غلات، فرصتی برای مالکان فله‌برها

به گزارش گروه بین الملل مانا تقریباً 80 هزار دلار هزینه پاک‌سازی کشتی برای حمل غلات است این در حالی است که باید بار قبلی کشتی نیز غلات بوده باشد. تجارت غلات حتی با توجه به تغییرات زیست محیطی و هزینه‌های مربوط به برآوردن استانداردهای بهداشتی سختگیرانه‌، به عنوان نقطه روشنی در بخش فله خشک پس از یک دهه رشد پایدار و مناسب، توجه خیلی از مالکان کشتی را به خود جلب کرده است.

اگرچه سنگ آهن و زغال‌سنگ حوزه‌های اصلی در تجارت فله هستند، اما تجارت پررونق غلات عامل مهم کسب درآمد برای مالکان کشتی و اپراتورها، به ویژه برای کشتی‌های پاناماکس در مسیرهای تجاری طولانی و کشتی‌های دارای جرثقیل در مورد محمولات منطقه‌ای بوده است.

بر اساس اطلاعات مؤسسه کلارکسونز، نرخ رشد ترکیبی سالانه تجارت غلات (شامل دانه‌های روغنی، گندم و دانه‌های درشت) در طول دهه گذشته بالغ بر 5.3 درصد بود که در کل حوزه تجارت فله خشک این محمولات را در مقام دوم پس از سنگ آهن قرار داد.

با توجه به اینکه تجارت سنگ آهن بر روی قراردادهای بلندمدت در مسیرهای برزیل ـ چین و استرالیا ـ  چین  از سوی کشتی‌های کیپ‌سایز تمرکز دارد و درآمدهای این بخش به‌طور فزاینده‌ای ناپایدار است، مالکان کشتی در پی آن هستند که با تنوع بخشی به سرویس‌های خود به اهداف ثابت و پایداری دست یابند.

در سال‌های اخیر Pan Ocean و Bahri اعلام کرده اند که از طریق رابط‌های محموله‌های خود برنامه توسعه تجارت غلات را در سر دارند در حالی‌که Star Bulk یک مرکز لجستیک در جنوا ایجاد کرده تا به چارترهای غلات نزدیک‌تر باشد. براساس اظهار مؤسسه Cargill این اقدام‌ها حاکی از پیش‌بینی رشد سالانه سه الی چهاردرصدی برای پنج سال آینده است.

شورای بین‌المللی غلات (IGC) پیش‌بینی کرده که تجارت غلات در سال زراعی 2023-2022 به اوج 555 میلیون تن برسد. این آمار برخی از فرضیه ها همچون روند رشد جمعیت، سیاست‌های تجارت و کشاورزی و پیش‌بینی‌های مربوط به اقتصاد جهانی را در نظر می‌گیرد و شامل اختلالات ناشی از آب ‌و هوا نمی‌شود. IGC همچنین در گزارش اخیر خود با افزودن براین نکته که دانه‌های روغنی نیز در این جهش نقش دارند، آورده است: «با توجه به افزایش تقاضا در آسیا و آفریقا پیش‌بینی می‌شود تجارت جهانی در همه چهار بخش غلات به اوج خود برسد.»

بر اساس نظر برخی از مدیران کشتیرانی، تأثیر تن - مایل از این نیز بیشترخواهد بود چرا که حجم محمولات از جنوب آمریکا همچنان در حال افزایش است.

 

بر اساس اظهار مدیرعامل شرکت Pacific Basin، دانه‌های روغنی بیشترین رشد را خواهد داشت. وی افزود: در طول 10 سال گذشته رشد در این بخش به‌طور میانگین هفت الی هشت درصد بوده در حالی که گندم و غلات دانه درشت در طول همان بازه زمانی رشد چهار درصدی داشتند.مدیرعامل شرکت Pacific Basin تصریح کرد: «محرک این رشد تغییرعادات غذایی و مصرف بیشتر گوشت به ویژه گوشت خوک است. این امر منجر به آن خواهد شد که حجم گسترده‌ای از دانه‌های روغنی به عنوان خوراک دام از آمریکای جنوبی به چین و سایر بخش‌های آسیا حمل شود.»

کلارکسونز نیز پیش‌بینی می‌کند که در سال 2018 نسبت به سال 2017 دانه‌های روغنی رشد بسیار خوب پنج درصدی داشته باشد و به 155 میلیون تن برسد. این رقم بزرگترین نرخ رشد در بین تمامی محمولات عمده فله است. بر اساس آخرین چشم‌انداز تجاری زغال سنگ کک رشد چهار درصدی و سنگ آهن رشد سه درصدی خواهد داشت. 

علاوه بر این، IGC پیش‌بینی می‌کند: تجارت از 145 میلیون تن در سال زراعی 2017-2016 در سال زراعی 2023-2022 به 172 میلیون تن برسد. این شورا با اشاره به اینکه برزیل بزرگترین صادرکننده غلات خواهد بود، افزود: «با توجه به اینکه واردات چین دو سوم کل محمولات سال 2023-2022 را تشکیل خواهد داد، رشد فزاینده نیازآسیا منجر به ادامه افزایش حجم تجارت در طول پنج سال آینده خواهد شد»

 

با توجه به رشد پایدار در واردات به اروپا و خاورمیانه، به ویژه عربستان و ایران، کلارکسونز در گزارشی پیش‌بینی کرد: تجارت جهانی گندم و غلات دانه درشت در سال زراعی 2018-2017 رشد دو درصدی داشته باشد و به حدود 359 میلیون تن برسد.

کلارکسونز همچنین برآورد کرد: واردات به خاورمیانه با 9 درصد افزایش به 60 میلیون تن برسد که 85 درصد از رشد تجارت جهانی غلات را دربرمی‌گیرد. کاهش تولید گندم در ایالات متحده و استرالیا از سوی تأمین کنندگان روس جبران خواهد شد. با توجه به شرایط آب‌و هوایی مساعد در روسیه، صادرات از این کشور با 17 درصد افزایش به 42 میلیون تن خواهد رسید، اما محدودیت‌های زیرساختی این رشد را در آینده محدود خواهد کرد. برخی از رسانه‌ها خبر از تصمیم روسیه مبنی بر افزایش حجم صادرات به خاورمیانه و آمریکای لاتین می‌دهند. این کشور در حال حاضر صادرات به ترکیه و مصر را انجام می‌دهد.

کلارکسونز پیش‌بینی می‌کند: در سال زراعی آتی تولید گندم وغلات دانه درشت آمریکای جنوبی نیز بسیار خوب باشد، به‌طوری که با بیش از 50 درصد افزایش نسبت به سال زراعی پیش به 60 میلیون تن خواهدرسید. این امربه دلیل قیمت‌های رقابتی‌تر این منطقه نسبت به ایالات متحده است.

 

در حالی که چشم‌انداز تجارت خوب است، تولید غلات به‌طور فزاینده‌ای تحت تأثیر شرایط آب وهوایی است و با تغییرات محیطی بسیار تهدید می‌شود. اگرچه پیش‌بینی می‌شود در آغاز سال 2018 بازار محمولات کشاورزی با ارزش سهام بالا و چشم‌انداز عرضه مثبت باشد، خیلی از آژانس‌های هواشناسی بزرگ برای گسترش پدیده لانینا (La Niña) در سطح اقیانوس آرام هشدار داده‌اند. این پدیده منجر به انتقال هوای مرطوب‌تر به منطقه آسیا و اقیانوسیه و ایجاد شرایط خشک‌تر در قسمتی از ایالات متحده، آرژانتین و برزیل می‌شود. به این ترتیب، پدیده لانینا می‌تواند تولید ذرت، دانه‌های روغنی و گندم را تحت تأثیر منفی قرار دهد. 

سازمان ملی اداره شرایط اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) اعلام کرد: پدیده لانینا به‌طور ضعیف در ماه اکتبر 2017 اتفاق افتاده و 64 درصد احتمال دارد که تا ماه مارس 2018 ادامه یابد. بر اساس اظهارات استفان ووگل، رئیس بخش بازار کالاهای زراعی مؤسسه خدمات مالی هلندی Rabobank، ذخایر محصولات آنقدرزیاد نیست که قیمت‌ها را در سطح پایین نگه دارد همچنین رویداد بزرگی چون پدیده لانینا مناطق بزرگ زراعی مانند ایالات متحده و آمریکای جنوبی را دچار اختلال خواهد کرد. پاسخ نرمال به قیمت بالای غلات، کاهش تقاضا است که منجر به افت درخواست حمل‌ونقل نیز خواهد شد. یک تحلیل‌گر بازار غلات در هند اذعان کرد: در حال حاضر چین حجم عظیمی از ذرت را به منظور برنامه‌ریزی برای کنترل قیمت ذخیره کرده، در نتیجه برای مثال اگر قیمت دانه‌های روغنی برزیل افزایش یابد، چین پتانسیل آن را دارد که خوراک دام را از ذرت تأمین کند. اگرچه آشکار است هرگونه اختلالی در عرضه یا تقاضای فله زراعی می‌تواند فرصت‌هایی را برای صنعت کشتیرانی و مالکان کشتی به وجود آورد که در ازای یافتن منابع تأمین جدید، نرخ‌های کرایه حمل بیشتری دریافت کنند. این تحلیل‌گر افزود: تنها ریسک آن است که واردات با تولیدات داخلی جایگزین شود.

 

نیاز به کشتی‌های استاندارد و با کیفیت برای محموله‌های غلات بسیار بیشتر از محموله‌های سنگ آهن و زغال سنگ است. تمیز نگهداشتن کشتی بسیار مهم است. پیتر لیندستروم، رئیس بخش پژوهش شرکت دانش‌بنیان Klavenes اظهار کرد: حدود 80 هزار دلار هزینه پاک کردن کشتی پس از هر بار حمل غلات برای بارگیری مجدد است. شرایط کلی داخل مخازن نیز باید خوب باشد در نتیجه کشتی‌های قدیمی‌تر و آن دسته از کشتی‌هایی که نگهداری ضعیفی دارند، برای حمل غلات مناسب نیستند.

همچنین خطرات عملیاتی و قانونی خاصی در تجارت غلات وجود دارد. مقررات دموراژ یک مشکل است. برای مثال، اگر در طول روز بارندگی باشد، به مالک برای آن روز دموراژ تعلق نمی‌گیرد.

با بررسی اجمالی دعاوی کلوپ Gard P&I درباره دانه‌های روغنی به مواردی چون خرابی کامل محصول به دلیل نفوذ رطوبت، تغییر رنگ و خرد شدن لوبیا و گرفتن بوی نامطبوع؛ برمی‌خوریم. دانه‌های روغنی در مجاورت رطوبت بسیار شدید امکان خودسوزی دارند.

علاوه بر این موارد، سیاست‌های حکومتی اغلب گرایش به حمایت از تولیدات داخلی دارند که می‌توانند تأثیر بسیاری بر تجارت غلات بگذارند. بنابراین گرایشات رئیس جمهور ایالات متحده در زمینه حمایت از تولیدات داخلی را می‌توان بزرگترین ریسک سال 2018 در نظر گرفت.