مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری در گفتگو با خبرنگار مانا با اشاره به موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران ترانزیت را یکی از فرصت های توسعه حمل و نقل بین المللی کشور برشمرد.
محمدجواد عطرچیان افزود: ایران از نظر جغرافیایی به نوعی در سر چهارراه تجارت شرق و غرب و شمال و جنوب قرار گرفته است و باید بتوان از این پتانسیل و مزیت نسبی کشور برای ایجاد درآمدهای غیرنفتی استفاده کرد.
عطرچیان با اشاره به چهار موقعیت ویژه ای که ترانزیت برای کشور فراهم می کند گفت: ایجاد اشتغال یکی از مزیت های نسبی توسعه ترانزیت در کشور است.
وی ایجاد ارزش افزوده را از دیگر مزیت های ترانزیت بیان کرد و افزود: تخلیه، بارگیری و عبور کالا از کشور درآمدهایی را ایجاد می کند که می توان این درآمدها را برای توسعه اقتصادی کشور به کار برد.
وی سومین مزیت ترانزیت را اتصال تجارت کشورهای همسایه و منطقه به تجارت کشور ذکر کرد و اظهار داشت: به واسطه ترانزیت اقتصاد، تجارت، بازرگانی و حمل و نقل بسیاری از کشورهای همسایه به مسیرهایی که از کشور ما می گذرد متکی می شوند و می توان از این مزیت دسترسی، برای رونق اقتصادی کشور بهره برداری کرد.
مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری امنیت را مزیت دیگر ترانزیت برشمرد و گفت: کالا و مسافر ترانزیتی با خود امنیت را به همراه می آورد و مسافرین و صاحبان کالا کشوری را برای ترانزیت کالاهای خود انتخاب می کنند که امن باشد.
عطرچیان عوامل داخلی و خارجی را در استفاده از موقعیت ترانزیتی کشور در شرایط پسا برجام موثر دانست و گفت: باید با روان سازی، ساده سازی، کاهش بوروکراسی های اداری و کاهش هزینه و زمان ترانزیت کالا از کشور، به مقدار متناسبی از ترانزیت کالای منطقه دستیابی پیدا کنیم.
وی افزود: در حال حاضر کشور با توجه به زیرساخت ها، بنادر، جاده ها و وسایل نقلیه جاده ای، ریلی و دریایی فعلی امکان ترانزیت 15 میلیون تن کالای غیر نفتی را داراست.
وی تصریح کرد: کشورهای نیازمند به مسیرهای ترانزیت کالا از ایران عمدتا کشورهای آسیای میانه، کشورهای حوزه قفقاز، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و دو بازار قرار گرفته در شرق و غرب کشور یعنی افغانستان، عراق و کشورهای محصور در خشکی هستند.
وی با اشاره به اینکه باید اقدام اساسی که در بخش دولتی باید صورت گیرد یاد اور شد: دولت باید با تکمیل زیرساخت ها، روان سازی ، ساده سازی اسناد، کاهش بوروکراسی و کاهش توقف کالای ترانزیتی هزینه ها و زمان ترانزیت را کاهش دهد. بخش خصوصی نیز به عنوان تشکل ها، شرکت های حمل و نقل، فدراسیون ها و انجمن های سراسر کشور باید بتوانند بازاریابی کنند و مسیر کالاهای ترانزیتی را به ایران جلب کنند.
عطرچیان با اشاره به اینکه اکثریت کالاها ترانزیتی با کامیون و از طریق جاده حمل می شوند، اظهار داشت: ارتباط شرق و غرب و شمال و جنوب کشور از طریق شبکه جاده ای کشور برقرار شد و مرزها نیز توسعه یافت به گونه ای که در حال حاضر 23 پایانه مرزی در سراسر کشور وجود دارد که کار عبور و مرور کالاهای ترانزیتی از طریق این مرزها صورت می گیرد.
وی تصریح کرد: با توجه به زیرساخت های موجود در بخش حمل و نقل جاده ای این آمادگی وجود دارد که حتی تا 15 میلیون تن کالای ترانزیتی در سال جابه جا شود.
وی درباره جایگزینی سایر مسیرهای ترانزیتی به جای کریدور شمال و جنوب گفت: کشورهای منطقه همواره تلاش می کنند با معرفی مسیرهای جدید ترانزیتی کالاهای ترانزیتی را به سمت خود سوق دهند اما موقعیت جغرافیایی ایران به گونه ای است که به طور بالقوه همواره جزو قطب های ترانزیتی منطقه است. اما نکته مهم این است که تا چه اندازه توانسته ایم از این استعداد بالقوه بهره برداری کرده و مشکلات را کاهش دهیم.
مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری با بیان این که ایران نتوانسته است از موقعیت ممتاز خود در جهت توسعه ترانزیت بهره ببرد افزود: میزان ترانزیت در حال حاضر بین 10 تا 12 میلیون تن در سال ثابت مانده است و این نشان می دهد برای اینکه بتوان ترانزیت منطقه را به خود اختصاص داد باید اقدامات بیشتری صورت گیرد.
وی عوامل خارجی مانند تغییر و تحولات اقتصادی جهان، تغییر و تحولات سیاسی منطقه ای و جهانی همچنین تحولات بازارهای تجاری را بر ترانزیت کشور تاثیرگذار دانست.
وی با اشاره به تعداد بالای ارگان های ذیمدخل در امر ترانزیت بر لزوم کاهش این ارگان ها تاکید کرد و گفت: به این ترتیب کالاهای ترانزیتی خواه ناخواه به سمت کشور سوق پیدا می کند.
عطرچیان در خصوص نقش ترانزیت در افزایش حمل و نقل دریایی منطقه گفت: بنادرجنوبی کشور در خلیج فارس دروازه ورود کالاهای ترانزیتی به کشورهای همسایه از جمله افغانستان، عراق، کشورهای حوزه آسیای میانه و کشورهای حوزه قفقاز هستند. بنابراین اگر بتوان توقف کانتینرهای ترانزیتی را در بنادر جنوبی کشور کاهش داد، قدم بسیار مثبتی است برای اینکه ترانزیت از کشور بویژه از طریق حمل و نقل دریایی افزایش پیدا کند.