دریایی بنادر تجاری بالغ بر ۱۳۵ میلیون تن بود، تقریباً ۱۳۰ میلیون تن هم تخلیه و بارگیری در بنادر نفتی داشتیم.
وی افزود: این میزان حمل و نقل نشان میدهد استفاده قابل توجهی از زیرساختهای بندری در کشور میشود. بنابراین ظرفیتهای بنادر کماکان در حال بهرهبرداری است.
راستاد با تاکید بر این نکته که انگیزه برای صادرات کالا بالا رفته است و الان بخش زیادی از ظرفیت بنادر به صادرات اختصاص دارد، خاطر نشان کرد: سال گذشته صادرات غیرنفتی از نظر وزنی دو برابر واردات غیرنفتی بود و بالغ بر ۵۰ میلیون تن صادرات غیرنفتی و حدود ۲۶ میلیون تن واردات غیر نفتی داشتیم. همین الان هم در بنادر بزرگ عمده کشتیهای ما در اشغال محمولههای صادراتی در حال بارگیری است. این موضوع برای اقتصاد کشور و فعال شدن صادرات یک مزیت بزرگ است.
به گفته وی صادرات بدون محدودیت در حال انجام است و برخی کشتیها که به بنادر میآیند و محمولههای صادراتی را بارگیری میکنند کشتیهای خارجی هستند بعضی هم کشتیهای ایرانی هستند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به دوره جدید تحریمها گفت: با توجه به اینکه تحریمها یکجانبه و غیرقانونی از طرف امریکا تحمیل شده است، جامعه جهانی و سازمان بینالمللی دریانوردی این تحریم را به رسمیت نمیشناسد و الان شاهد هستیم عمده ناوگان تحت پرچم ایران در حال تردد به اکثر نقاط هستند.
وی اضافه کرد: همین الان اگر به بندررجایی یا امام بروید هیچکدام از اسکلهها خالی نیستند تمام اسکلهها در اشغال کشتیهایی هستند که در حال تخلیه یا بارگیری هستند. این فعالیت نشان میدهد بنادر ما فعال است و هم ناوگان با تمام قدرت و توان واردات و صادرات را انجام میدهد.
راستاد با بیان اینکه همیشه تأکید کردهایم در بخش بنادر و کشتیرانی قابلیتهای ما آنقدر بالا است که تحریمها نمیتواند ظرفیت و توانمندی ما را متوقف کند، خاطر نشان کرد: سال گذشته حجم تجارت دریایی ۲۶۵میلیون تن بود که این نشان میدهد با توجه به ناوگان بزرگ کشتیرانی و نفتکشی که در اختیار داریم و بنادری که ظرفیتش ۲۴۰ میلیون تن در حال حاضر است، قابلیتهایی است که در هر شرایطی کشور را در تأمین زیرساختهای حمل و نقل و حمل و نقل دریایی پشتیبانی کنند.
وی در ادمه اذعان کرد که حجم حمل و نقل دریایی در ۹۷ نسبت به ۹۶ حدود ۱۳ درصد کاهش داشته اما یادآور شد: نکته مهم این است که در این مدت در تجارت دریایی افزایش دو برابری صادرات غیرنفتی نسبت به واردات را شاهد بودیم همزمان کاهش صادرات کمتر از ۱۰ درصد بود اما کاهش واردات بیشتر بود و هر چقدر صادرات بیشتر باشد و واردات کمتر، به نفع اقتصاد ملی است.
این مقام مسئول در ادامه سخنان خود به مسئله نوسازی ناوگان دریایی پرداخت و با تاکید بر اینکه بنا بر تأمین ناوگان عملیاتی بنادر کشور را داریم، تصریح کرد: در راستای حمایت از صنایع داخلی و در قالب طرح تحول صنایع دریایی کشور ساخت ناوگان عملیاتی را به صنایع دریایی داخلی سفارش میدهیم.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اعلام اینکه بخشی از اقدامات و قراردادها اجرا شده و بخشی از این شناورها در حال ساخت است، افزود: در مجموع ساخت ۶۱ فروند انواع شناور، ۵۱ خودرو آتشنشانی و پنج سیستم حفاظت الکترونیک بنادر را مد نظر داریم، برآورد اعتبار مورد نیاز این پروژهها ۱۷۹ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو است که همه آنها توسط صنایع دریایی و تولیدکنندگان داخلی ساخته میشود.
وی اشتغالزایی مستقیم این پروژهها را ۳۵۰۰ نفر و اشتغالزایی غیرمستقیم را ۱۲۰۰ نفر اعلام کرد و گفت: سرمایه مورد نیاز این پروژه ها از منابع داخلی سازمان بنادر تأمین میشود.
راستاد خاطر نشان کرد: در کنار این برنامه ها، برای توسعه ناوگان مکانیزمهای حمایتی کماکان برقرار است مخصوصاً اعطای تسهیلات از محل وجوه اداره شده سازمان بنادر و دریانوردی را در نظر داریم.
به گفته وی اولویتهای اعطای تسهیلات در سازمان بنادر و دریانوردی مشخص شده است.
راستاد در این باره افزود: توجه ویژه ما بخشی به توسعه ناوگان مسافری و گردشگری است و در کنار آن سرمایهگذارانی که در پسکرانههای بنادر بخواهند در روبناها سرمایهگذاری کنند، ما با اعطای تسهیلات سرمایهگذاران را مورد حمایت قرار میدهیم.
رئیس هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی به نوسازی ناوگان سنتی نیز اشاره کرد و گفت: نوسازی ناوگان سنتی یکی از حوزههایی است که مورد حمایت ما قرار میگیرد، مکانیزمهایی که به فعال شدن صنایع دریایی، رونق تولید در این حوزه و ارتقای کیفیت ناوگان دریایی منجر شود نیز از طریق اعطای وجوه اداره شده و همچنین با سایر مکانیزمهای حمایتی را دنبال میکنیم.
راستاد در رابطه با ایجاد مناطق آزاد جدید در محدوده بنادر با بیان اینکه عمده بنادری که تحت مالکیت سازمان بنادر هستند یا منطقه ویژه اقتصادی هستند یا در محدوده مناطق آزاد قرار دارند، تصریح کرد: کاری که در حال انجام آن هستیم الحاق بندر چابهار به منطقه آزاد است تا از تسهیلات و مزایای قانونی منطقه آزاد استفاده کند، همچنین بخشی از اراضی پسکرانهای و توسعهای بنادر که به توسعه صنایع و فعالیتهای ارزش افزودهای کمک میکند در بنادر رجایی، بوشهر و امام به مرور به مناطق ویژه اقتصادی الحاق میشوند تا بتوانیم از تمام تسهیلات و مزایای مناطق ویژه و آزاد در اراضی تحت مالکان بنادر تجاری استفاده بهینه را ببریم.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در ادامه به موضوع لایروبی اروناد پرداخت در این باره گفت: با توجه به اینکه تنها رودخانه قابل کشتیرانی کشور اروند رود است، یکی از توافقهای در ملاقات اخیر سران دو کشور عراق و ایران لایروبی اروند رود بود. این کار در قالب پروتکل ۱۹۷۵ الجزایر بین دو کشور صورت خواهد گرفت که مستلزم بازگشایی دفتر همکاریهای مشترک است، در قالب این دفتر تمام عملیات لایروبی، ایمنی، راهنمایی کشتیها و... بهصورت مشترک انجام خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس توافق رئیس جمهوری و نخستوزیر عراق شروع عملیات بعد از ماه رمضان خواهد بود خاطر نشان کرد: تمام تجهیزات سازمان بنادر آماده است تا بلافاصله بعد از بازگشایی دفتر عملیات لایروبی را شروع کند.
راستاد ابزاز امیدواری کرد که طرف عراقی در مذاکرات فنی به موقع حضور یابد تا در همان موقع تعیین شده لایروبی را شروع شود و افزود: افزایش عمق اروند کمک میکند تا کشتیهای سنگینتر و سایز بالاتر وارد بنادر جنوبی ما شوند و ما میتوانیم بعد از لایروبی از ظرفیتهای بندر خرمشهر بیشتر استفاده کنیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به بالا بودن میانگین رسوب کالا در بنادر کشور نسبت به نرمهای بین المللی، تاکید کرد: باید تلاش کنیم میزان رسوب کالا در بنادر کاهش یابد، این مسأله مربوط به مقطعی خاص یا الان نیست، بهطور کلی میزان ماندگاری کالا در بنادر بالا است و این موضوع وابسته به عوامل عملیاتی حمل و نقل و تخلیه و بارگیری و نگهداری کالا نیست بلکه عوامل مهم در افزایش زمان دپوی کالا این است که صاحبان کالا در زمینه اخذ مجوز قانونی برای ترخیص کالا مشکلاتی دارند و با تأخیر میتوانند مجوزها را بگیرند.
وی اضافه کرد: شرایط اقتصادی و نوسانات بازار و بیثباتی نیز باعث میشود صاحب کالا ترجیح دهد محمولات او زمان بیشتری در انبارهای بنادر بماند از علت دیگر افزایش زمان دپو مربوط به سودجویی است که برخی صاحبان کالا دارند.
راستاد ادامه داد: نیاز به هماهنگی بین نهادهای مختلف ترخیص کالا داریم تا بتوانیم روند ترخیص را تسریع ببخشیم تا میزان رسوب کالا کاهش پیدا کند، در مواردی هم مشکلات اسنادی عامل دپو است، مشکلات مربوط به تبادلات بانکی یا تخصیص و انتقال ارز نیز از جمله مشکلات اسنادی است. بهطور کلی اینها عوامل عمده رسوب کالا است.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی آمار کالای رسوبی در بنادر را چنین اعلام کرد: در حال حاضر ۹۶ هزار و ۳۸۱ تیاییو کالاهای کانتینری و هفت میلیون و ۷۸۴ هزار و ۶۸۰ تن کالاهای غیر کانتینری در کل بنادر دپو هستند، بخشی از کالاها بهصورت معمول در حال ترخیص هستند بخشی هم ممکن است مشمول ماندگاری بیش از حد مجاز شده باشند که طبق قانون به عنوان کالای متروکه برای ترخیص در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار میگیرند.
راستاد در ادامه با تاکید بر اینکه بیشترین ظرفیت ما در تخلیه و بارگیری مربوط به بندر شهید رجایی است، شرایط سال گذشته بندر چابهار را بی نظیر ارزیابی و خاطر نشان کرد: بیشترین میزان رشد فعالیت را در این بندر داشتیم در حالی که کمتر از یک سال از بهرهبرداری از مرحله اول توسعه بندر میگذشت، حجم تخلیه و بارگیری در سال ۹۷ در این بندر افزایش ۵۱درصدی نسبت به ۹۶ داشت. ما همچنان به بندر چابهار و نقشی که در حمل و نقل دریایی و ترانزیت محور شرق دارد توجه ویژهای داریم.
وی افزود: سرمایهگذاری بیش از ۴۰۰میلیون دلاری از محل صندوق توسعه ملی برای تجهیز بندر چابهار، استفاده از خط اعتباری ۱۵۰ میلیون دلاری اگزیم بانک هندوستان برای تجهیز و توسعه در دستور کار قرار دارد، همچنین سرمایهگذاری ۸۵ میلیون دلاری اپراتوری هندی که در مرحله مناقصه و تأمین تجهیزات قرار دارد میتواند به روند فعالیتهای بندر کمک کند.
راستاد از جمله پروزه های توسعه بندر چابهار را توسعه دسترسی پس کرانهای بندر اعلام کرد و بیان داشت: اتصال ریلی بندر به پس کرانه که متعاقب تکمیل راهآهن زاهدان-چابهار میتواند چابهار را به یک مد دیگر حمل و نقل یعنی حمل و نقل ریلی متصل کند مزیت رقابتی جدید برای این بندر فراهم میکند.
وی بندر چابهار را فرصت بیبدیلی برای کشور دانست وتاکید کرد: در مجموع این تنها بندر اقیانوسی ما که در موقعیت راهبردی است مورد توجه شرکای مهم تجاری ما از جمله هندوستان و افغانستان و کشورهای آسیای میانه قرار دارد.
به گفته راستاد سال گذشته در قالب توافقنامه دالان ترانزیتی هند، ایران و افغانستان با محوریت سازمان بنادر و دریانوردی شورای هماهنگی این توافقنامه را برگزار کردند وکمیته پیگیری تشکیل دادند همچنین روزی با عنوان روز چابهار برای معرفی قابلیتهای بندر و فرصتهای آن برای بخش خصوصی بهصورت بینالمللی برگزار شد.
وی در این رابطه گفت: همه این برنامهها در راستای این است تا بیشترین میزان بازاریابی را برای چابهار داشته باشیم، در حال حاضر خط کانتینری منظمی بین هندوستان و چابهار تردد میکند و کالاهای اساسی از این خط منتقل میشود. توجه ویژه ای به بندر داریم و میخواهیم در زمان تحریم از این بندر برای بهبود وضعیت تجارت دریایی و ترانزیت حداکثر استفاده را ببریم.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی به بندر گوادر پاکستان که همواهر به عنوان رقیب بندر چابهار مطرح می شود نیز اشاره ای داشت و خاطر نشان کرد: همواره اعتقاد داریم به لحاظ همجواری و روابط خوبی که با پاکستان داریم و بندر چابهار و گوادر میتوانند بهعنوان مکمل با هم کار کنند و تهدیدی برای هم محسوب نمیشوند. هر کدام از دو بندر محدوده بازار پس کرانه و مشتریان خاص خودش را دارد در مذاکراتی که با طرف پاکستانی داریم همواره لزوم همافزایی و مشارکت دو بندر مورد توجه دو کشور است.
وی در رابطه با امکان سرمایه گذاری چینی ها در بندر چابهار در قالب پروژه بزرگ یک کمربند یک راه، بیان کرد: تا الان برای بندر چابهار پیشنهاد مشخصی از طرف چین نداشتیم، اما در قالب کمیسیونهای مشترک دو کشور علاقه به سرمایهگذاری در حوزه بندری ایران از طرف چین مطرح شده است و ما هم فرصتی برای حضور چین در زیرساختها و روبناهای بندری پیشنهاد دادهایم و این موضوع را پیگیری میکنیم تا بتوانیم از حضور چینیها با توجه به حجم قابل توجه تجارت دریایی که چین دارد و سرمایهگذاری آنها در زیربناهای بندری استفاده کنیم.
راستاد افزود: راهابریشم جدید بهصورت بالقوه میتواند به افزایش تجارت بینالمللی و ترانزیت ایران منجر شود. بنادر ما میتوانند از این پروژه منتفع شوند. تلاش میکنیم با بهبود زیرساختها و تجهیزات و بهرهوری بنادر بتوانیم به خوبی در این پروژه نقش آفرینی کنیم.
معاون وزیر راه وشهرسازی همچنین به فشار احتمالی تحریم ها بر بنادر کشور که مورد سوال برخی فعالان بندری است اشاره و تاکید کرد: بواسطه ظرفیتهای قابل توجه هم در زیرساختهای بندری هم در ناوگان تحت مالکیت شرکتهای ایرانی تهدیدهای اینچنین نمیتواند ما را از گردونه حمل و نقل و تجارت دریایی حذف کند و نقش آفرینی خودمان را خواهیم داشت.
راستاد افزود: سال گذشته در اوج تحریمها بنادر و ناوگان را فعال نگه داشتیم و کماکان بخش دریایی و بندری با قوت و قدرت در اقتصاد نقش آفرینی میکنند.
وی به تلاش هایی لازم در مجامع بین المللی برای اثبات حقانیت ایران در مسئله تحریم ها نیز پرداخت و گفت: در سال گذشته تلاش کردیم مجامع بینالمللی دریایی و بندری را با حقانیت خودمان همراه کنیم، در شورای آیمو با استناد به کنوانسیون سازمان بینالمللی دریانوردی غیر قانونی بودن اعمال تبعیض و محدودیت نسبت به حمل و نقل دریایی کشور را مطرح کردیم و مورد حمایت قاطع اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر قرار گرفتیم همچنین اعتراض ایران بهعنوان سند خروجی آن شورا مطرح شد که از نظر بینالمللی حقانیت ما تأیید شده است.با این شرایط و دارا بودن ظرفیت، این گردنهها را پشت سر میگذاریم و نیازهای کشور را برای حمل و نقل دریایی کمتر میکنیم.
این مقام مسئول در ارتباط با حمایت های سازمان بنادر و دریانوردی در زمان تحریم ها از فعالان بخش خصوصی در بنادر نیز خاطر نشان کرد: یکی از اقداماتی که انجام میدهیم متناسب با تغییر شرایط از نظر درآمدها و هزینههای شرکتهای فعال بندر به وجود میآید چه آنهایی که قرارداد اپراتوری دارند چه آنهایی که قرارداد سرمایهگذاری دارند بنا بر شرایط، نسبت به تعدیل شرایط قرارداد اقدام و تلاش میکنیم شرکتها از نظر اقتصادی بتوانند فعالیت خود را ادامه دهند و مخصوصاً اشتغال آنها در بنادر حفظ شود.
راستاد در پایان خاطر نشان کرد: یکی از برنامههای ما این است که اراضی پس کرانه ای بنادر را در اختیار سرمایهگذاران بخش خصوصی قرار دهیم. میزان سرمایه جذب شده در سال گذشته در بنادر ۱۳۰۰ میلیارد تومان (۱۳ هزار و ۱۲۵ میلیارد ریال) سرمایهگذاری بخش غیر دولتی در قالب ۱۶ قرارداد بود. امسال هم برنامهریزی این است که در اراضی پس کرانه ای بنادر شاهد جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی باشیم مخصوصاً با توجه به برنامه ارتقا بنادر به بنادر نسل سوم این موضوع میتواند تأثیر مهمی داشته باشد که در بنادر فعالیتهای تولیدی و ارزش افزوده ای هم داشته باشیم.