طرح نوسازی ناوگان سنتی احیا می شود/فعالیت ده هزار شناور ناایمن در کشور

حسین عباس‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار مانا گفت: از ابتدای دهه 80 تا به امروز از محل وجوه اداره شده سازمان بنادر و دریانوردی نزد بانک‌های عامل مبلغ هشت هزار و 973 میلیارد ریال تسهیلات بانکی برای تعداد 162 فروند کشتی و شناور تجاری و خدماتی، 57 فروند شناور مسافری همچنین تأمین تعداد 139 دستگاه انواع تجهیزات دریایی و بندری و 13 طرح سرمایه‌گذاری در حوزه لجستیکی بنادر پرداخت شده است.

وی افزود: مبلغ یارانه تخصیص‌یافته از سوی سازمان بنادر و دریانوردی چهار هزارو851 میلیارد ریال است که بانک‌های صادرات، صنعت و معدن و بانک ملت همکاری بسیار خوبی با کمیته وجوه اداره شده داشته‌اند.

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص تعداد لنج های فعال در کشور اظهار داشت: در حال حاضر در بخش باری چهار هزارو 669 فروند لنج چوبی سنتی و فایبرگلاس و در بخش صیادی پنج هزار و 141 فروند شناور صیادی سنتی و در مجموع 9 هزار و 810 فروند لنج چوبی و فایبرگلاس سنتی در کشور وجود دارد.

وی در تشریح سوابق و جزئیات طرح نوسازی ناوگان سنتی خاطر نشان کرد: طی سال‌های گذشته عمده‌ ترین سوانح دریایی مانند آب‌گرفتگی، شکستگی، واژگونی، آتش‌سوزی و غرق شدن مربوط به لنج‌های چوبی بوده است که با ورود به آب‌های بین‌المللی به دلیل کوچک بودن و سرعت پایین مورد هجوم دزدان دریایی قرار می‌گیرند که در حقیقت این شناورها خسارت‌های جانی و مالی بسیاری را سبب می‌شوند.

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: در همین ارتباط اولین بار در دهه 80 در کمیته ایمنی یکی از همایش‌های ارگان‌های دریایی با توجه به درصد بالای سوانح ناوگان سنتی، گزارشی مطرح شد که براساس آن گزارش، ناوگان سنتی و تمامی شناورهای با قدمت بالا و زیر سطح استاندارد که  شناورهای فلزی و فایبرگلاس را نیز در بر می‌گرفت؛ یک خطر جدی برای ایمنی دریانوردی محسوب می‌شدند.

وی خاطر نشان کرد: با توجه به لزوم حمایت مالی برای تبدیل شناورهای چوبی به فلزی، با استفاده از وجوه اداره شده سازمان بنادر و دریانوردی در همان زمان، بخشی از شناورهای چوبی و فلزی و فایبرگلاس از رده خارج و یک ناوگان مدرن و استاندارد جایگزین آن شد که در این ارتباط صنایع داخلی برای ساخت شناورها فعال شده و حضور بخش‌خصوصی در امر شناورسازی و شناورداری بیش‌ازپیش افزایش یافت.

عباس نژاد ادامه داد: در آن سال‌ها هنوز تفکرات سنتی حاکم بود و این امکان که یک باره شناور فلزی جایگزین لنج شود، وجود نداشت بنابراین از جمله اقداماتی که به منظور ایمنی بیشتر صورت گرفت، بازنگری در آئین‌نامه ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی و کوچک بود که به این ترتیب با اصلاح گواهی‌نامه‌ها، استاندارد بازرسی‌ها، استاندارد کارگاه‌های لنج‌سازی، افزایش تجهیزات ایمنی و آموزش پرسنل سطح ایمنی دریانوردی این نوع از شناورها تا حدودی افزایش پیدا کرد.

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: درهرصورت استاندارد نبودن سازه این شناورها کتمان پذیر نبود. بنابراین محدودیت ثبت لنج‌ها و بازرسی‌های شدیدتر از نظر ایمنی از دیگر اقدامات بود.

 

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی درباره علل توقف طرح گفت: بر اساس بررسی‌های کارشناسی و فنی قرار بود یک شناور الگو برای جایگزینی با شناورهای چوبی در نظر گرفته شود اما این طرح تکمیل نشد و در نهایت مدل شناور لندینگ‌کرافت انتخاب شد،  به گونه ای که همه از ساخت این نوع شناور استقبال کردند و بخش عمده‌ای از بودجه وجوه اداره شده برای ساخت لندیگ‌کرافت‌ها هزینه شد. 

وی افزود: اما با این کار لندینگ کرافت ها جایگزین لنج‌ها نشدند بلکه به بازار حمل‌ونقل دریایی اضافه شدند. به گونه‌ای که علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی، قادر به حمل هر نوع کالایی نیز نبودند و عملاً بسیاری از کالاها باید توسط لنج‌ها حمل می‌شد.

عباس نژاد با اشاره به طرح خروج تدریجی تعداد دو هزارو 800 لنج باری طی برنامه چهارم و پنجم توسعه کشور به شرط حمایت‌ از طریق وجوه اداره شده اظهار داشت: متأسفانه این طرح کارشناسی شده نبود و سیستم جایگزینی برای آن صورت نگرفت بنابراین نمی‌توان آمار دقیقی از تعداد شناورهای از رده خارج شده ارائه کرد.

عباس نژاد با اشاره به تصمیم کمیته وجوه اداره شده مبنی بر احیای مجدد طرح نوسازی ناوگان سنتی گفت: در این باره دو پروژه مطالعاتی آغاز شده است که امید است  نیمه اول سال جاری به پایان برسد. 

وی افزود: یکی از این پروژه ها مربوط به ارزیابی وضعیت بازار، نوع بار، نقاط تردد و میزان کرایه حمل شناورهای سنتی و لنج‌هاست تا در نهایت به این نکته دست پیدا کنیم که چه نوع شناور، با چه تعداد و در چه سایزی برای هر منطقه نیاز است. پروژه دیگر که از سوی یکی از دانشگاه‌های معتبر انجام خواهد شد بر این اساس است که طرح‌ها علاوه بر تطابق با وضعیت محیطی و نوع کالای حمل شده از سوی شناور، به گونه‌ای باشد که پذیرش آن برای مالکان شناورهای سنتی آسان باشد. 

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: علاوه بر این موضوع مقرراتی تنظیم خواهد شد تا بدون ایجاد مشکل برای مناطق دریایی، صاحبان لنج‌های سنتی به تدریج شناورهای خود را جایگزین شناورهای جدید و مدرن کنند. به این ترتیب ضمن کاهش سوانح، مالکان شناورها از نظر شغل، درآمد و ایمنی وضعیت بهتری پیدا می‌کنند.

وی با بیان این که به هر حال مقاومت‌هایی از سوی مالکین درباره جایگزینی شناورها وجود خواهد داشت، اظهار داشت: موضوع مهم این است که  طرح‌ها به گونه‌ای ارائه شود که علاوه بر ایمنی بالا با ذهنیت و فرهنگ دریانوردی مردم منطقه تطابق داشته باشد زیرا اقتصاد بسیاری از خانواده‌ها به فعالیت موتور لنج‌ها وابسته است بنابراین مکانیزمی که در این خصوص به کار گرفته می‌شود بسیار مؤثر خواهد بود. 

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی همکاری منسجم سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان متولی امر با صداوسیمای استان‌های ساحلی، اتحادیه تعاونی لنج‌داران، اتحادیه مالکان کشتی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران و سایر ارگان‌های مربوطه را در ترغیب لنج‌داران برای جایگزینی با شناورهای جدید موثر دانست.