گردشگری دریایی در بندرعباس؛ فرصت بزرگ، مدیریت کوچک/ ضعف مزمن در مدیریت سواحل شهری

احمد کناری‌نژاد در گفتگو با خبرنگار مانا در بندرعباس با اشاره به ظرفیت‌های مغفول‌مانده گردشگری دریایی در این شهر، بر لزوم بازتعریف نقش مدیریت شهری در توسعه گردشگری ساحلی تأکید دارد.

وی با تاکید بر اینکه بندرعباس با داشتن موقعیتی ممتاز در جنوب ایران، هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در حوزه گردشگری دریامحور پیدا کند، افزود: ما در شهری زندگی می‌کنیم که دریا در قلبش تپیده اما از آن صرفاً به‌عنوان یک پس‌زمینه تصویری استفاده شده؛ نه منبع ثروت، اشتغال و هویت شهری.

 فرصت‌هایی که هنوز نشناخته‌ایم

عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس خاطرنشان کرد: بندرعباس دارای بیش از 24 کیلومتر نوار ساحلی است و در مجاورت سه جزیره مهم قشم، هرمز و لارک قرار دارد؛ با این حال گردشگری در این شهر عمدتاً به عبور گردشگران ختم می‌شود، نه اقامت و تجربه.

کناری‌نژاد با ابراز تأسف از این وضعیت، گفت: ما سالانه بیش از یک میلیون تردد دریایی از بندرعباس به سمت جزایر داریم، اما هیچ برنامه مشخصی برای جذب و نگه‌داشت این گردشگران در خود شهر وجود ندارد. این یعنی ما فقط گذرگاهیم، نه مقصد.

وی معتقد است، نبود زیرساخت‌های کافی، نبود خدمات رفاهی استاندارد در سواحل و نداشتن برنامه‌ای مشخص، باعث شده سرمایه‌گذاران خصوصی هم نسبت به ورود به این حوزه مردد بمانند.

 مقایسه‌ای دردناک با همسایگان جنوبی خلیج‌فارس

نماینده مردم بندرعباس در شورای اسلامی شهر بندرعباس تصریح کرد: این شرایط در حالی است که شهرهای بندری کشورهای حوزه خلیج‌فارس مانند دوبی، دوحه، ابوظبی و حتی مسقط، با قدرت بر گردشگری دریایی تمرکز کرده‌اند، اما بندرعباس هنوز به‌درستی از این ظرفیت خود استفاده نمی‌کند.

کناری‌نژاد می‌گوید: در دبی یا دوحه، دریا بخشی از زندگی شهروندان و اقتصاد شهری است. رستوران‌ها، پیاده‌راه‌ها، پارک‌های ساحلی، پلاژها، اسکله‌های تفریحی و ورزش‌های آبی همگی تعریف شده‌اند اما در بندرعباس حتی یک پلاژ عمومی مناسب خانواده‌ها یا بانوان نداریم. این یعنی ما از امکانات اولیه هم عقب هستیم.

 نبود طرح جامع و آشفتگی مدیریتی در سواحل

عضو شورای شهر بندرعباس از نبود یک طرح جامع مدیریت و بهره‌برداری از سواحل شهر انتقاد می‌کند و آن را یکی از اصلی‌ترین عوامل عقب‌ماندگی گردشگری دریایی می‌داند: توسعه ساحل در بندرعباس به‌صورت جزیره‌ای و بدون انسجام اتفاق افتاده و هیچ چشم‌انداز مشترکی میان نهادهای مسئول وجود ندارد. شهرداری یک طرف، سازمان بنادر یک طرف، محیط زیست هم دغدغه خودش را دارد و با این شرایط این‌گونه نمی‌توان آینده‌ای ساخت.

وی تأکید می‌کند که مدیریت سواحل باید زیر نظر یک نهاد واحد و مقتدر انجام شود و شهرداری باید نقش محوری در این زمینه ایفا کند.

سهم اندک بودجه شهری در توسعه گردشگری

کناری‌نژاد در بخش دیگری از گفت‌وگو می‌گوید: بندرعباس به عنوان بزرگترین شهر ساحلی کشور، حتی یک مدیریت برای بخش‌های ساحل و دریا در محدده شهری و شهرداری ندارد و علاوه بر آن، سهم گردشگری از بودجه شهرداری بسیار اندک و نامتوازن است. اما ما اگر باور داشته باشیم که گردشگری می‌تواند منبع درآمد پایدار باشد، باید در برنامه‌ریزی، نیروی انسانی، زیرساخت و تبلیغات هم آن را جدی بگیریم. اما متأسفانه در نگاه فعلی، گردشگری در اولویت‌های دور است.

عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس تصریح کرد: تدوین طرح جامع گردشگری دریایی و ساحلی با مشارکت دانشگاهیان، بخش خصوصی و نهادهای اجرایی، اختصاص بودجه مشخص سالانه از سوی شهرداری برای توسعه و نگهداری سواحل، ایجاد مشوق‌های سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی در حوزه ساخت پلاژ، اسکله تفریحی، بازارچه بومی و مراکز اقامتی و همچنین، آموزش نیروی انسانی بومی برای راهنمایی گردشگران و خدمات تفریحی می‌تواند در نزدیک شدن به اهداف اثربخش باشد.

اگر دریا را نادیده بگیریم، علیه ما عمل می‌کند

کناری‌نژاد با تاکید بر اینکه دریا باید به زندگی شهر بازگردد، نه اینکه از پشت نرده‌ها تماشایش کنیم، گفت: اگر دریا را نادیده بگیریم، روزی علیه ما عمل خواهد کرد. این نعمت بزرگ اگر به‌درستی مدیریت نشود، فقط صیادان غیرمجاز و زباله‌های ساحلی سهم ما خواهند بود، نه رونق اقتصادی و گردشگری.