ضرورت حفاظت تخصصی از کشتی تاریخی پرسپولیس/ اولین ناو جنگی کشور در حال نابودی است

نصرالله ابراهیمی در گفتگو با خبرنگار مانا اظهار داشت: کشتی تاریخی پرسپولیس که بیش از یک قرن در زیر آب‌های خلیج فارس در نزدیکی بندر بوشهرمدفون شده بود؛ در سال ۸۶ توسط نیروی دریایی ارتش طی عملیاتی شبانه روزی ظرف مدت دو ماه، از آب‌های خلیج فارس بیرون کشیده شد.

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر ادامه داد: این کشتی به منطقه سبز‌آباد بوشهر که متعلق به نیروی دریایی ارتش است و بعد‌ها به مکان موزه دریا و دریانوردی تبدیل شد، انتقال یافت.

وی خاطرنشان ساخت: با توجه به اهمیت تاریخی کشتی پرسپولیس و نقش آن در معرفی هر چه بیشتر تاریخ خلیج فارس، حفاظت و مرمت این کشتی از همان ابتدا در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قرار گرفت.

ابراهیمی با اشاره به اینکه هنگام خارج سازی کشتی از آب، فقط اسکلت فلزی آن باقی مانده بود، اذعان داشت: مهمترین اقدام در راستای حفاظت از این کشتی در ابتدا ساخت سازه حفاظتی برای جلوگیری از برخورد مستقیم نور آفتاب و نزولات با این کشتی تاریخی بود.

این مقام مسئول در استان بوشهر با بیان اینکه اینکه این کشتی تاریخی در محوطه بیرونی موزه منطقه‌ای خلیج فارس نگهداری می‌شود، اذعان داشت: همین امر باعث شده شرایط محیطی برای پوسیدگی هر چه بیشتر این کشتی فراهم شود.

وی با اشاره به اینکه ساخت سازه حفاظتی تنها اقدام مهم صورت گرفته برای این کشتی تاریخی بوده است، بیان داشت: از آنجا که کشتی مدت زمان زیادی در زیرآب مدفون بوده دچار آسیب‌های بسیار زیادی شده است که مرمت و حفاظت بیشتر آن علاوه بر اعتبارات ویژه به تخصص هم نیاز دارد.

روند تخریب کشتی پرسپولیس با سرعت در حال انجام است

باستان شناس زیرآب پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز در خصوص وضعیت کشتی پرسپولیس به مانا گفت: با توجه به اینکه این کشتی از زمان قاجاریه در زیر آب مدفون بوده، آسیب زیادی به آن وارد شده به گونه‌ای که ۵۰ درصد آن به کلی از بین رفته است.

حسین توفیقیان ادامه داد: از آنجا که این کشتی هم اکنون در فضای باز محوطه موزه منطقه‌ای خلیج فارس بوشهر نگهداری می‌شود به واسطه رطوبت بالا و شرجی بودن منطقه، به تدریج سازه فلزی کشتی دچار پوسیدگی بیشتری می‌شود.

در آینده نزدیک چیزی از اولین ناو جنگی کشور باقی نخواهد ماند

وی با تأکید بر اینکه خوردگی و تخریب سازه فلزی کشتی با سرعت زیادی در حال صورت گرفتن است، تصریح کرد: این تخریب در حدی است که اگر جلوی آن گرفته نشود ظرف ۱۰ سال آینده چیزی از کشتی پرسپولیس به عنوان نخستین ناو جنگی خلیج فارس باقی نخواهد ماند.

این باستان شناس متخصص زیرآب با اشاره به اینکه روند تخریب کشتی پرسپولیس از ابتدای خروج از آب آغاز شده است، بیان داشت: خروج کشتی از زیر آب از ابتدا بدون برنامه علمی صورت گرفته و بعد از خروج نیز هیچ وقت برنامه حفاظتی برای این کشتی وجود نداشته است.

کشتی پرسپولیس اولین کشتی توپدار ایران در دورۀ قاجار بوده که در سال ۱۸۸۵ میلادی از آلمان خریداری و جهت بهره‌برداری در نیروی دریایی ناصرالدین شاه در آب‌های خلیج فارس مورد استفاده قرار گرفته است.

ناو پرسپولیس، ۶۰۰ تن گنجایش و ۴۵۰ اسب بخار توان داشت و بیش از چهار توپ جنگی را حمل می‌کرد.

لاشهٔ این کشتی در سال ۱۳۸۶ در زمان فرماندهی امیر دریادار اشرفی بر منطقهٔ دوم دریایی ارتش و توسط کارکنان خدمات بندری و یگان غواصی این منطقه از گل بیرون کشیده شد و نخست به اسکله و سپس به موزه منتقل شد.

نام اولین کشتی جنگی ایران در خلیج فارس در اسناد و مدارک تاریخی دوره قاجار به ویژه در اسنادی که مرتبط با فعالیت‌های دریایی حکمرانان بنادر می‌شود، به وفور دیده می‌شود.

این کشتی هم‌اکنون در محوطه بیرونی «موزه دریا و دریانوردی خلیج فارس» در بوشهر قرار دارد.