هرمزگان، غول خفته گردشگری دریایی/ سهم ناچیز بزرگ‌ترین استان ساحلی ایران از دریا

به گزارش مانا، در شرایطی که کشورهای همسایه جنوبی خلیج‌فارس مانند امارات، عمان و قطر، سالانه میلیون‌ها گردشگر را با هدف لذت‌بردن از تفریحات دریایی جذب می‌کنند و درآمدهای چند میلیارد دلاری از این حوزه کسب می‌کنند، بخش عمده‌ای از شهروندان ایرانی ناچارند برای تجربه ساده‌ای مانند شنا در آب‌های آزاد، سوار شدن بر جت‌اسکی یا قایق‌سواری مدرن، کشور را ترک کرده و به مقاصدی همچون دبی یا صلاله سفر کنند.

این در حالی است که این تفریحات با کمترین هزینه و بیشترین جذابیت می‌توانست در سواحل هرمزگان برای ایرانی‌ها و حتی گردشگران خارجی فراهم شود. چرا‌که جزایر بکر و شگفت‌انگیزی ازجمله هرمز، لارک، هنگام، لاوان، هندورابی و ... هرکدام قابلیت تبدیل‌شدن به برندهای منطقه‌ای گردشگری را دارند، اما همچنان یا درگیر کمبود زیرساخت‌اند یا با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند که امکان توسعه پایدار را از آن‌ها سلب کرده است.

در هرمزگان زیبا، مسئله فقط نبود امکانات نیست؛ ضعف جدی در سیاست‌گذاری، عدم ارائه مشوق‌های واقعی برای سرمایه‌گذاران، بی‌توجهی به آموزش نیروی انسانی در این حوزه، و نبود یک نقشه‌راه جامع برای تبدیل گردشگری دریایی که ناشی از عدم آموزش و نگاه علمی تصمیم‌گیران و مدیران ارشد استان به یک صنعت پول‌ساز است، همگی بخشی از دلایل عقب‌ماندگی هرمزگان در این عرصه به شمار می‌روند.

در شرایطی که گردشگری دریایی یکی از سریع‌ترین شاخه‌های در حال رشد در جهان است و ایران با این پهنه آبی عظیم در جنوب، می‌توانست یکی از پرچم‌داران این حوزه باشد، غفلت مدیریتی و ناهماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط باعث شده سهم استان هرمزگان از گردشگری دریایی، چیزی نزدیک به هیچ باشد. این رقم، بنا به آخرین اظهارات مدیرکل مربوطه، حدود پنج صدم درصد(0.05) است!

جای خالی بنادر و اسکله‌های تفریحی استاندارد، مراکز غواصی، مسیرهای توریستی بین جزایر، رستوران‌ها و خدمات ساحلی، کشتی‌های کروز داخلی، ماریناهای قایقرانی و حتی تورهای منظم دریایی در این استان به شدت احساس می‌شود. اما افسوس این سال‌ها، محرومیت هرمزگان از وجود مدیران باتجربه متخصص و دلسوز است.

بسیاری از فعالان این حوزه بارها اعلام کرده‌اند که علیرغم میل به سرمایه‌گذاری، به‌دلیل نبود ضمانت اجرایی در طرح‌ها و فرایند پیچیده مجوزها، عطای کار را به لقایش بخشیده‌اند. اینجاست که پای دولت به‌میان می‌آید؛ دولتی که هنوز نتوانسته تصویر روشنی از«ایران دریایی» ارائه دهد و تنها به تکرار شعارها در زمینه توسعه دریامحور بسنده کرده است و نگاه بخشی و مقطعی به گردشگری دریایی، فقدان بودجه کافی و نبود تبلیغات مؤثر، استان‌هایی چون هرمزگان را در حاشیه نگاه داشته است. این در حالی است که احیای اقتصاد دریا، با تکیه بر گردشگری، نه تنها بخشی از مشکلات اشتغال و درآمدزایی در جنوب کشور را حل می‌کند، بلکه به معرفی چهره‌ای تازه، جذاب و صلح‌طلب از ایران در عرصه بین‌المللی کمک خواهد کرد.

توسعه گردشگری دریایی مستقیماً با رویکرد«توسعه دریامحور» گره خورده است. این رویکرد بر بهره‌برداری پایدار و هوشمندانه از ظرفیت‌های دریایی و سواحل تأکید می‌کند. در این میان، گردشگری دریایی به‌عنوان یکی از سریع‌ترین و پربازده‌ترین مولفه‌های اقتصاد دریا، می‌تواند نقش محرک برای سایر بخش‌ها نیز از جمله ارتقاء زیرساخت‌های بندری، بهبود حمل‌ونقل دریایی، توسعه آموزش‌های تخصصی و جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایفا کند.

کشورهایی که توسعه دریامحور را به‌درستی مدیریت کرده‌اند، گردشگری دریایی را به موتور محرک اقتصاد ساحلی خود تبدیل کرده‌اند و این مسئله همان موضوعی‌ست که متأسفانه هنوز به درک آن نرسیده‌ایم. برای ایران نیز، به‌ویژه استان‌های ساحلی جنوب، گردشگری دریایی می‌تواند بستری برای اتصال به اقتصاد جهانی و شکوفایی توسعه دریامحور در مقیاسی ملی باشد.

اگر قرار است تحولی در گردشگری کشور رخ دهد، نقطه آغاز آن بدون تردید باید هرمزگان باشد. چرا‌که هرمزگان باید از یک«استان محروم» به یک مرکز بین‌المللی گردشگری دریایی تبدیل شود و این امر، حق مردم جنوب است که به جای تماشای کشتی‌های تفریحی در سواحل عمان و امارات، میزبان گردشگرانی از سراسر جهان باشند. اما این اتفاق نخواهد افتاد، مگر با تصمیمی جدی، برنامه‌ای جامع، و اراده‌ای واقعی برای بیدار کردن این غول خفته به نام گردشگری دریایی در جنوب ایران.