ایران جامع‌ترین شبکه پایش پارامتر‌های دریایی در منطقه را داراست

محمد راستاد؛ مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در پیامی ویدئویی به مناسبت دومین کنفرانس بین المللی اقیانوس شناسی غرب آسیا، اظهارداشت: ایران به پیشرفته ترین و جامع ترین شبکه پایش پارامترهای دریایی در منطقه مجهز است.

در متن پیام ویدئویی محمد راستاد؛ مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی آمده است:

دریاها و اقیانوس ها از جایگاه ویژه ای برای حمل و نقل، تجارت و امنیت ملی کشورها برخوردار هستند و اهمیت این جایگاه روزافزون است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور دریایی در موقعیت استراتژیکی در مجاورت سه حوزۀ آبی (یعنی دریای خزر، خلیج فارس و خلیج عمان) واقع شده است و استفاده مناسب از پتانسیل های این حوزه‌ها می‌تواند نقش بسزایی در توسعه اقتصادی کشور داشته باشد.

با توجه به ضرورت ارتقاء ایمنی ناوبری در آبهای تحت حاکمیت ایران، روند رو به رشد بهینه سازی، ساخت و توسعه سازه‌های دریایی، گسترش حمل و نقل دریایی و تلاش برای استفاده بهینه از منابع دریایی کشور در خلیج فارس، دریای عمان، تنگه هرمز و دریای خزر، می توان به اهمیت نیاز دسترسی به اطلاعات و داده های مربوط به پارامترهای دریایی پی برد.

در بخش دیگر این پیام آمده است: سازمان بنادر و دریانوردی ایران به عنوان مرجع اصلی امور مربوط به دریاها و سواحل این کشور، پایگاه داده دریایی مناسب را ایجاد کرده است و با انجام مطالعات شبیه سازی و نظارت بر مناطق ساحلی ایران، تکمیل شبکه ملی نظارت بر پارامترهای دریایی، توسعه نرم افزار دینامیک دریایی ایرانی و انجام هیدروگرافی دوره ای سواحل و بنادر کشور، به حل مسائل مهندسی در سواحل ایران به عنوان ماموریت حاکمیتی خود، پرداخته است.

مطالعات شبیه سازی و نظارت بر مناطق ساحلی ایران، که ۵۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی کشور را در هفت مرحله دربر می گیرد، از حدود دو دهه پیش در خلیج چابهار آغاز شد و در ادامه در استان های بوشهر، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، دریای خزر، سواحل مکران و خوزستان گسترش پیدا کرد. این پروژه ملی به دنبال اهدافی نظیر جمع آوری و تأمین اطلاعات هیدرودینامیکی، در نظر گرفتن چالش ها و کاستی ها در مناطق ساحلی و ارائه راهکارهای مهندسی و ایجاد یک منبع اطلاعاتی مطمئن برای استفاده و طراحی سازه های دریایی و ساحلی است.

نتایج حاصل از این پروژه در راستای ارتقاء دقت در پروژه مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) و غنی سازی پایگاه های اطلاعاتی ملی دریایی مورد استفاده قرار گرفته است.

سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان سازمان نقش آفرین در حوزه دریایی و ساحلی ایران و با توجه به اهمیت ثبت داده ها در مورد پارامترهای دریایی مانند موج ، جریان، رسوبات و سطح آب، اقدامات موثری را از طریق طراحی و بهره برداری از شبکه نظارت ملی برای پارامترهای دریایی در ۲۰ سال گذشته انجام داده است که برخی از آنها شامل:

۱- طراحی، ساخت و نصب ۱۱ شناور هیدروگرافیک در سواحل ایران

۲- موقعیت یابی، نصب و بهره برداری از ۹ ایستگاه هواشناسی بندری  

۳- موقعیت یابی، نصب و بهره برداری از ۱۳ ایستگاه جزر و مد پیشرفته در بنادر جنوبی کشور (در خلیج فارس و خلیج عمان) و چهار ایستگاه پیشرفته در بنادر شمالی (در دریای خزر)

از این رو، جمهوری اسلامی ایران دارای پیشرفته ترین و جامع ترین شبکه پایش پارامترهای دریایی در منطقه است که با افزودن تجهیزات جدید مانند رادارهای موج، در آینده نزدیک تکمیل خواهد شد.

اطلاعات ثبت شده توسط تجهیزات فوق، کاربردهای گسترده ای در نظارت بر نوسانات آب، ضبط تغییرات سطح آب، پیش بینی و تحلیل دقیق سطح آب، اهداف مهندسی، ناوبری ایمن و مدیریت بنادر و سواحل و همچنین افزایش دقت پارامترها و بهینه سازی طراحی سازه های دریایی را دارد.

یکی دیگر از دستاوردهای برجسته سازمان بنادر و دریانوردی در دو دهه گذشته، طراحی و توسعه نرم افزار Dynamics PMOایران با تلاش متخصصان داخلی در راستای اهمیت شبیه سازی های ریاضی و نتایج آنها در طراحی و تصمیم گیری های اساسی برای مهندسی بندر، ساحل و تأمین نیازهای داخلی نرم افزار شبیه سازی پارامترهای دریایی بوده است. این نرم افزار قادر به شبیه سازی جریان های جزر و مد، جریان های باد به صورت دو و سه بعدی و شبیه سازی جریان رسوب ساحلی و مورفولوژی است.

در ادامه پیام مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی آمده است: در سال های اخیر، اقدامات زیربنایی گسترده و جامعی به منظور سازماندهی عملیات هیدروگرافی در بنادر ایران و بهبود عملکرد هیدروگرافی بر اساس روش های علمی و از طریق پتانسیل های مهندسان مشاور، شرکت ها و تجهیزات هیدروگرافی انجام شده است.

علاوه بر این، اهمیت اقتصادی حمل و نقل دریایی، ارتباط عمیق آن با زندگی در جامعه از طریق دسترسی به خدمات و حرکت به سمت ایجاد بنادر سبز، این سازمان را به انجام پروژهای برای تعیین اولویت های استفاده از انرژی های تجدید پذیر در بنادر و برنامه ریزی برای تولید انرژی های پاک از نیروهای طبیعی ترغیب کرده است.

بار دیگر از تلاش ها برای برنامه ریزی و برگزاری این کنفرانس قدردانی می کنم و امیدوارم که از طریق تبادل ایده های مفید و تعامل بین متخصصان این عرصه، شاهد هم افزایی و ارتقاء علمی در زمینه فعالیت های اقیانوس شناسی باشیم.