بازار بیمههای دریایی تحت تاثیر تجارت بین المللی قرار دارد بر همین اساس رشد حق بیمه کشتیرانی در دهه گذشته دو برابر شده و این در شرایطی است که کل صنعت بیمه رشد سالانه کمتر از دو درصد داشته است. بدین ترتیب، اهمیت و نقش بیمههای کشتیرانی بیش از پیش مشخص میشود. همچنین این رشد تداوم خواهد داشت و برآوردهای جهانی افزایش سالانه چهار تا پنج درصدی حق بیمهها طی یک دهه آتی را دارد که حکایت از رشد قوی و مناسب در مقایسه با رشد اقتصادی جهانی دارد.
این بازار علاوه بر گسترش حجم، شاهد ظهور هابهای جدیدی نیز هست و در حالی که برای قرنها لندن پایگاه این بیمه نامهها بوده و لویدز سهم بازار بیش از 20 درصد را داراست، اما شاهد گسترش این بازار در سنگاپور و امارات متحده عربی نیز هستیم. موضوعی که میتواند به عنوان یک فرصت برای توسعه همکاریها و حتی جذب حق بیمه محسوب شود. از سوی دیگر، به دلیل افزایش ایمنی حمل و نقل و موارد HSE شاهد کاهش خسارات بزرگ هستیم که جذابیت این صنعت را دو چندان میسازد. با این حال، پیچیدگی سیستمها و اتکا به سازو کارهای نرم افزاری، ریسکهای جدیدی را ایجاد می کند.
بر همین اساس بازار بیمههای دریایی پیچیدگیهای قابل توجهی دارند. از جمله میتوان به بازیگران بازار اشاره کرد. برخلاف عمده بیمه نامهها که فروشهای عادی و شخصی دارد، در بیمههای کشتیرانی، فروش به طور عمده و قراردادهای بلندمدت صورت می گیرد. با این تفاسیر و با توجه به رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و تقویت سرمایه و قدرت مالی شرکتهای بیمه محلی، شاهد تغییر این روند هستیم. اکنون ریسکهای حمل و نقل دریایی توسط بیمه گران کشورهای دیگر نیز پذیرفته میشود و توان پذیرش ریسک در این حوزه بالا رفته است و از سوی دیگر، به دلایل تحولات تکنولوژیکی، شاهد افزایش ایمنی و کاهش خسارات و به تبع آن کاهش نرخ حق بیمه بوده ایم.
با این حال، بیمه گری در این حوزه نیازمند زنجیره متنوعی از کشتی است که بتواند ریسک متوازنی را پوشش داده و محاسبات اکچوئری ایجاد شود.
برهمین اساس شرکتهای کشتیرانی ایران از جمله کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش که در میان بزرگترین شرکتهای حمل و نقل دریایی جهان جای دارند در این راستا، تمرکز عملیات در یک شرکت بیمه ایرانی و همچنین حضور در زنجیره اتکایی با بهره گیری از اتکائی دولتی ضروری است. به نظر میرسد به منظور تضمین عملیات اتکائی بایسته است که توافقات دو جانبه با کشورهای مقصد حمل و نقل ایجاد شود و تضامین پایه از سوی دولت فراهم آید.
احمد شهباز بیگی
معاون مالی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران