همۀ آنچه که لازم است درباره برگزیت بدانید

برگزیت چیست؟

برگزیت به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اشاره دارد. در رای‌گیری عمومی -رفراندوم- که در سال ۲۰۱۶ برگزار شد ۵۲ درصد در مقابل ۴۸ درصد به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رای دادند.

اتحادیه اروپا چیست؟

اتحادیه اروپا پیمانی اقتصادی و سیاسی است که میان ۲۸ کشور اروپایی امضا شده است. بر اساس این پیمان، کشور‌های عضو می‌توانند با یکدیگر تجارت آزاد داشته باشند، به این معنا که اجازه دارند کالا‌ها و خدمات را بدون محدودیت‌های دولتی بین یا درون کشور‌ها انتقال دهند. این محدودیت‌ها شامل مالیات و تعرفه است. علاوه بر این شهروندان کشور‌های عضو می‌توانند آزادانه و بدون گرفتن ویزا میان سایر ۲۷ کشور عضو تردد کنند، در کشور دیگری زندگی کنند و بدون محدودیت شغل داشته باشند.

بریتانیا در سال ۱۹۷۳ زمانی که اتحادیه اروپا هنوز «جامعه اقتصادی اروپا» نام داشت عضو شد و اکنون اولین کشوری است که از این پیمان خارج می‌شود.  

بعد از برگزیت چه اتفاقی می‌افتد؟

اگرچه در ۳۱ ژانوبه ۲۰۲۰ بریتانیا به طور رسمی اتحادیه اروپا را ترک کرد، اما هنوز موضوعات مهمی محل بحث است و مذاکرات ماه‌ها به طول خواهد انجامید. با وجود اینکه انگلیس با تمامی شرایط خروج از اتحادیه اروپا موافقت کرده است، اما طرفین نیاز دارند تا در مورد آینده اتحادیه اروپا و موقعیت جدید بریتانیا مذاکره کنند که به  این مذاکرات پسابرگزیت یا دوره ۱۱ ماهه «گذار» می‌گویند که از زمان خروج رسمی بریتانیا آغاز شده و تا پایان سال میلادی، یعنی ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ ادامه خواهد داشت. در این ۱۱ ماه، بریتانیا تمامی قوانین اتحادیه اروپا را اجرا خواهد کرد و شرایط تجاری فعلی بدون تغییر باقی می‌ماند.  

در چه مواردی باید توافق شود؟

دوران «گذار» فرصتی است که طرفین (اتحادیه اروپا در یک طرف و بریتانیا در طرف دیگر) دربارۀ امضای یک پیمان تجارت آزاد مذاکره کنند. چراکه در پایان دوران گذار، بریتانیا بازار مشترک اتحادیه اروپا را ترک خواهد کرد و تحت قوانین سابق اتحادیه و بازار مشترک آزاد اروپا نخواهد بود. گفتنی است، توافق تجاری آزاد این اجازه را می‌دهد تا کالا‌ها و خدمات بدون پرداخت مالیات و تعرفه به تمامی کشور‌های عضو اتحادیه وارد و یا صادر شوند.

اگر در این زمان بریتانیا و اتحادیه اروپا به توافقی نرسند آنگاه بریتانیا مجبور خواهد بود تا بدون هیچ توافقی تجارت خود را  ادامه دهد؛ به این معنا که در این شرایط بریتانیا باید برای مبادلات تجاری تعرفه پرداخت کند.

علاوه بر پرداخت تعرفه‌های تجاری، روابط جدید بریتانیا و اتحادیه اروپا ابعاد زیر را نیز در بر خواهد گرفت:

-اجرای قانون، به اشتراک‌گذاری اطلاعات و مباحث امنیتی
-استاندارد‌های هوانوردی و ایمنی
-دسترسی به آب‌های ماهیگیری
-منابع برق و گاز
-مجوز و آیین‌نامه دارویی
"بوریس جانسون"، نخست‌وزیر انگلستان، تأکید کرده است که این دوران ۱۱ ماهه تمدید نمی‌شود؛ در همین حال، کمیسیون اروپا هشدار داده است که این ۱۱ ماه، ماه‌های به شدت پر تنشی  خواهد بود.

توافق برگزیت چیست؟

دوران پسا برگزیت یا خروج بریتانیا و سایر موضوعات مربوط به این خروج در یک متن ۵۸۵ صفحه‌ای به توافق رسیده بودند که به آن توافقنامه خروج می‌گویند. بخش‌های زیادی از این توافق توسط "ترزا می" مذاکره شده بود، اما پس از آنکه بوریس جانسون در جولای ۲۰۱۹ بر سرکار آمد بخش‌های زیادی از این توافق، به خصوص بخش جنجالی ساز وکار موسوم به «حصار بک استاپ» - backstop plan- را حذف کرد.

براساس طرح حصار بک‌استاپ، بعد از برگزیت هیچ مانع و مرزی بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند وجود نخواهد داشت. حتی اگر لازم باشد، انگلیس را در روابط نزدیک تجاری با اتحادیه اروپا حفظ خواهد کرد. در حال حاضر مرز بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند نامر‌ئی است و هیچگونه بازرسی گمرکی در مرز دو کشور وجود ندارد و طرفین تمایل دارند تا بعد از برگزیت هم به همین ترتیب باقی بماند. اما طبق توافق آقای جانسون، یک مرز گمرکی بین ایرلند شمالی و انگلیس بزرگ ایجاد خواهد شد. برخی از کالا‌هایی که از بریتانیا  وارد  ایرلند شمالی می‌شوند، تحت بازرسی قرار می‌گیرند و مجبور به پرداخت مالیات واردات اتحادیه اروپا هستند (تعرفه). در صورتیکه این کالا‌ها در ایرلند شمالی باقی بمانند و به عنوان مثال به جمهوری ایرلند منتقل نشوند، هزینه‌ها بازپرداخت می‌شوند. طرفداران قوانین جدید گمرکی بر این باورند که توافقات جدید گمرکی این امکان را به انگلستان می‌دهد تا با سایر کشور‌ها مذاکرات تجاری خود را داشته باشد؛ این درحالی‌است که در صورت وجود حصار بک‌استاپ این امر ممکن نیست.

سایر بخش‌های توافق خروج که توسط "ترزا می" مذاکره شده است. به طور گسترده‌ای الزام‌آور بوده و موارد زیر را شامل می‌شود:

حقوق شهروندان اتحادیه اروپا که به انگلستان مهاجرت کرده‌اند و همچنن حقوق شهروندان بریتانیایی که به سایر کشور‌های عضو اتحادیه اروپا مهاجرت کرده‌اند که در زمان «گذار» تغییر نخواهد کرد.
میزان بدهی که بریتانیا باید به اتحادیه اروپا پرداخت کند که ۳۰ بیلیون پوند (£۳۰bn) تخمین زده می‌شود.

چرا برگزیت طولانی شد؟

قرار بر این بود که خروج بریتانیا در ۲۹ مارچ سال ۲۰۱۹ اتفاق بیفتد، پس از آنکه نمایندگان مجلس با توافقات انجام شده توسط "ترزا می" مخالفت کردند، دوبار به تعویق افتاد. بسیاری از محافظه‌کاران مجلس عوام بریتانیا و حزب اتحادگرای دموکراتیک با حصار بک‌استاپ موافق نبودند و براین باورند که بخش مربوط به ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند باعث شود تا بریتانیا برای سال‌ها در قید و بند‌های اتحادیه اروپا بماند. پس از آنکه مجلس توافقنامه "ترزا می" را رد کرد، "ترزا می" استعفا داد و به جای او، "جانسون" بر سر کار آمد. پس از آنکه نمایندگان مجلس توافقنامه اصلاح شده را به تصویب نرساندند، "جانسون" تقاضا کرد تا مذاکرات برای بار سوم تمدید شود. از این رو، پایان مهلت مذاکرات با اتحادیه اروپا تا ۳۱ ژانویه ۲۰۲۰ تمدید شد.

به دلیل مخالفت نمایندگان با توافق جانسون و می‌و به بن‌بست رسیدن توافقات میان نخست‌وزیر و مجلس، جانسون پیشنهاد داده بود تا انتخابات پارلمانی زودهنگام برگزار شود و مجلس عوام نیز با آن موافقت کرد. این انتخابات در ۱۲ دسامبر سال ۲۰۱۹ برگزار شد و محافظه‌کاران توانستند اکثریت صندلی‌های مجلس را به دست آورند. پیروزی بوریس جانسون و حزب محافظه‌کار در انتخابات پارلمانی بریتانیا به نوعی موفقیت او در عرصه برگزیت تلقی می‌شود.

                                                                                                                                                              ترجمه: مارال بیابان‌پیما