علاقه مندان چگونه وارد حرفه دریانوردی شوند

مدیر کل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی شرایط ورود علاقه مندان به حرفه دریانوردی را تشریح کرد. 

نادر پسنده در گفت و گو با خبرنگار مانا با اشاره به شیوه های مختلف ورود علاقه مندان به حرفه دریانوردی گفت: در نظام دانشگاهی دانشجو پس از قبولی در کنکور سراسری و ثبت‌نام در دانشگاه‌های دریانوردی، مانند دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، دانشکده دریانوردی صنعت نفت محمودآباد و دانشگاه آزاد دریانوردی خارگ، با طی حدود چهار سال آموزش‌های آکادمیک شامل سه سال تئوری و یک سال کارورزی در دریا موفق به دریافت مدرک کارشناسی مهندسی دریا می‌شود و سپس در آزمون‌های شایستگی سازمان بنادر و دریانوردی ثبت‌نام و در صورت قبولی موفق به دریافت گواهی‌نامه شایستگی دریانوردی می‌شود.

وی عدالت در جذب دانشجویان، استفاده از اعتبارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت هزینه‌های آموزش دریانوردی، دریافت مدرک دانشگاهی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناروی و رعایت چارچوب‌های کلی نظام آموزشی کشور را از مزایای نظام دانشگاهی جذب دریانورد برشمرد.

وی تصریح کرد: در نظام آموزشگاهی دانشجو مستقیماً‌ از طریق آزمون‌های مراکز آموزشی جذب آموزشگاه‌های دریانوردی مانند مؤسسه آموزشی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می‌شود و پس از طی آموزش‌های تئوری و کارورزی در مدت زمان کمتر از سه سال تحت نظارت و ممیزی‌های مستمر سازمان بنادر و دریانوردی آماده شرکت در آزمون‌های این سازمان شده و در صورت قبولی موفق به دریافت گواهی‌نامه شایستگی دریانوردی و خدمت در دریا می‌شود. 

وی خاطرنشان کرد: آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که در این شیوه فارغ‌التحصیلان موفق به دریافت مدرک تحصیلی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نخواهند شد.

وی جذب دانشجو مطابق با معیارهای صنعت، کاهش محدودیت هزینه جهت آموزش و تربیت دریانوردان، تطبیق بسیار سریع تر و با مطلوبیت بیشتر سیلابس‌های درسی مطابق با الزامات کنوانسیون و سرعت آموزش دریانورد و معرفی به صنعت دریایی را از ویژگی های نظام آموزشگاهی بیان کرد.

وی افزود: با توجه به مالکیت خطوط کشتیرانی بر این آموزشگاه‌ها،‌ ضمن حمایت بیشتر از این نظام آموزشی، برنامه‌ریزی تربیت دریانوردان مطابق با برنامه‌های آتی صنعت بهتر صورت می‌گیرد.

مدیر کل امور دریایی در خصوص نظام آموزشی دانشکده‌های فنی‌و‌حرفه‌ای دریانوردی گفت: فارغ‌التحصیلان هنرستان‌های دریانوردی به مدت دو سال در دانشکده‌های فنی‌و‌حرفه‌ای دریانوردی که هم اکنون بخشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است در مقطع فوق‌دیپلم فارغ‌التحصیل می‌شوند. ضمن اینکه از ابتدای سال 1395 نیز با تعاملات ایجاد شده بین سازمان بنادر و دریانوردی و وزارت علوم و عقد تفاهم‌نامه همکاری حرکت به سوی استانداردسازی آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای دریانوردی آغاز شده است و فارغ‌التحصیلان این دانشکده‌ها می‌توانند با دریافت گواهی‌نامه دریانوردی شناورهای زیر سه هزار، در صنعت حمل‌ونقل دریایی کشور مشغول به کار شوند. 

وی افزود: همچنین بر اساس یک تجربه حدود پنج ساله در ایران شرکت‌های کشتیرانی برخی اوقات از طریق آزمون و مصاحبه در خصوص جذب فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های فنی‌وحرفه‌ای دریانوردی اقدام کرده و با اجرای دوره تکمیلی دو ساله آنها را جهت شرکت در آزمون‌های دریانوردی سازمان بنادر و دریانوردی معرفی می‌کنند و بعد از دریافت گواهی نامه شایستگی در قبال تعهد به خدمت بر روی ناوگان کشتیرانی مشغول می‌شوند.

پسنده ادامه داد: در نظام آموزشی هنرستان‌های دریانوردی، دانش‌آموزان به مدت سه سال در این هنرستان ها تحصیل کرده و فارغ‌التحصیل می‌شوند. از ابتدای سال 1395 نیز با توجه به تعاملات ایجاد شده بین سازمان بنادرودریانوردی و وزارتخانه آموزش‌وپرورش و عقد تفاهم‌نامه همکاری بین آنها حرکت به سوی استانداردسازی آموزش‌های هنرستان‌های دریانوردی آغاز شده است و فارغ‌التحصیلان این هنرستان‌ها می‌توانند با دریافت گواهی‌نامه دریانوردی زیر 500 سفرهای نزدیک به ساحل ،در صنعت حمل‌ونقل دریایی کشور مشغول به کار شوند.

وی کاهش زمان تربیت دریانورد، ماندگاری بیشتر در دریا، آموزش رایگان دریانوردی، ایجاد شناخت مطلوب از دریا برای تصمیم‌گیری جوانان و انتخاب شغل دریانوردی ، کاهش سن ورود به حرفه دریانوردی و سطح آموزش مناسب برای تأمین افسران زیر سه هزار و زیر 500 سفرهای نزدیک به ساحل را از مزایای آموزش در هنرستان های دریانوردی و دانشکده های فنی و حرفه ای دریانوردی دانست.

 

این کارشناس بخش دریایی کشور با اشاره به ماده 9 قانون نظام‌وظیفه گفت: بر اساس این قانون دانشجویان دوره چهار ساله آموزشی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش ایران و سازمان بنادر و دریانوردی به شرط سپردن تعهد و انجام 10 سال خدمت در این شرکت‌ها و سازمان پس از طی دوره آموزشی مقدماتی و تخصصی در نیروی دریایی از انجام مابقی خدمت دوره ضرورت معاف می شوند.

وی یادآورشد: این قانون که از سال 1390 لغو شده بود با تلاش‌های مستمر سازمان بنادر و دریانوردی و همکاری سایر شرکت‌ها و ارگان‌های دریایی در سال 1395 مجدداً احیاء شد.

 

مدیر کل امور دریایی افزود: مدت زمان دوره‌های افسر دومی و مهندس سومی سفرهای نامحدود در دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که منجر به صدور مدرک کارشناسی می‌شود، حدود چهار سال و در آموزشگاه‌های دریانوردی که منجر به صدور مدرک تحصیلی آموزش عالی نمی‌شوند، حدود سه سال است.

وی خاطر نشان کرد: چنانچه دانشجو وارد نظام آموزش دانشگاه‌های وزرات علوم شده باشد، هزینه‌های آموزش آنها مانند هر دانشجوی دیگر در قالب سرانه‌های آموزشی کشور توسط وزارت علوم تأمین می‌شود و اگر از طریق هنرستان اقدام کند، هزینه وی از طریق وزارت آموزش‌وپرورش تأمین شده است. اگر هم دانشجو از طریق نظام آموزشگاهی با تعهد 10 ساله اقدام کند، بورسیه شرکت‌های کشتیرانی خواهد بود و علاوه بر اینکه هزینه آموزش وی توسط شرکت کشتیرانی مذکور تأمین می‌شود، معمولاً مبلغی نیز به عنوان کمک‌هزینه دریافت می‌کند اما چنانچه دانشجو، دانشگاه آزاد را برای ورود به حرفه دریانوردی انتخاب کرده باشد، هزینه آموزش به عهده دانشجو خواهد بود.

پسنده با بیان این نکته که برای ابقاء در لیست سفید سازمان جهانی دریانوردی کلیه الزامات آموزشی شامل سیلابس‌ها و ساعات آموزش استانداردسازی شده است گفت: حضور نام ایران در این لیست به معنی تأیید کیفیت آموزش و آزمون و صدور اسناد دریانوردی مطابق با ارزیابی کارشناسان سازمان جهانی دریانوردی است اما باید توجه داشت که استانداردهای بین‌المللی، حداقل آموزش را با توجه به هزینه و قیمت تمام شده آموزش دریانوردان لحاظ کرده است بنابراین بهتر است دریانوردان بعد از ورود به بازار کار از طریق دوره‌های آموزشی ضمن خدمت در شرکت‌های کشتیرانی و کسب تجربه کارورزی بر دانش و شایستگی خود بیفزایند.

این کارشناس دریایی افزود: با توجه به بررسی و تحلیل ظرفیت‌های آموزش دریانوردی در مراکز آموزشی کشور و مقایسه ظرفیت آموزش و تربیت سالانه دریانوردان با نیاز سالانه شرکت‌های کشتیرانی ایران، با حداقل هزار نفر ظرفیت مازاد در آموزش افسران دریانورد مواجه می‌شویم.

وی با بیان لزوم استفاده بهینه‌ از ظرفیت مراکز آموزش دریانوردی گفت: در این خصوص دو طرح آموزش و تربیت دریانوردان ایرانی برای کار در ناوگان خارجی و آموزش و تربیت و صدور گواهی‌نامه دریانوردی برای متقاضیان خارجی در اهداف آموزش دریانوردی کشور قرار گرفته است.

 

وی با اشاره به اینکه در حال تهیه نقشه راه آموزش دریانوردی کشور با افق 10 ساله هستیم، گفت: در این نقشه راه، مبنای آموزش و تربیت دریانوردان کشور، هنرستان‌ها و دانشکده‌های فنی‌و‌حرفه‌ای در بخش سفرهای نزدیک به ساحل و دانشگاه‌های وزارت علوم در بخش سفرهای نامحدود خواهند بود و آموزشگاه‌ها و مؤسسات بخش‌خصوصی نیز زیربنای ارائه آموزش‌های تکمیلی و تخصصی دریانوردان هستند و با توجه به اهمیت موضوع اشتغال‌زایی در این نقشه راه توجه خاصی به صدور دریانوردان ایرانی به صنعت حمل‌ونقل بین‌المللی و آموزش دریانوردان خارجی در مراکز آموزش ایرانی شده است. 

پسنده مهم‌ترین مشکل آموزش‌های دریانوردان در حال حاضر را تامین زیرساخت‌های دوره‌های کارورزی ذکر کرد و اظهارداشت: به منظور ضرورت اطمینان از شایستگی دریانوردان، تقریباً در تمامی دوره‌های آموزشی حدود 12 ماه از دوره باید بر روی کشتی‌های در سفرهای نامحدود انجام شود که متأسفانه هم اکنون کمبود کشتی‌های با ظرفیت حمل دانشجو و هزینه‌های کارورزی یکی از مشکلات جدی این حوزه است که البته با ایجاد تعاملات لازم با شرکت‌های کشتیرانی کشور و به تدریج با الحاق کشتی‌های جدید به ناوگان تجاری و مساعدت‌های خطوط کشتیرانی این مشکل در حال مرتفع شدن است.