آموزش ۳ هزار دانشجوی دریایی به روش آنلاین

دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار درحال‌حاضر چه تعداد دانشجو را تحت پوشش سیستم آموزش مجازی قرار داده است؟
در‌حال‌حاضر تمامی دانشجویان شامل دانشجویان تمام وقت روزانه، نوبت دوم و پردیس دانشگاه که بالغ بر ۳۰۰۰ نفر دانشجو در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌باشند تحت پوشش کامل آموزش آنلاین و سیستم‌های پیشرفتۀ آموزش مجازی قرار دارند.
آیا زیرساخت‌های مورد نیاز آموزش آنلاین در دانشگاه، تدارک دیده شده است؟
این دانشگاه سال‌ها قبل از شیوع ویروس کرونا در کشور، زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای ارائۀ دوره‌های آموزش مجازی مقاطع تحصیلات تکمیلی را داشته است. با شروع بیماری کرونا تمامی زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقویت شد و پهنای باند اینترنت دانشگاه به ۹۰ مگابایت با سرعت ۱۲ Mbps افزایش یافت. هم‌اکنون تمامی کلاس‌های درسی این دانشگاه به صورت آنلاین و گاهی‌اوقات آفلاین درحال اجراست.
پلت‌فرم مناسب برای چنین آموزش‌هایی چیست؟
خدمات آموزش‌های مجازی در ساختار VU وبینار و در بستر نرم‌افزار‌های تخصصی به‌ویژه Adobe Connect و Sky Room در حال اجراست. این پلت‌فرم‌ها دارای ویژگی‌هایی مانند قابلیت اجرای ویدئو کنفرانس با اتاق‌های گفت‌وگوی متفاوت، رمز‌گذاری ویدئو، ارائه از طریق مولتی‌مدیا، وایت‌برد، قابلیت ضبط جلسات و کلاس‌ها، چت و گفتگو به صورت متن، اشتراک‌گذاری و همچنین ذخیرۀ فایل و تصاویر، قابلیت اجرای نظرسنجی، گروه‌بندی دانشجویان، سازگاری با سیستم‌های آموزش مجازی با پلت‌فرم‌های سنتی، قابلیت برگزاری آزمون برای گروه‌های مختلف درسی، امکان مشارکت دو طرفه (بالا بردن دست) با فعال‌سازی و اجازۀ دسترسی به میکروفون و دوربین به دانشجو، قابلیت اتصال از طریق برنامۀ اختصاصی و مرورگرها، امکان تجزیه و تحلیل در صفحۀ گسترده‌ها و همچنین قابلیت برنامه‌نویسی وجود دارد. به نظر می‌رسد در حال‌حاضر این پلت‌فرم نیاز‌های آموزش مجازی دانشگاه را در حد متعارفی تأمین می‌کند.
همکاری آموزش عالی و شرکت‌های اینترنتی با شما چگونه است؟
خوشبختانه وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری حمایت‌های خوب و قابل‌قبولی را در ترمیم بستر‌های آموزش مجازی از دانشگاه داشته است. در همین راستا شرکت مخابرات شهرستان و شرکت خصوصی طرف قرارداد دانشگاه در تأمین اینترنت با کیفیت، مشارکت خوبی داشته‌اند.
آیا ارتباط دوسویه بین اساتید و دانشجویان وجود دارد؟
خوشبختانه ارتباط مناسبی بین استاد و دانشجو وجود دارد. در پلت‌فرم اجرایی مورد استفاده، قابلیت ارتباط چند سویه هم در شیوۀ تدریس برخط و هم در تدریس برون‌خط، وجود دارد. در شرایط بسیار خاص مثلاً قطع ارتباط با سرور‌های دانشگاه، از طریق تشکیل گروه‌های تخصصی درسی در بستر شبکه‌های مجازی به عنوان مکمل روش‌های اجرایی، اطلاع‌رسانی دو سویۀ جامعی بین استاد و دانشجو صورت می‌گیرد.
آیا در تأمین اساتید مشکلاتی وجود دارد؟
خوشبختانه این دانشگاه از خدمات ۱۰۴ نفر مدرس ثابت و ۷۰ نفر مدرس حق‌التدریسی بهره‌مند است. این اساتید برای تدریس در بستر سامانه‌های مجازی آموزش‌های لازم را دیده‌اند و در اجرای کلاس‌های آموزشی، مشکل خاصی تاکنون وجود نداشته است.
آموزش آنلاین دارای چه ویژگی‌ها و مزایایی است و آیا دانشگاه از آموزش آنلاین استقبال می‌کند؟
هما‌ن‌طور که قبلاً اشاره کردم، آموزش آنلاین از طریق پلت‌فرم‌های اجرایی این دانشگاه دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های اجرایی خوب و متنوعی است. ابتدای همه‌گیری بیماری کرونا، اجرای مجازی کلاس‌ها و دوره‌ها برای دانشجویان به خوبی شناخته شده نبود و دانشجویان با ابهامات زیادی روبه‌رو بودند. ولی با گذشت زمان هم اساتید و هم دانشجویان، به‌ویژه دانشجویان ورودی جدید، ضمن دریافت آموزش‌های تکمیلی لازم، با قابلیت‌های این سبک از آموزش آشنا شده و به خوبی کلاس‌ها و امتحانات را تاکنون اجرا کرده‌اند. با عنایت به تجربۀ پیشین و همچنین تجربۀ تقریباً یک‌ونیم سالۀ دوران کرونا، به نظر می‌رسد حتی با حضوری شدن کلاس‌ها در آینده، استفاده از این سامانه به عنوان مکمل آموزش حضوری همچنان ادامه یابد و جزء جدایی‌ناپذیر آموزش این دانشگاه شود.
ضمن اشاره به مشکلاتی که در حال‌حاضر دانشگاه در زمینۀ آموزش آنلاین دارد، پیشنهاد شما چیست؟
به طور کلی هر اندازه زیرساخت‌های آموزش مجازی تقویت شود نهایتاً هم در رضایت‌مندی استاد و دانشجو و هم در ارتقاء کیفیت آموزشی دانشگاه تأثیر مثبت خود را خواهد گذاشت. از مشکلات اساسی فراگیران، محدودیت و یا دسترسی نداشتن برخی از دانشجویان به اینترنت با کیفیت و سرعت مناسب و نیز دسترسی نداشتن به سخت‌افزار‌های مناسب مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ و یا تبلت است که از ضروریات آموزش مجازی می‌باشد. مشکل دیگر که در درازمدت باعث نگرانی می‌باشد این واقعیت است که در فرایند آموزش باید انتقال دانش به دانشجو به صورت حضوری و چهره‌به‌چهره انجام شود. چنانچه شرایط کرونایی حاکم، طولانی شود و دانشجویان نتوانند حتی برای رفع اشکالات دروس تئوری خود با استاد ملاقات داشته باشند، آن‌گاه این امر منجر به افت کیفیت آموزش و یادگیری در آنان می‌شود. از سوی دیگر در برخی از دروس آزمایشگاهی، کارگاهی، عملی، بازدید‌های علمی و پایان‌نامه، حضور دانشجو و استاد برای کار تیمی و گروهی جهت بهتر برگزار شدن دوره‌ها لازم است. اجرای این دوره‌ها در حال‌حاضر یا به زمان دیگر موکول شده است و یا با حضور حداقلی و با رعایت پروتکل‌های کرونایی انجام می‌گیرد. این مورد از جمله مشکلاتی است که اساتید به صورت مکرر نگرانی خود را از آن اعلام می‌کنند. امیدواریم با نابودی این ویروس منحوس و تمام شدن هرچه زودتر شرایط ویژه در کشور، نگرانی دانشگاهیان از این بابت مرتفع شود.