بندر چابهار؛ شاهراه طلایی مورد توجه چین و هند

مانا: بندر شهید بهشتی چابهار چندی است در راستای ظرفیت‎‌های ویژه‎‌اش در حوزه بندری و دریایی کمک زیادی به افزایش درآمد‌های اقتصادی کشور دارد و از این روز برنامه‌ریزی‌ها برای ایجاد امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز در حوزه بندری و دریایی در این بندر انجام شده است.  

بنادر نسل جدید با تمرکز تولیدات در کنار بنادر هرچه بیشتر توانسته‌اند به اهداف توسعه‌ای خود دست یابند. امری که مسئولان در خصوص بندر چابهار نیز در حال پیگیری آن هستند. در پسکرانه بنادر می‌توان شاهد ایجاد شهرک‌های صنعتی، شهر‌های فنّاوری، خدماتی و تولیدی ظرفیت تولیدی بزرگی را فعال کرد. این هدف از طریق حمایت، استفاده از نیروی انسانی متخصص و جذب سرمایه بخش خصوصی امکان پذیر است.

موقعیت‌ها و معاهده‌های منطقه آزاد چابهار

بندر چابهار همچنین به لحاظ موقعیت ترانزیتی درحال ارتقا است. به طوری‌که طرح‌هایی برای اتصال بندر چابهار به کریدور بین المللی ترانزیت شمال- جنوب INSTC در دست بررسی است تا ظرفیت و انگیزه تجارت با روسیه و اوراسیا افزایش یابد. بهره برداری از این کریدور از محور‌های گفتگو‌های هفته گذشته بین لاوروف و جی شانکار وزیران خارجه روسیه و هند بوده استو در واقع کارکرد این کریدور این است که می‌تواند زمان مورد نیاز برای انتقال کالا بین هند و روسیه را کاهش می‌دهد و زمینه اتصال اورآسیا به آسیای مرکزی را تسهیل کند. دستیابی به این  هدف برای کشور‌های منطقه بسیار مفید خواهد بود. هند از این طریق می‌تواند به قزاقستان و ازبکستان نیز متصل شود که عبور این کالا‌ها از ایران برای ما نیز خالی از منفعت نخواهد بود. در حال حاضر ایران، هند و ازبکستان با هم در منطقه آزاد چابهار  طرح سه‌جانبه‌ای برای استفاده مشترک از این بندر تشکل داده‌اند. چابهار به عنوان نخستین بندر ایرانی در جذب اپراتور خارجی محسوب می‌شود و هند در آنسوی سواحل مکران و نزدیک بندرچابهار به عنوان نخستین اپراتور خارجی نقش مهمی در جذب کالا و رونق بندر چابهار خواهد داشت.

تا کنون در تحولات بین‌المللی و معاهدات دوجانبه و چندجانبه با کشور‌های منطقه، شرایط به گونه‌ای تنظیم شده است تا بتوان ظرفیت ترانزیتی این بندر اقیانوسی کشور را گسترش داد. از این روز مهم‌ترین همکاری‌های ایران با دیگر کشور‌ها همکاری سه جانبه ایران، افغانستان و هندوستان و همچنین مذاکره جدیدی نیز برای یک تفاهم چهارجانبه با ازبکستان شروع شده است.

توسعه بندری و دریایی البته نیاز به توسعه امکانات ترانزیتی نیز هست. از این رو یک مرز جدید بین ایران و پاکستان یعنی مرز ریمدان نیز گشوده شد تا مبادلات با سرعت و حجم بیشتری انجام بگیرد. یکی دیگر از اقدامات مهم در این زمینه پروژه چابهار زاهدان است که به عنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های ریلی به طول ۷۲۰ کیلومتر با خطوط فرعی، در حال حاضر به صورت دو شیفته و چهار شیفته در حال کار هستند و تا پایان دولت بخش اول و تا شهریورماه تا نیک شهر به بهره برداری می‌رسد و هم اکنون پیشرفت فیزیکی این پروژه به ۶۰ درصد رسیده است. همچنین تجهیز بندر چابهار نیز با تحقق ۱۹ درصدی توسط شرکت هندی انجام شده است. در واقع شرکت هندی متعهد شده برای تجهیز بندر چابهار به امکاناتی همچون جرثقیل و بهره‌برداری از این تجهیزات ۸۵ میلیون دلار هزینه کند که تاکنون ۱۶ میلیون دلار آن محقق شده است.

صادرات کالا‌های غیرنفتی بندر چابهار دو برابر شد

بندر چابهار با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه بیش ۱۲ میلیون تن کالا و سرمایه‌گذاری افزون‌بر یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری به عنوان یکی از بنادر مهم و استراتژیک کشور از تجهیزات مناسب و مدرنی برای تخلیه و بارگیری انواع کالا برخوردار است. نبود محدودیت در پهلوگیری کشتی‌ها، وجود تجهیزات مدرن و پذیرش انواع گروه‌های کالا و ارائه تخفیفات قابل توجه و متقابل در این بندر و بنادر کشور هند از جمله قابلیت‌های ویژه این بندر اقیانوسی است. بر این اساس دولت توانست ظرفیت این بندر را به ۸.۵ میلیون تن برساند.

از ابتدای امسال، صادرات کالا‌های غیر نفتی از طریق بندر چابهار نسبت به مدت مشابه سال قبل  ۱۰۰ درصد رشد داشته است. از ابتدای فروردین عمده محموله‌های کانتینری وارده به بندر چابهار کالا‌های ترانزیتی بوده است. میزان رشد ترانزیت نسبت به دوره مشابه سال ۹۹، به میزان ۱۷ درصد بوده است.  

همچنین در راستای تامین کالا‌های اساسی مورد نیاز کشور، عملیات تخلیه و بارگیری کشتی حامل کالای اساسی شکر و گندم و انتقال به مقاصد مصرف بصورت ۲۴ ساعته در بندر چابهار در حال انجام است.

هر چه هست این بندر اقیانوسی طی چند سال اخیر از طریق تمرکز ویژه فعالان اقتصادی و دولت توانسته پیشرفت زیادی داشته باشد و مرتباً بر ظرفیت‌ها و امکانات  بندر از طریق معاهده‌ها و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی افزایش پیدا کرده است.