کاهش سالانه ۲۰ سانتی متر تراز آب دریای خزر/ تداوم پسروی آب دریای خزر طی ۲۵ سال آینده

احمد رضا لاهیجان زاده در گفت‌و‌گو با خبرنگار مانا در خصوص وضعیت تراز آب دریای خزر اظهار داشت: کاهش تراز آب دریای خزر از سال ۱۹۹۵ میلادی شروع شد ولی آن زمان میزان کاهش چند سانتی متر در سال بود تا اینکه سال ۲۰۲۱ میلادی این رقم به هفت و نیم سانتی متر رسید، اما در سه سال اخیر، پسروی آب به شدت افزایش یافته به گونه‌ای که این رقم ۲۰ سانتی متر در سال گزارش شده است.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست، ادامه داد: این شدت در کاهش پسروی آب در شمال دریای خزر  در روسیه و قزاقستان و شرق دریای خزر در ترکمنستان و ارمنستان و قسمت غربی در کشور آذربایجان در مقایسه با آب‌های جمهوری اسلامی ایران بسیار محسوس‌تر و باشدت بیشتری در حال انجام است چرا‌که شیب دریای خزر به سمت جنوب است و عمق دریا در شمال کمترین حد خود است.

به گفته وی، اینکه بیشترین عمق آب دریای خزر در آب‌های جمهوری اسلامی واقع شده یک موهبت الهی است که باید قدردان آن باشیم؛ همین عمق کم در شمال دریای خزر باعث شده که گزارش میزان پسروی آب در آن مناطق چندین کیلومتر گزارش شود و حال اینکه پسروی آب در محدوده آب‌های ایران چند صد متر است.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست، تصریح کرد: میزان پسروی در شرق دریای خزر در محدوده آب‌های ساحلی ایران در مقایسه با بخش غربی به مراتب بیشتر است به گونه‌ای که بیشترین میزان پسروی آب در جنوب شرق و سمت گمیشان در استان گلستان گزارش شده است.

لاهیجان زاده با اشاره به اینکه آخرین آمار‌های اخذ شده حاکی از آن است که رقم پسروی آب دریای خزر در محدوده آب‌های ایران نسبت به ۲۵ سال گذشته به  دو و نیم متر رسیده است، بیان داشت: آمار‌ها نشان می‌دهد که سطح آب خزر با سرعتی هشداردهنده در حال کاهش است، بر‌ اساس مدل سازی‌ها و تحقیقات صورت گرفته توسط دانشمندان و صاحب نظران اقلیم دریای خزر، پیش بینی می‌شود پسروی آب این دریا تا سال ۲۰۵۰ میلادی کماکان ادامه داشته باشد و احتمال توقف آن در آن سال وجود خواهد داشت.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه احتمال کاهش ۱۸ متر دیگر از سطح تراز آب وجود دارد، اذعان داشت: این بحران، زنجیره‌ای از پیامد‌های ویرانگر را نیز به دنبال خواهد داشت، از آسیب به صنایع ماهیگیری و گردشگری که معیشت میلیون‌ها نفر به آن وابسته است تا تهدید گونه‌های منحصربه‌فردی مانند ماهیان خاویاری و فک خزری که امروز در آستانه انقراض قرار دارند.

وی در خاتمه اظهار داشت: بنابراین تداوم پسروی آب دریای خزر طی ۲۵ سال آینده در تمام برنامه ریزی‌های کلان کشور در بحث توسعه دریا محور در نوار ساحلی شمالی از جمله سرمایه گذاری در صنعت شیلات، ساخت اسکله‌ها با کاربری‌های مختلف و حمل و نقل دریایی باید ذیل پسروی آب دریا در نظر گرفته شود.