توقف طرح شناسنامه دار کردن جزایر کشور/پیشنهاد اختصاص سواحل مکران به منطقه بازیافت کشتی

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار مانا در خصوص عمده ترین اقدامات صورت گرفته در سال 95 و اقدامات در دست انجام در سال جاری گفت: در سال گذشته از نظر ماهیت بیشتر در زمینه استراتژی های پایدار فعالیت کردیم و در حقیقت به دنبال فراهم کردن زمینه های تصمیم سازی و تصمیم گیری برای محیط زیست دریایی بودیم. همچنین در زمینه تهیه دستورالعمل های محیط زیست دریایی و ایجاد کارگروه های مهم بسیار فعال بودیم. برای مثال با توجه به کاهش نوسانات آب دریای خزر ، کاهش سطح آب خلیج گرگان و نگرانی از خشک شدن تالاب میانکاله کارگروه ملی نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله را ایجاد کردیم. 

پروین فرشچی افزود: در زمینه خسارت های زیست محیطی به خصوص خسارت های مرتبط با محیط زیست دریایی و آلودگی نفتی متاثر از فعالیت ها و اقدامات کشورهای اطراف از طریق دفتر حقوقی ریاست جمهوری پیگیری های لازم صورت گرفت و کارگروه مربوط به خسارت های زیست محیطی دریایی با حضور نهادهای ذینفع ایجاد شد تا در راستای این ساختار ملی بتوانیم غرامت خسارت های زیست محیطی را دریافت کنیم. بر اساس این ساختار علاوه بر جبران خسارت می توانیم در راستای احیا و بازسازی گام برداریم.

 

وی با اشاره به همکاری های مطلوب فرابخشی ارگان های دریایی اظهار داشت: معاونت دریایی محیط زیست همکاری های خوبی را با سازمان شیلات و منطقه آزاد به خصوص در زمینه جزیره هندورابی و نظارت بر انتقال مرجان های آسیب دیده داشت.

وی تصریح کرد: همچنین همکاری های خوبی با جایکا( سازمان همکاری های بین المللی ژاپن) در زمینه حفاظت از جنگل های حرا صورت گرفت که این همکاری ها کماکان ادامه دارد.

فرشچی گفت: با توجه تمرکز برنامه ششم توسعه بر توسعه منطقه مکران مطالعات مربوط به پهنه بندی سواحل مکران به پایان رسید و فاز دوم پهنه بندی با تمرکز بر این موضوع که چه نوع صنایعی ، با چه مقیاسی و در کدام نقطه مستقر شوند آغاز شد. 

وی افزود: تجربه عسلویه نشان می دهد که توسعه بدون مطالعه، پهنه بندی و استقراریابی می تواند منجر به فاجعه زیست محیطی در منطقه مکران شود.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به آغاز مطالعات اولیه طرح شناسنامه دار کردن جزایر گفت: متاسفانه به دلیل کمبود منابع مالی این طرح ادامه پیدا نکرد که امیدواریم در سال جاری به سرانجام برسد.

وی با تاکید بر اهمیت ارزش گذاری اقتصادی و زیست محیطی بر روی بخش های مختلف تصریح کرد: بر اساس ارزش گذاری ها مشخص می شود توسعه در ازای چه هزینه ای صورت می گیرد و در نتیجه راه برای تصمیم گیری هموار می شود. برای مثال در صدد ارزش گذاری اقتصادی خاک جزیره هرمز به عنوان بخشی از میراث ملی هستیم زیرا ممکن است به این نتیجه برسیم که از نظر منافع ملی تصمیم درست عدم استخراج خاک این جزیره باشد. خاک جزیره هرمز از جمله با ارزش ترین و زیباترین خاک های دنیا است و می تواند برای تمام مردم دنیا از نظر گردشگری جذاب باشد.

وی در ادامه با اشاره به سرمایه گذاری های صورت گرفته برای مدیریت مواد زائد جامد گفت: با توجه به کمرنگ شدن آثار تحریم ها پس از برجام توانستیم با اتحادیه اروپا مذاکراتی را برای سرمایه گذاری در زمینه مدیریت مواد زائد جامد آغاز کنیم که استان گیلان به عنوان منطقه پایلوت انتخاب شده است و در صورت موفقیت آمیز بودن به عنوان یک صنعت اقتصادی در سایر استان ها نیز اجرا خواهد شد. 

فرشچی افزود: محیط زیست دریایی در سال گذشته 13 پروژه پژوهشی در زمینه های مختلف از جمله آلودگی های سواحل، دلایل ازدیاد جمعیت توتیان دریایی، کشند سرخ، مرجان ها و ... انجام داده است. 

وی با اشاره به اهمیت مستند سازی و ضعف کشور در این زمینه خاطرنشان کرد: این امر می تواند با کمک سازمان شیلات ایران، سازمان بنادر و دریانوردی و نیروی دریایی ارتش انجام شود. زیرا منشا برخی از مشکلات زیست محیطی فرامرزی است که بدون مستند سازی  نمی توان اقدامات منطقه ای و بین المللی انجام داد. در این خصوص فعالیت هایی با استان های ساحلی در دست انجام است.

وی ادامه داد: همچنین در سال گذشته پس از برگزاری جلسات بسیار پیچیده با جایکا برنامه جامع مدیریت محیط زیست در استان هرمزگان به عنوان پایلوت آغاز شد. 

 

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص همکاری های منطقه ای و بین المللی گفت: در حال حاضر با سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی (راپمی) به دلیل مسائل سیاسی حاکم بر منطقه فعالیت چندانی نداریم که امیدواریم با حل مسائل سیاسی از محیط زیست به عنوان یک سکو برای همکاری های منطقه ای و صلح و دوستی استفاده شود.

فرشچی با بیان اینکه طی پنج سال آینده بخش عظیمی از توسعه در استان های ساحلی اتفاق خواهد افتاد گفت: شناسایی تکنولوژی های مناسب محیط زیست در سراسر دنیا دارای اهمیت است و در این خصوص شناسایی تکنولوژی مناسب در مورد آب شیرین کن ها و بازیافت کشتی ها در اولویت است. 

 

وی با اشاره به تعداد بالای کشتی های مغروقه و فرسوده و تقاضاهای بسیار برای بازیافت کشتی افزود: در این خصوص توجیه پذیر بودن این صنعت از بعد حفاظت از محیط زیست ، منافع ملی و ارزش اقتصادی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: با توجه به تجربه دنیا این صنعت بسیار کثیف است به همین دلیل کشورهای ساحلی به فکر ایجاد آن نیستند و از میان حدود 180 کشور ساحلی، تنها پنج یا شش منطقه بازیافت کشتی در دنیا وجود دارد. بنابراین ما باید دقت کنیم تا حیاط خلوت زباله کشورهای همسایه نباشیم.

فرشچی اظهار داشت: بر اساس تصمیمات کارگروه ویژه بازیافت کشتی در دریای خزر و خلیج فارس به هیچ عنوان کارخانه بازیافت کشتی ایجاد نخواهد شد و اگر زمانی بر اساس منافع ملی تصمیم به ایجاد یک کارخانه بازیافت کشتی گرفته شود باید در شرقی ترین قسمت دریای عمان احداث شود که با توجه به اینکه برخی از کشورها مانند پاکستان با نیروی انسانی بسیار ارزان و عدم توجه به مسائل زیست محیطی با هزینه کمتری می توانند بازیافت کشتی ها را انجام دهد موضوع رقابتی بودن این صنعت با این کشورها اهمیت پیدا می کند.

وی خاطر نشان کرد: در کارگروه بازیافت کشتی اختصاص بخشی از مکران به صنعت بازیافت کشتی پیشنهاد شده است. اما منطقه پیشنهادی بر اساس مطالعه انتخاب نشده و هیچ تصمیمی در این زمینه نباید بدون انجام مطالعات استقرار یابی و اثرات زیست محیطی استراتژیک گرفته شود. 

 

فرشچی با اشاره به اهمیت اجرایی کردن سه سند توسعه فناوری دریایی، سندگردشگری دریایی و سند توسعه دریایی افزود: این سه سند با همکاری و هماهنگی کلیه ارگان های دریایی و طی جلسات کارشناسی بسیار نهایی شده است که لازم است به عنوان دستاوردهای مهم کشور و دولت هر چه زودتر از سوی دولت ابلاغ شود. 

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست  در پایان گفت: با توجه به محدودیت در چند مولفه مهم مانند زمان، نیروی انسانی، تجهیزات و منابع مالی ما نتوانستیم طبق برنامه ریزی ها به نتیجه برسیم اما از جمله مهمترین اقدامات صورت گرفته در سال 95 همکاری های فرابخشی و حضور فعال  در فعالیت های منطقه ای و بین المللی بوده است. در مجموع در سال 95 به برخی از اهداف دست پیدا کردیم و دستیابی به برخی از اهداف هم به دلیل موانع موجود طولانی تر شد.