تشکیل دبیرخانه حفاظت از فوک خزری در استان‌های شمالی

شهرام فداکار در گفت‌و‌گو با خبرنگار مانا اظهار داشت: با توجه به افزایش تلفات فوک‌های خزری و با هدف حفاظت از این گونه ارزشمند دریای خزر، برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری با همکاری کلیه ذی‌نفعان و مرکز حفاظت از فوک خزری تدوین شده است.

مدیر‌کل دفتر حفاظت از زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، هدف از تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری را مدیریت حمایت از جمعیت فعلی گونه فوک خزری، شناسایی مشکلات، تهدید‌ها و کارکرد‌های فوک خزری و ارائه اقدامات اولویت دار دستگاه‌های اجرایی ذی نفع بر‌اساس تهدید‌های شناسایی شده و انجام عملیات امداد و نجات فوک‌های خزری آسیب دیده عنوان کرد.

وی با تأکید بر اینکه برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری در بازه زمانی ۵ ساله اجرایی می‌شود، بیان داشت: تشکیل دبیرخانه حفاظت از فوک خزری و کارگروه‌های اجرایی در استان‌های شمالی کشور، استقرار مراکز امداد و نجات در استان‌های ساحلی شمال کشور و تجهیز  آنها، نصب تابلو‌های اطلاع رسانی در مناطق حساس، تهیه موشن گرافی فوک خزری و ... از جمله اقدامات اجرایی به شمار می‌رود.

فداکار در ادامه گفته‌های خود با اشاره به افزایش نرخ مرگ و میر فوک‌های دریای خزر طی سال جاری در مقایسه با سال‌های گذشته، اذعان داشت: عمده لاشه‌ها در سواحل شرقی مازندران و میانکاله دیده شده‌اند که به دلیل گذشت حداقل یک هفته از مرگ آنها پس از رسیدن به ساحل و له شدن لاشه ها، نمی‌توان اطلاعات دقیقی در خصوص علت مرگ آنها به دست آورد.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست، از جمله مهمترین دلایل مرگ فوک‌ها را در سال‌های اخیر کاهش منابع غذایی عنوان کرد و گفت: کیلکا ماهیان از جمله منابع اصلی غذایی این پستاندار دریایی محسوب می‌شود که طی چند دهه اخیر شاهد کاهش چشمگیر ذخایر این گونه ماهیان بوده‌ایم.

فداکار یادآور شد: همچنین آلودگی‌های دریای خزر، شکار عمدی یا غیرعمدی، گیر افتادن در تور‌های صیادی، بیماری‌های ویروسی و انگلی و تغییرات آب و هوایی را نیز می‌توان از دیگر عوامل تهدید این گونه مهم دریای خزر برشمرد.

فوک خزری تنها پستاندار دریای کاسپین است و عواملی مانند گیر افتادن در تور‌های ماهیگیری، آلودگی‌های محیط زیست، برخورد با قایق‌ها و همچنین کشتار عمدی، شکار و ورود  گونه مهاجم  شانه دار خزری و نیز کاهش ذخایر کیلکا به عنوان منبع غذایی این جانور زیبا از عوامل تأثیرگذار در کاهش جمعیت فوک‌های کاسپین است. در سال‌های اخیر جمعیت این گونه به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرده و نیازمند حمایت بین‌المللی است و درحال حاضر در معرض انقراض قرار دارد. منشاء فوک خزری به حدود دو میلیون سال پیش و قطب شمال برمی‌گردد فوک‌های خزری در بهار، تابستان و پاییز بیشتر در آب‌های جنوبی و میانی دریای خزر از جمله ایران زندگی می‌کنند، ولی برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریای خزر عزیمت می‌کنند.