ساخت بزرگترین تونل زیرآبی جهان با هفت میلیارد دلار
نظر آمریکاییها درباره تعرفهگذاری بر کانادا چیست؟
محتوای یادداشت ترامپ علیه ایران
واکنش متقابلانه چین نسبت به اعمال تعرفههای آمریکا چه بود؟
از اجرای طرح ممنوعیت ورود مسلمانان و اخراج مهاجران تا توقف حمایت از ترنسها
تبدیل آب شور به شیرین با انرژی خورشیدی/ دستاورد جدید دانشمندان کویت
اتصال شبکه برق اروپا و آمریکا با کمک کابل فرا اقیانوسی؟!
۶ اقدامی که ردپای کربن را تا پنجاه درصد کاهش می‌دهد
امارات متحده عربی باثباتترین کشور جهان از نظر اقتصادی
برندگان نوبل اقتصاد چه کسانی هستند؟
۸ مسیر تجاری که تاریخ جهان را تغییر دادند (+عکس)
پیش بینی اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵
رشد شرکتهای شورای همکاری خلیج فارس / سود خالص شرکتها به بیش از ۶۰ میلیارد دلار رسید
۱۰ مگاپروژه گرانِ حال حاضر جهان
۳۰درصد انرژی اروپا از باد و خورشید تامین می‌شود/ آیا اروپا می‌تواند به طور کامل از سوختهای فسیلی دست بکشد؟
انقلاب سبز در عربستان / کاشت ۱۳ میلیون نهال مانگرو در عربستان برای مقابله با بیابانزایی
رای اعتماد مجلس به کابینه پزشکیان/ همه وزیران پیشنهادی رای آوردند+اینفوگرافیک
هواپیما عامل اصلی گرمایش جهانی در عصر مدرن؟!
هند تا سال ۲۰۲۷ سومین اقتصاد بزرگ جهان می‌شود
شهرهای میزبان بازیهای المپیک چه هزینههایی متحمل میشوند؟
تلاش آسیای مرکزی برای جلوگیری از بحران آبی
در روز‌های اخیر، وب سایت سازمان ملل متحد از گسترش همکاری بین کشورهای آسیای مرکزی در مورد استفاده پایدار از رودخانه‌های مشترک خبر داده است. در طول سه سال گذشته، کشورهای منطقه چهار توافقنامه دوجانبه جدید در زمینه مدیریت منابع آب رودخانه امضا کرده‌اند. با این حال، همچنان شکاف‌ها در حوزه حفاظت از آبهای زیرزمینی فرامرزی پابرجاست.
کد خبر: ۱۰۲۴۷۵
به گزارش گروه بین‌الملل مانا، به طور کلی، مسائل مربوط به آب از دیرباز پاشنه آشیل چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی آسیای مرکزی بوده است. از همین روی، در سال ۲۰۲۳ میلادی برنامه منطقه‌ای «آسیای مرکزی سبز» که توسط آژانس همکاری‌های بین‌المللی آلمان (GIZ) در آسیای مرکزی اجرا شد، «ایجاد شرایط مطلوب در آسیب‌پذیرترین مناطق» را به عنوان یک اولویت کلیدی در استراتژی سازگاری با اقلیم هر پنج کشور آسیای مرکزی شناسایی کرد.
منابع آب در صدر این فهرست قرار گرفتند، زیرا آب اغلب به عنوان یک منبع استراتژیک برای آسیای مرکزی شناخته می‌شود که از نظر اهمیت با نفت و گاز قابل مقایسه است. در این راستا، چین در ساخت سدهای منطقه‌ای و سیستم‌های آبیاری سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین، بانک جهانی گزارش می‌دهد که «افزایش مصرف و کاهش ذخایر آب، و تغییرات آب و هوایی» کمبود قابل توجه آب آشامیدنی و آبیاری برای محصولات غذایی را در سراسر آسیای مرکزی تشدید می‌کند. این عوامل دسترسی به آب را محدود می‌کند که می‌تواند منجر به رکود اقتصادی، بدتر شدن سلامت عمومی و حتی اختلاف بر سر منابع مشترک آب فرامرزی، به‌ویژه دریاچه‌ها و رودخانه‌ها شود.
با توجه به این موضوع، بانک جهانی از طریق انجمن توسعه بین المللی (IDA)، به قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان در بهبود تأمین آب روستایی، نوسازی زیرساخت‌های آبی فرسوده و کاهش هدررفت آب، از طریق اجرای سیستم‌های آبیاری کارآمدتر کمک می‌کند. بر اساس گزارش بانک جهانی، دستیابی به «امنیت آب و رشد اقتصادی پایدار» تنها از طریق بهبود مدیریت منابع آب و بهبود سیستم آبیاری امکان‌پذیر است.
در عین حال، کاهش چشمگیر منابع آب نیز به تغییرات اقلیمی نسبت داده می‌شود که باعث کوچک شدن یخچال‌های طبیعی و پوشش برف در کوه‌ها شده است. به عنوان مثال، داده‌های اخیر نشان می‌دهد که رودخانه آمودریا در سال‌های اخیر نزدیک به یک سوم منابع آبی خود را از دست داده است. این روند همزمان با رشد جمعیت در کشورهای آسیای مرکزی و گسترش پروژه‌های زیرساختی هیدرولیک است.
در سال ۲۰۲۳ میلادی، قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان، در نشست شورای سران کشورهای صندوق بین المللی برای نجات دریای آرال (IFAS)، هشدار داد که امنیت منطقه به دلیل «شروع دوره کمبود آب در آسیای مرکزی، و افزایش دمای منطقه، تهدید می‌شود.
وی تأکید کرد که کوچک شدن یخچال‌های طبیعی که منابع اولیه آب در حوزه دریای آرال هستند و خشکسالی پیش بینی شده در آسیای مرکزی تا سال ۲۰۵۰ میلادی، می‌تواند خسارت اقتصادی معادل ۱.۳ درصد تولید ناخالص داخلی در سال را ایجاد و منجر به ظهور تقریباً ۵ میلیون «مهاجر داخلی اقلیمی» شود.
همچنین او پیشنهاد کرد که نشست بعدی IFAS در سال ۲۰۲۶ میلادی همزمان با اجلاس منطقه‌ای آب و هوا تحت نظارت سازمان ملل باشد. در همین راستا، آستانه و تاشکند اخیراً برای نصب تجهیزات اندازه‌گیری حجم آب مصرفی هر دو کشور توافق کردند. بر اساس این توافق، قزاقستان و ازبکستان دستگاه‌های اندازه گیری آب را در قلمروهای یکدیگر رصد خواهند کرد تا از جمع آوری دقیق داده‌ها برای هر دو طرف اطمینان حاصل می‌کنند.
در حال حاضر، قزاقستان و چین در حال تهیه پیش‌نویس یک توافقنامه بین دولتی برای توزیع آب رودخانه‌های فرامرزی هستند. هدف اصلی تضمین جریان ورودی آب کافی برای حفظ دریاچه بلخاش در سطح بهینه است. علاوه بر این، طبق قانون آب قزاقستان، این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی ساخت ۴۲ مخزن با ظرفیت کل ۲.۶ کیلومتر مکعب آب را تکمیل کند. باید توجه داشت که تلفات آب در حین حمل‌و‌نقل به دلیل بازسازی ۱۴ هزار کیلومتر کانال آبیاری تاکنون ۲۵ درصد کاهش یافته است. این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی به صرفه جویی سالانه آب تا ۲.۲ میلیارد متر مکعب دست یابد.
در هشتاد و هشتمین نشست کمیسیون بین دولتی برای هماهنگی آب آسیای مرکزی (ICWC) که در اواخر ژانویه ۲۰۲۵ در پایتخت تاجیکستان برگزار شد، توافق برای دریافت۱۱ میلیارد متر مکعب آب قزاقستان از سایر کشورهای آسیای مرکزی در طول فصل آبیاری جاری حاصل شد. از این میزان ۱.۶ میلیارد متر مکعب به دریای آرال اختصاص دارد.
در مورد ازبکستان، منابع نشان می‌دهند که برای افزایش بهره وری منابع آب، این کشور دستگاه‌های مدیریت «آب هوشمند» را در بیش از۱۱ هزار تأسیسات آبی تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی نصب و همچنین، تقریباً ۷۰ تأسیسات عمده مدیریت آب را خودکار کرده است.
علاوه بر این، بیش از ۲ تریلیون سوم ازبکستان (واحد پول) در قالب وام‌های ترجیحی برای اجرای سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، بارانی و مجزا در بیش از ۱۳۰ هزار هکتار تخصیص داده شده است.
در نتیجه، منابع آب در حال تبدیل شدن به یک عامل حیاتی در حفظ ثبات و امنیت در آسیای مرکزی است. کارشناسان اطمینان دارند که حل این مسئله نیازمند تلاش‌های جمعی از سوی همه کشورهای آسیای مرکزی است. تصادفی نیست که پایتخت همه کشورهای منطقه مدیریت آب را به عنوان اولویت اصلی در سیاست‌های دولتی خود عنوان کرده‌اند. با این حال، برای غلبه بر این چالش‌ها، مشارکت سازمان‌های بین‌المللی در رسیدگی به غلبه آب منطقه نیز بسیار مهم است.
منبع: کاسپین پست
منابع آب در صدر این فهرست قرار گرفتند، زیرا آب اغلب به عنوان یک منبع استراتژیک برای آسیای مرکزی شناخته می‌شود که از نظر اهمیت با نفت و گاز قابل مقایسه است. در این راستا، چین در ساخت سدهای منطقه‌ای و سیستم‌های آبیاری سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین، بانک جهانی گزارش می‌دهد که «افزایش مصرف و کاهش ذخایر آب، و تغییرات آب و هوایی» کمبود قابل توجه آب آشامیدنی و آبیاری برای محصولات غذایی را در سراسر آسیای مرکزی تشدید می‌کند. این عوامل دسترسی به آب را محدود می‌کند که می‌تواند منجر به رکود اقتصادی، بدتر شدن سلامت عمومی و حتی اختلاف بر سر منابع مشترک آب فرامرزی، به‌ویژه دریاچه‌ها و رودخانه‌ها شود.
با توجه به این موضوع، بانک جهانی از طریق انجمن توسعه بین المللی (IDA)، به قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان در بهبود تأمین آب روستایی، نوسازی زیرساخت‌های آبی فرسوده و کاهش هدررفت آب، از طریق اجرای سیستم‌های آبیاری کارآمدتر کمک می‌کند. بر اساس گزارش بانک جهانی، دستیابی به «امنیت آب و رشد اقتصادی پایدار» تنها از طریق بهبود مدیریت منابع آب و بهبود سیستم آبیاری امکان‌پذیر است.
در عین حال، کاهش چشمگیر منابع آب نیز به تغییرات اقلیمی نسبت داده می‌شود که باعث کوچک شدن یخچال‌های طبیعی و پوشش برف در کوه‌ها شده است. به عنوان مثال، داده‌های اخیر نشان می‌دهد که رودخانه آمودریا در سال‌های اخیر نزدیک به یک سوم منابع آبی خود را از دست داده است. این روند همزمان با رشد جمعیت در کشورهای آسیای مرکزی و گسترش پروژه‌های زیرساختی هیدرولیک است.
در سال ۲۰۲۳ میلادی، قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان، در نشست شورای سران کشورهای صندوق بین المللی برای نجات دریای آرال (IFAS)، هشدار داد که امنیت منطقه به دلیل «شروع دوره کمبود آب در آسیای مرکزی، و افزایش دمای منطقه، تهدید می‌شود.
وی تأکید کرد که کوچک شدن یخچال‌های طبیعی که منابع اولیه آب در حوزه دریای آرال هستند و خشکسالی پیش بینی شده در آسیای مرکزی تا سال ۲۰۵۰ میلادی، می‌تواند خسارت اقتصادی معادل ۱.۳ درصد تولید ناخالص داخلی در سال را ایجاد و منجر به ظهور تقریباً ۵ میلیون «مهاجر داخلی اقلیمی» شود.
همچنین او پیشنهاد کرد که نشست بعدی IFAS در سال ۲۰۲۶ میلادی همزمان با اجلاس منطقه‌ای آب و هوا تحت نظارت سازمان ملل باشد. در همین راستا، آستانه و تاشکند اخیراً برای نصب تجهیزات اندازه‌گیری حجم آب مصرفی هر دو کشور توافق کردند. بر اساس این توافق، قزاقستان و ازبکستان دستگاه‌های اندازه گیری آب را در قلمروهای یکدیگر رصد خواهند کرد تا از جمع آوری دقیق داده‌ها برای هر دو طرف اطمینان حاصل می‌کنند.
در حال حاضر، قزاقستان و چین در حال تهیه پیش‌نویس یک توافقنامه بین دولتی برای توزیع آب رودخانه‌های فرامرزی هستند. هدف اصلی تضمین جریان ورودی آب کافی برای حفظ دریاچه بلخاش در سطح بهینه است. علاوه بر این، طبق قانون آب قزاقستان، این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی ساخت ۴۲ مخزن با ظرفیت کل ۲.۶ کیلومتر مکعب آب را تکمیل کند. باید توجه داشت که تلفات آب در حین حمل‌و‌نقل به دلیل بازسازی ۱۴ هزار کیلومتر کانال آبیاری تاکنون ۲۵ درصد کاهش یافته است. این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی به صرفه جویی سالانه آب تا ۲.۲ میلیارد متر مکعب دست یابد.
در هشتاد و هشتمین نشست کمیسیون بین دولتی برای هماهنگی آب آسیای مرکزی (ICWC) که در اواخر ژانویه ۲۰۲۵ در پایتخت تاجیکستان برگزار شد، توافق برای دریافت۱۱ میلیارد متر مکعب آب قزاقستان از سایر کشورهای آسیای مرکزی در طول فصل آبیاری جاری حاصل شد. از این میزان ۱.۶ میلیارد متر مکعب به دریای آرال اختصاص دارد.
در مورد ازبکستان، منابع نشان می‌دهند که برای افزایش بهره وری منابع آب، این کشور دستگاه‌های مدیریت «آب هوشمند» را در بیش از۱۱ هزار تأسیسات آبی تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی نصب و همچنین، تقریباً ۷۰ تأسیسات عمده مدیریت آب را خودکار کرده است.
علاوه بر این، بیش از ۲ تریلیون سوم ازبکستان (واحد پول) در قالب وام‌های ترجیحی برای اجرای سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، بارانی و مجزا در بیش از ۱۳۰ هزار هکتار تخصیص داده شده است.
در نتیجه، منابع آب در حال تبدیل شدن به یک عامل حیاتی در حفظ ثبات و امنیت در آسیای مرکزی است. کارشناسان اطمینان دارند که حل این مسئله نیازمند تلاش‌های جمعی از سوی همه کشورهای آسیای مرکزی است. تصادفی نیست که پایتخت همه کشورهای منطقه مدیریت آب را به عنوان اولویت اصلی در سیاست‌های دولتی خود عنوان کرده‌اند. با این حال، برای غلبه بر این چالش‌ها، مشارکت سازمان‌های بین‌المللی در رسیدگی به غلبه آب منطقه نیز بسیار مهم است.
منبع: کاسپین پست
