جزئیات قراردادهای دریایی ـ بندری ایران، فرانسه، ایتالیا

از شش ماه گذشته، از زمانی که زمزمه های لغو تحریم ها در ایران و غرب افزایش یافت به تدریج خطوط کشتیرانی های کانتینری بزرگ جهان بازگشت به بنادر ایران را در دستور کار خود قرار داده اند. دو ماه پس از حضور و ارائه خدمات مستقیم شرکت های CMA CGM فرانسه و Evergreen تایوان در ایران، خطوط کشتیرانی چین (CSCL) و MSC سوئیس و همچنین شرکت کشتیرانی امارات (ASC) نیز به این زنجیره ملحق شدند و فعالیت خود را در بنادر ایران از سر گرفتند. این در حالی است که شرکت مرسک دانمارک، بزرگترین خطوط کشتیرانی کانتینری جهان، همچنان در حال بررسی شرایط برای بازگشت به بازارهای ایران است. با این همه، ماه گذشته، مدیرعامل شرکت مرسک با حضور در ایران، یک تفاهمنامه دریایی با مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی منعقد کرد.

به گزارش خبرنگار مانا طی هفته گذشته در سفر رئیس جمهوری ایران به ایتالیا و فرانسه ده ها سند و تفاهم نامه بین ایران و دو کشور اروپایی امضا شد که طی 16 سال گذشته این نوع مراوده تجاری ـ اقتصادی تکرارنشدنی اعلام شده است. قراردادهایی که اگرچه بعضا تنها مسیر و اصول کلی همکاری های آینده را ترسیم می کند اما بخش دیگری آشکارا به قراردادهایی منجر شده است که می تواند بخشی از اقتصاد کشور را متاثر سازد.

یکی از این قراردادها، انعقاد قرارداد وزارت راه و شهرسازی با شرکت هواپیمایی ایرباس فرانسه برای خرید 114 ایرباس است که در ماههای گذشته مقدمات آن فراهم شده و روز پنج شنبه به قراردادی مهم منتهی شده است.

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در حاشیه نشست ایران ـ فرانسه به نشریه لوپوئن گفته است: «اینکه ایران همواره از حدود دو هزار و ۵۰۰ سال گذشته از دوره جاده ابریشم، مرکز تعادل منطقه بوده موضوع اتفاقی و تصادفی نیست، بلکه این موقعیت ژئوپولیتیک ایران است که این موقعیت را به ایران داده است. ایران هم‌اینک در حال بازگشت به همان مرکز تعادل هست تا بتواند نقش گذشته خویش را به کشور برگرداند و امروز اگر بخواهیم جاده ابریشم را به گونه‌ای مدرن تعریف کنیم، در سیستم هوایی باید بگوییم که فرودگاه امام خمینی باید به هاب هوایی منطقه و ایران ایر به بزرگترین ایرلاین‌ منطقه تبدیل شده و قابلیت رقابت با تمام آنها را داشته باشد.» به رغم این قرارداد، در حوزه های حمل و نقل دریایی نیز شاهد رویدادهای تجاری موثری بوده ایم.

وزیر راه و شهرسازی به شبکه خبری فرانس ۲۴ گفته است: « قراردادی نیز با شرکت CMA داشتیم و مطمئنم سایر شرکت‌های فعال در زمینه حمل و نقل دریایی به سراغ ما می‌آیند و قراردادهایی نیز با آن‌ها خواهیم داشت.»

دکتر محمد سعیدی رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی که این قرارداد به امضای وی رسیده در گفتگو با خبرنگار ماناخاطر نشان ساخته است که سند همکارى در امور کشتیرانى و لجستیک میان کشتیرانى جمهورى اسلامى ایران و کشتیرانی CMA-CGM فرانسه به امضاء رسیده و براساس این تفاهمنامه دو شرکت کشتیرانى جمهوری اسلامی ایران و کشتیرانی CMA-CGM فرانسه همکارى هاى وسیعى در زمینه تبادل اسلات (تبادل فضای کانتینر) بین کشتى ها و خطوط فعال خود، برقرارى سرویس مشترک در مسیرهاى مختلف بین المللى، تبادل کانتینر در نقاطى که براى طرفین داراى منافع مشترک خواهد بود و همکارى در فعالیت هاى ترمینالى و بندرى در سطح جهانى خواهند داشت.

صرف نظر از قراردادهای فوق، مجله دریایی ماری تایمز اکسکیوتیو از استقبال ایتالیایی ها نسبت به همکاری های بندری با ایران خبر داد. ماری تایمز اکسکیوتیو در شماره اخیر خود نوشته است: «تهران نیز مشتاق حضور بلند مدت در بنادر ایتالیا است.»

از سوی دیگر، رسانه‌های ایتالیایی گزارش کرده‌اند کشتیرانی جمهوری اسلامی درباره‌ گزینه‌های تجهیزات ترمینال‌های جنوا، ونیز، La Spezia، Naples، Ravenna و Trieste با ایتالیایی‌ها وارد مذاکره شده‌اند و به زودی جزییات قرارداد را نهایی می‌کنند. همچنین روز سه‌شنبه رسانه‌های ایتالیا خبر از سه قرارداد جدید میان ایران و بندر Trieste دادند.خبر قراردادهای جدید در حالی منتشر می‌شود که ایتالیایی‌ها شدیدا مشتاق حضور ایران در بازار خود هستند.»

این رسانه به یادآورده است: «زمانی ایتالیا بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اروپا محسوب می‌شد.» 

از سوی دیگر کنسرسیوم حقوق دریایی (.Maritime law consortium Ince& Co) در روز چهارشنبه خبر از تفاهم‌نامه‌ای برای مشتریان داد که در آن گفته شده "بسیار مهم است که تمامی اشخاصی که با ایران وارد معامله می‌شوند، هوشیاری خود را حفظ کنند و تلاش کنند پیشنهادهای مناسبی به طرف مقابل خود بدهند و با کمک مشاوره‌های حقوقی اطمینان حاصل کنند که هیچ محدودیتی را زیر پا نمی‌گذارند و در قراردادهایشان تحت محافظت هستند.»

نادر حبیبی، استاد اقتصاد دانشگاه برندیس (Brandeis) در این باره گفت: "آن چه که ما این روزها شاهد آن هستیم، این است که با وجود برداشته شدن تحریم‌های اروپا، بانک‌ها و به ویژه بانک‌های بزرگی که با آمریکا معامله دارند، در قبال ایران بسیار محتاطانه قدم بر می‌دارند.»