جزئیات سرمایه‌گذاری بزرگ اتحادیه اروپا روی هیدروژن سبز

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، پروژه‌های انتخاب‌شده شامل بخش‌های راهبردی مانند حمل‌ونقل، مواد شیمیایی و تولید متانول و آمونیاک می‌شوند. این حمایت مالی در چارچوب دومین مزایده بانک هیدروژن اروپا (EHB) اعطا شده، برای پُر کردن شکاف هزینه بین هیدروژن تجدیدپذیر و سوخت‌های فسیلی - مانند زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی - در صنایع با انتشار بالای گازهای گلخانه‌ای طراحی شده است.

به گزارش اکوپولیتیکا، برندگان برای تولید هیدروژن سبز یارانه دریافت خواهند کرد که این امر به کاهش شکاف بین هزینه‌های تولید و قیمت‌های بازار و تسریع پذیرش سوخت‌های پاک کمک می‌کند. براساس برآوردها هیدروژن تجدیدپذیر جایگزین گاز طبیعی، زغال سنگ و نفت در بخش‌های صنعتی و حمل‌و‌نقل شود.از بین پروژه‌های انتخاب شده، قرار است ۱۲ پروژه هیدروژن سبز با حمایت ثابت از ۰.۲۰ تا ۰.۶۰ یورو به ازای هر کیلوگرم تولید کنند، در حالی‌که سه پروژه باقی مانده بین ۰.۴۵ تا ۱.۸۸ یورو به ازای هر کیلوگرم نیاز دارند.

به موازات آن، اسپانیا، لیتوانی و اتریش تا سقف ۸۳۶ میلیون یورو بودجه ملی را به پروژه‌های درون کشورهای خود اختصاص می‌دهند. باید توجه داشت که در دسامبر سال گذشته، کمیسیون اروپا طرح حمایت از هیدروژن به ارزش ۳ میلیارد یورو را تصویب کرد که طبق آن انتظار می‌رود بسیاری از تولیدکنندگان در خارج از اتحادیه اروپا مستقر باشند. براساس گزارش  EcoPolitica، کمیسیون اروپا از برنامه کمک دولتی آلمان و هلند برای تولید سوخت‌های تجدیدپذیر با منشاء غیربیولوژیکی چراغ سبز نشان داده است.

هیدروژن تولید شده تحت این طرح در داخل اتحادیه اروپا فروخته خواهد شد و به کاهش وابستگی اروپا به سوخت‌های فسیلی روسیه و تسریع گذار به انرژی سبز در این قاره کمک خواهد کرد. این برنامه در ابتدا سه سال پیش تدوین و تصویب شد و شامل ساخت حداقل ۱.۸۷۵ گیگاوات ظرفیت الکترولیز جهانی است. ذینفعان باید مطابق با الزامات اتحادیه اروپا برای تولید  RFNBO، همانطور که در قوانین تفویض شده در مورد هیدروژن تجدیدپذیر ذکر شده است، عمل کنند.

این طرح از اهداف کلان اتحادیه اروپا برای افزایش استفاده از هیدروژن تجدیدپذیر پس از سال ۲۰۳۰ میلادی حمایت می‌کند. راهبرد هیدروژن اروپا که در سال ۲۰۲۰ تصویب شد، هدف تولید ۱۰ میلیون تُن هیدروژن تجدیدپذیر در داخل کشور و واردات ۱۰ میلیون تُن دیگر تا سال ۲۰۳۰ را تعیین کرده است. این اهداف در طرح REPowerEU  اتحادیه اروپا نقش اساسی دارند که هدف آن حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی و تسریع تغییر به منابع انرژی سازگار با آب و هوا است.

در سال ۲۰۲۴ میلادی، بروکسل به طور فعال از توسعه بانک هیدروژن اروپا که در مارس ۲۰۲۳ برای جذب سرمایه‌گذاری در تولید هیدروژن سبز تأسیس شده، حمایت کرد. به گزارش نزاویسیمایا گازتا، سال گذشته ۲۰۰ میلیون یوروی دیگر برای ایجاد «‌دره‌های هیدروژن» - اکوسیستم‌های منطقه‌ای برای ادغام تولید، حمل‌و‌نقل و استفاده از هیدروژن - اختصاص داده شد.

حامیان گذار سبز همواره به هیدروژن تجدیدپذیر به عنوان سنگ بنای تلاش‌های جهانی برای کربن‌زدایی اشاره می‌کنند. کارشناسان بر پتانسیل منحصر به فرد هیدروژن به عنوان یک وسیله ذخیره‌سازی برای انرژی تجدیدپذیر و به عنوان یک حامل انرژی پاک در مسافت‌های طولانی تأکید می‌کنند که امکان انتقال انرژی مازاد از مناطق غنی از منابع به مناطق نیازمند واقع در هزاران کیلومتر دورتر را فراهم می‌کند.

هنوز کمیسیون اروپا اعلام نکرده است که کدام کشورها میزبان پروژه‌های تأمین مالی خواهند بود.با این حال، چندین کشور غنی از انرژی مانند آذربایجان، قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان، پیش از این برنامه‌هایی را برای تبدیل شدن به صادرکنندگان اصلی هیدروژن سبز تعریف کرده‌اند.

همچنین، هیدروژن سبز که با استفاده از برق از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شود، اکنون در برخی از کشورهای اتحادیه اروپا تولید می‌شود و در سراسر اروپا بسیار مورد توجه است. اما در کشورهایی که منابع انرژی فراوانی دارند، هزینه‌های تولید به طور قابل توجهی پایین‌تر است. به عنوان مثال، کشورهایی که ذخایر گازی زیادی دارند می‌توانند هیدروژن آبی کم‌کربن را از متان و بدون نیاز به ایجاد زیرساخت‌های کاملاً جدید تولید کنند که منجر به محصولات نهایی ارزان‌تر می‌شود.

طبق مطالعه‌ای که توسط آژانس انرژی‌های تجدیدپذیر آذربایجان تحت نظر وزارت انرژی انجام شده است، انتظار می‌رود هزینه‌های تولید هیدروژن آبی و سبز در آذربایجان کمتر از اروپا باشد، مشروط بر اینکه قیمت گاز نسبتاً پایین بماند.

جالب اینکه هیدروژن به یک رنگ محدود نمی‌شود. براساس گزارش رسانه چینی DS New Energy، هیدروژن بسته به روش تولید می‌تواند به رنگ‌های خاکستری، آبی، سبز و گاهی حتی صورتی، زرد یا فیروزه‌ای - طبقه‌بندی شود. با این حال، فقط هیدروژن سبز از طریق فرآیندی تولید می‌شود که کاملاً از نظر آب و هوایی خنثی است و این امر برای دستیابی به انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ میلادی ضروری است.

هیدروژن سبز با تجزیه آب به هیدروژن و اکسیژن با استفاده از برق تجدیدپذیر به دست می‌آید. از سوی دیگر، هیدروژن خاکستری معمولاً از متان )₄(CHتولید شده که توسط بخار به₂ - COعامل اصلی تغییرات اقلیمی – و) H₂ هیدروژن) تجزیه می‌شود. هیدروژن خاکستری به طور فزاینده‌ای از زغال سنگ نیز ساخته می‌شود و انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از این فرآیند به اندازه‌ای بالا است که اغلب به عنوان هیدروژن قهوه‌ای یا سیاه شناخته می‌شود. هیدروژن آبی همان فرآیند هیدروژن خاکستری را دنبال می‌کند، اما شامل جذب و ذخیره CO₂  حاصل از طریق فنّاوری‌های جذب و ذخیره کربن (CCS) است.

بدون تردید مبارزه با تغییرات اقلیمی از نظر مالی و لجستیکی، یک اقدام پرهزینه و پیچیده است. استقرار فنّاوری‌های پاک مانند هیدروژن تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجه دولتی و خصوصی، سیاست‌گذاری هماهنگ و توسعه زیرساخت‌های جدید است. از ساخت کارخانه‌های الکترولیز و ارتقاء شبکه‌های انرژی گرفته تا اجرای چارچوب‌های نظارتی فرامرزی، هزینه گذار سبز قابل توجه است.

اما این هزینه‌ها به طور فزاینده‌ای نه به عنوان یک بار اضافی، بلکه به عنوان سرمایه‌گذاری‌های ضروری در آینده‌ای پایدار و مقاوم محسوب می‌شوند. سیاست‌گذاران، محققان و رهبران صنعت استدلال می‌کنند که مزایای بلندمدت شامل افزایش امنیت انرژی، کاهش مواجهه با نوسانات سوخت‌های فسیلی، ایجاد مشاغل جدید با مهارت بالا و حفظ محیط زیست، بسیار بیشتر از هزینه‌های کوتاه‌مدت خواهد بود. در حالی‌که اتحادیه اروپا تلاش می‌کند تا پیشگامی گذار جهانی به انرژی سبز را بر عهده بگیرد، موفقیت استراتژی هیدروژن تجدیدپذیر آن به عنوان یک شاخص حیاتی عمل خواهد کرد. در این راستا، پرسش اصلی این نیست که آیا گذار سبز پرهزینه است یا خیر، بلکه این خواهد بود که آیا جهان می‌تواند پیامدهای‌عدم اقدام را تحمل کند یا خیر.