مکران؛ از سیلاب‌های هدررفته تا بحران آب/ سیاست‌های توسعه دریا محور هنوز مبهم است

رضا حاجی کریم رئیس فدراسیون صنعت آب در گفت‌و‌گو با مانا بیان کرد: در دنیای امروز حدود ۵۵ درصد جمعیت جهان در نواحی ساحلی زندگی می‌کنند و تا سال ۲۰۵۰ میلادی این عدد به ۷۰ درصد می‌رسد.

وی افزود: در فاصله بین خرمشهر تا بندر چابهار، دو درصد از جمعیت ایران زندگی می‌کنند و این نشان می‌دهد که در تدوین سیاست‌های جانمایی جمعیتی کاملاً شکست خورده‌ایم و موفق نبوده‌ایم.

رئیس فدراسیون صنعت آب گفت: برای اینکه جمعیت در مناطق ساحلی افزایش یابد، برای افراد باید شغل، امکان زندگی و ساخت و ساز شهری فراهم شود و در آن منطقه باید اقداماتی انجام شود.

وی ادامه داد: در منطقه مکران که امروز بحث توسعه‌اش مطرح است، سیاست‌های تأمین آب متفاوت خواهد بود. در مکران شرقی منابع عظیم آب به صورت سیلاب‌ها را داریم. ما سالانه دو تا چهار میلیارد متر مکعب آب در قالب سیلاب در این منطقه از دست می‌دهیم. نه تنها این آب را از دست می‌دهیم بلکه سیلاب منجر به خسارت شدید در این منطقه می‌شود.

حاجی کریم اضافه کرد: در مکران غربی نیز شاهد خشکی بسیار و بی‌آبی هستیم. برای تأمین آب این منطقه یا باید از مکران شرقی آب را ببریم یا اینکه تأسیسات آب‌ شیرین‌کُن احداث کنیم برای هر دو منظور نیاز به سرمایه‌گذاری داریم. یعنی برای مهار آب‌های سطحی مکران شرقی و تأمین آب در مکران غربی یا استان‌هایی مثل بوشهر، نیاز به تأمین آب داریم.

وی دربارۀ توجه به مسئله تأمین آب در سیاست‌های توسعه دریا محور گفت: مباحث توسعه دریا محور کاملاً در حد تئوری است. هنوز سیاست‌های توسعه‌ای در مکران که این روز‌ها مورد بحث است، مشخص نیست.

رئیس فدراسیون صنعت آب افزود: یک روز صحبت از این می‌کنیم که آنجا قطب پتروشیمی و فولاد شود و روز دیگر برادر بزرگواری که به عقیده من هم درست می‌گویند، اعلام می‌کند که آنجا نمی‌خواهیم توسعه دودکشی داشته باشیم. توسعه باید توسعه سازگار با اقلیم باشد؛ بنابراین وقتی الگوی توسعه‌ای نداریم آب مورد نیاز هم مشخص نیست.

وی دربارۀ سیاست‌های تأمین آب یادآور شد: ما دربارۀ تأمین آب یک خطای تاریخی انجام می‌دهیم. همان اشتباهی که ۶۰ تا ۷۰ سال پیش با ذوق زدگی نسبت به تکنولوژی چاه نشان دادیم و یکباره در کل مملکت چاه حفر کردیم، این روز‌ها در قبال آب شیرین‌کن‌ها داریم.

حاجی کریم گفت: اینکه ما آب شیرین شدۀ دریا را به مشهد ببریم در حالی‌که ۱۵۰۰ کیلومتر طول مسیر و ۱۴۰۰ متر اختلاف ارتفاع بین این دو نقطه وجود دارد، یا می‌خواهیم این آب را به اصفهان ببریم، تصمیم قابل قبولی نیست. این روز‌ها حتی بحث انتقال آب شیرین شدۀ دریا به تهران هم مطرح است. واقعاً این حرف‌ها عجیب است.

وی ادامه داد: این روز‌ها همان بی‌تدبیری، ذوق زدگی و رفتار هیجانی مرتبط با حفر چاه را در قبال آب شیرین‌کُن انجام می‌دهیم. در جنوب سیستان و بلوچستان منابع عظیم سیلاب داریم، مهار آنها با یک درصد اعتبارات مورد نیاز احداث آب شیرین‌کُن، امکان‌پذیر است و می‌تواند تأمین آب جنوب استان سیستان و بلوچستان را انجام دهد.