اکونومیست: توفان نفتی عربستان در ورزش جهان

به گزارش مانا، هفته نامه اکونومیست در طرح جلد شماره ۱۲ آگوست سال ۲۰۲۳، به هجوم عربستان به ورزش‌های جهانی پرداخته و نوشته است: عربستان  سعودی با دلار‌های نفتی، ورزش جهانی را متحول می‌کند.

طرفداران ورزش در تابستان امسال شگفتی‌های زیادی را دیده‌اند. کارلوس آلکاراس قهرمان ویمبلدون شد و به سال‌ها سلطه سه نفره نواک جوکوویچ، راجر فدرر و رافائل نادال بر تنیس پایان داد. در گلف، برندگان مسابقات اوپن آمریکا و بریتانیا، افراد خارجی بودند که شانس برنده شدن آن‌ها ۱ درصد یا کمتر بود. در ۶ آگوست، تیم فوتبال زنان آمریکا مدافع عنوان قهرمانی در ضربات پنالتی به سوئد باخت و از جام جهانی حذف شد.  توپ فقط چند میلی متر از خط دروازه رد شده بود.

ورود سعودی‌ها به صنعت ورزش

با این حال، بزرگترین شوک، ورود عربستان سعودی به صنعت ورزش بوده است. عربستان با تکیه بر دلار‌های نفتی، ۱۰ میلیارد دلار برای بازیکنان، تیم‌ها و لیگ‌ها هزینه کرده است و بازار گلف و فوتبال را در جهان به هم ریخته است. این موضوع باعث ناراحتی هواداران، فعالان و سیاستمداران غربی شده است و آن را شستشوی ورزشی نقض حقوق بشر در عربستان می‌دانند و از هتک حرمت به جام‌های مقدس ورزش شکایت دارند.

اکونومیست نوشته است با این که این نشریه طرفدار بن سلمان نیست، اما به نظر می‌رسد که این اتهامات علیه عربستان کاملاً درست نیستند یا حداقل شواهد قوی برای آن وجود ندارد.

غرب تجارت گسترده‌ای با عربستان سعودی دارد، این معاملات سابقه بد حقوق بشری آن را بدتر نمی‌کند، و مشخص نیست که این کشور بتواند هر ورزش جهانی را انحصاری و نابود کند. در دنیای پرتلاطم  امروز، بسیاری از هواداران تیم‌های خود را مایه غرور و پایداری می‌دانند، اما بسیاری فراموش می‌کنند که ورزش یک کسب و کار نیز است. این بیزینس در حال حاضر در حال مختل شدن است و باید به روی سرمایه‌های جدید و ایده‌های تازه باز باشد.

ورزش مدت‌هاست که شاهد افزایش سرمایه‌گذاری بوده است، چه توسط سرمایه‌داران رسانه‌ای و چه توسط الیگارشی‌های روسی. اما حتی با این استاندارد‌ها نیز، تلاش عربستان سعودی بزرگ است. در فوتبال، برای برخی از بازیکنان برتر جهان، از جمله کریم بنزما، برای بازی در لیگ‌های داخلی هزینه می‌شود. عربستان همچنین نیوکاسل یونایتد، یک باشگاه انگلیسی، را کنترل می‌کند و ممکن است برای میزبانی جام جهانی ۲۰۳۰ نامزد شود. در گلف، یک تورنمنت تحت کنترل عربستان سعودی با تور پی جی ای، ادغام می‌شود. این کشور، حامی فرمول ۱ است، در کشتی و بوکس معامله‌هایی دارد و به ورزش‌های زمستانی و ورزش‌های الکترونیکی چشم دوخته است.

ورزش؛ راهی برای توسعه

تصور نکنید که این یک نسخه مدرن از خانواده سلطنتی عرب است که اسب‌های مسابقه‌ای را که توجه آن‌ها را جلب می‌کند، می‌خرند. طرح عربستان سعودی مورد حمایت دولت و سیستماتیک‌تر از آن است. عربستان، ورزش را راهی برای سرمایه گذاری مجدد درآمد‌های نفتی و تسریع اصلاحات در داخل کشور با ایجاد یک صنعت خدمات بزرگتر و تقویت گردشگری می‌داند. بن سلمان فردی مستبد و بی ثبات است، اما او همچنین بر برخی آزادسازی‌ها، از جمله حقوق زنان، نظارت می‌کند. گسترش یک فرهنگ ورزشی جهانی ومصرف‌گرایانه ممکن است به عربستان سعودی کمک کند تا هنجار‌های اجتماعی را از محافظه کاری مذهبی سختگیرانه دور کند.

افزایش جریان سرمایه نهادی به ورزش

ورود عربستان به ورزش، منعکس کننده افزایش جریان سرمایه نهادی به ورزش است. بلومبرگ تخمین می‌زند که ۱۷ باشگاه از ۹۸ باشگاه فوتبال برتر اروپا اکنون توسط دولت‌ها یا سرمایه‌های نهادی حمایت می‌شوند.

بسیاری از این سرمایه گذاران جدید، اختلال دیجیتال را یک فرصت می‌دانند. اختلال دیجیتال،  به معنای یک تغییر و تحول بنیادین در زیرساخت و یا کسب‌‎وکار شرکت‎‌ها و سازمان‌‎ها به علت استفاده از یک فنّاوری دیجیتالی مرتبط با انقلاب صنعتی چهارم مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و … می‌‎باشد.

اما درآمد‌ها در خطر است، زیرا بینندگان تلویزیون سنتی را ترک می‌کنند. برای شرکت‌های رسانه‌ای قدیمی، این یک کابوس است: دیزنی به دنبال یک سرمایه‌گذار است تا در‌ای اس پی ان، شبکه ورزشی عظیم و رو به زوال آن، سهمی داشته باشد. برای صاحبان زیرک تیم‌ها و برندها، اختلال دیجیتال نوید دستیابی مستقیم به مخاطبان را با تجربه‌ای تعاملی‌تر و فراگیرتر می‌دهد.

طرفداران اغلب می‌ترسند که تغییر، چیزی را که دوست دارند خراب کند. با این حال، ورزش فقط یک رقابت بین بازیکنان نیست، بلکه برای یک مخاطب نیز اهمیت دارد. اشکال رقیب سرگرمی ثابت نیستند. لیگ فوتبال سری آ ایتالیا هشداری است درباره اینکه اگر اصلاحات خیلی کند باشد چه اتفاقی می‌افتد. درآمد‌های آن در حال کاهش است، تیم‌های آن ضعیف عمل می‌کنند و عمدتا زیان ده هستند. فوتبال اروپا سالیانه بیش از ۷ میلیارد دلار هزینه دارد، بدون احتساب دستمزد بازیکنان، و دخل و خرج آن برابر نیست. با انجام اصلاحات فوتبال می‌تواند از ورود پول  جدید بهره‌مند شود.

علاوه بر این، اختلال می‌تواند منجر به پیشرفت‌هایی شود که طرفداران جدیدی را با خود به همراه آورد. فرمت لیگ برتر انگلیس در سال ۱۹۹۱ تغییر یافت و اکنون یکی از موفق‌ترین تورنمنت‌های جهان است. لیگ برتر هند که در سال ۲۰۰۸ میلادی راه اندازی شد، میلیون‌ها نفر را به کریکت هندی کشانده است. فرمول ۱ با پخش برنامه "رانندگی برای بقاء" در نتفلیکس و پخش مستقیم به مصرف کننده، مخاطبان جوان تری پیدا کرده است. چه کسی می‌داند که با سرمایه‌گذاری ۲.۵ میلیارد دلاری اپل برای نمایش انحصاری مسابقات MLS لیگ فوتبال آمریکا یا حمایت قطر از رشته ورزشی پادل، رقیب تنیس، با ۲۵ میلیون بازیکن چه پیش خواهد آمد.

هیچ تیمی هرگز نتوانسته بر کل فوتبال مسلط شود

پس مورد اخلال به روشنی مورد بررسی قرار گرفت. با این حال، عربستان با دو ایراد دیگر مواجه است. اول این که یک بازیگر دولتی است که انگیزه سود ندارد و منابع وسیعی دارد. ورزش به تعادل رقابتی نیاز دارد، بنابراین اگر یک مالک بهترین بازیکنان را بخرد، تیمش در تئوری می‌تواند همیشه برنده شود و فوتبال آسیب می‌بیند. این خطر باید مورد توجه قرار گیرد. با این حال، با وجود چندین دهه پول زیاد در فوتبال، هیچ تیمی نتوانسته بر کل فوتبال مسلط شود. هزینه‌های عربستان سعودی برای بازیکنان تنها ۶ درصد از هزینه‌های عملیاتی سالانه فوتبال اروپا است.

گل به خودی

دومین ایراد، سوابق فاسد عربستان سعودی در زمینه حقوق بشر، از جمله قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار است. دشمنان غرب مانند روسیه با تحریم‌هایی روبرو هستند که شامل ورزش نیز می‌شود. با این حال عربستان در این دسته نیست. آمریکا و اروپا ۱۴۰ میلیارد دلار تجارت با عربستان سعودی در سال ۲۰۲۲ انجام دادند، از جمله در زمینه نفت و تسلیحات. اگرچه برخی از مالکان باشگاه‌ها نفوذ پیدا می‌کنند، به نظر نمی‌رسد کنترل دارایی‌های ورزشی باعث کوری افکار عمومی غربی یا دولت‌های آن‌ها شود. حتی رومن آبراموویچ، الیگارشی که چلسی را خرید، از تحریم‌ها در امان نمانده است. حمایت مالی گاهی اوقات می‌تواند بررسی‌های دقیق‌تر منتقدان را به همراه داشته باشد. همانطور که قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ در مورد حقوق همجنسگرایان و کارگری، مورد موشکافی قرار گرفت.

یک فهرست در حال گسترش از فعالیت‌ها در سرتاسر جهان به دلایل امنیت ملی، رفاه یا اخلاقیات محدود می‌شوند: به نیمه‌رساناها، رسانه‌های اجتماعی، و انرژی و سلاح فکر کنید. اضافه کردن ورزش به لیست، یک گل به خودی است.