سهام شرکت کشتیرانی مرسک (Maersk) روز پنجشنبه با اُفتی ۲ درصدی مواجه شد و به پایین‌ترین سطح خود از ۸ ژوئیه تاکنون رسید. این کاهش در پی افزایش امید‌ها نسبت به توافق آتش‌بس در غزه و احتمال بازگشت تردد کشتی‌ها از مسیر دریای سرخ و کانال سوئز رخ داد؛ مسیری که از اواخر سال ۲۰۲۳ به دلیل حملات نیرو‌های حوثی یمن ناامن شده بود.

وزیر راه و شهرسازی از تسهیل فرآیند صدور مجوز کشتی‌های کروز مسافری در سواحل ایران خبر داد.

تصویب بسته کشتی‌سازی به ارزش ۶۹.۷۲۵ کرور روپیه توسط کابینه هند، فراتر از سرمایه‌گذاری در یک بخش بوده و نشان دهنده چرخش راهبردی به سوی استقلال اقتصادی است. این تعهد مالی بزرگ، که تقریباً سه برابر تخصیص ۳ میلیارد دلاری در ماه فوریه است، گویای تشخیص یک آسیب‌پذیری حیاتی است.

رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز گذشته جنگ تجاری علیه پکن را احیا کرد و به آتش‌بس ناپایدار میان دو اقتصاد بزرگ جهان پایان داد. او وعده داد که در تلافی کاهش صادرات مواد معدنی حیاتی توسط چین، تعرفه‌ها را از اول نوامبر (۱۰ آبان) به شدت افزایش خواهد داد.

چین اعلام کرده از ۲۲ مهر، کارمزد‌های ویژه‌ای بر کشتی‌های آمریکایی وضع می‌کند؛ اقدامی تلافی‌جویانه در پاسخ به تعرفه‌های دریایی واشنگتن که می‌تواند فصل تازه‌ای از رقابت اقتصادی دو قدرت بزرگ جهان را رقم بزند.

قطب شمال دیگر صرفاً یک پهنه دورافتاده، فراتر از مرز‌های تجارت جهانی نیست؛ بلکه به عرصه رقابتی تبدیل شده است که در آن، منازعات استراتژیک با توسعه انرژی و نوآوری‌های دریایی گره خورده است. این منطقه، که زمانی کمترین نقش را در حمل‌و‌نقل دریایی داشت، اکنون علاوه بر چین و روسیه که بازیگران اصلی محسوب می‌شوند، مورد توجه ۷ کشور عضو ناتو نیز قرار گرفته است. در این رقابت، روسیه به دنبال کنترل و تسلط بر قطب شمال است؛ چین در پی گسترش مسیر‌های تجاری و اتصال این منطقه به طرح جاده ابریشم قطبی است؛ و غرب (ناتو) قصد مقابله با هر دو کشور را دارد.

براساس تحلیل جدید سازمان جهانی حمل‌و‌نقل دریایی از جمله BIMCO، هزینه‌های دفتر نماینده تجاری ایالات متحده (USTR) ۳۵ درصد از کشتی‌ها در ناوگان ترکیبی فله، تانکر نفت خام، تانکر فرآورده‌های نفتی و کانتینری را تحت تأثیر قرارداده و احتمال می‌رود هنگام ورود به بنادر ایالات متحده مشمول هزینه‌های اضافی شوند.

با وجود ثبات نسبی در نرخ‌های اجاره زمانی کشتی‌های کانتینربر، بخش دریانوردی جهانی هفته‌ای پر از تلاطم را پشت سر گذاشت. نگرانی‌ها بابت کاهش نرخ‌های کرایه حمل و رقابت بر سر سهم بازار کانتینربر در حال افزایش است. در مهم‌ترین تحول، بازار کشتی‌های فله‌بر (Dry Bulk) به شدت تحت تأثیر ممنوعیت خرید سنگ‌آهن توسط خریداران دولتی چین و نزدیکی به تعطیلات “هفته طلایی” قرار گرفت، به طوری که میانگین درآمد کشتی‌های کیپ‌سایز با کاهش ۲۲ درصدی، به پایین‌ترین سطح خود از ماه ژوئیه تاکنون رسید. همزمان، بازار اوراق‌سازی نیز کماکان در رکود به سر برده و چالش ورود کشتی‌های تحریم‌شده به مراکز اوراق‌سازی، پویایی قیمت‌ها را مختل کرده است.

در دوره کنونی، مسیر‌های تجاری به اندازه قدرت نظامی، اندازه اقتصادی یا دیپلماسی برای گسترش نفوذ اهمیت دارد. کشور‌هایی که موفق به ایجاد مسیر‌های قابل اعتماد برای کالا‌ها و انرژی می‌شوند، اغلب دامنه نفوذ خود را فراتر از مرز‌ها بسط می‌دهند. در این میان، برای هند، ایران و ارمنستان، این واقعیت باعث شکل‌دهی به همکاری جدیدی است که راهبرد را با جغرافیا ترکیب می‌کند. گفتگوی سه جانبه هند، ایران و ارمنستان که در سال‌های اخیر آغاز شده، به تدریج از مفهوم به ساختار تغییر می‌یابد.

صادرات نفت خام ایالات متحده در ماه سپتامبر به بالاترین سطح خود طی ۱۸ ماه گذشته رسید. به گزارش شرکت ردیابی کشتی‌ها Kpler، این افزایش در حالی رخ داد که پالایشگاه‌های آمریکایی وارد دوره تعمیرات فصلی شدند و هم‌زمان، تقاضا در بازار آسیا نیز رشد چشمگیری داشت.

اقدامات تجاری جدید آمریکا که دارایی‌های کشتیرانی مرتبط با چین را هدف قرار می‌دهد، ناوگان شرکت‌های بزرگ حمل‌و‌نقل را در سال ۲۰۲۶ با هزینه‌ای بندری معادل ۳.۲ میلیارد دلار مواجه خواهد کرد. در واکنش به این وضعیت، چند شرکت کشتیرانی به یک منبع جهانی خدمات اطلاعات مستقل کالا (ICIS) اعلام کردند که برای جبران هزینه‌های جدید بندری اعمال‌شده توسط نماینده تجاری آمریکا (USTR) – که قرار است برای اپراتور‌های ساخت چین و مستقر در چین از ۱۴ اکتبر اعمال شود – کارمزد یا هزینه اضافی اعمال نخواهند کرد.

مدیرعامل گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران گفت: با تکمیل راه‌آهن زاهدان به چابهار، کریدور شمال-جنوب در مرحله‌ای تازه‌ای قرار می‌گیرد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل دارد که حمل‌و‌نقل کالا از این مسیر را توسعه دهد؛ بنابراین از مدت‌ها قبل اعلام کرده‌ایم خروج سرمایه‌گذاران خارجی از بندر چابهار هیچ لطمه‌ای به بندر نخواهد زد و کشتیرانی آماده است روند توسعه بندر را نیز تسریع بخشد.

منابع ایرانی به المیادین گفتند که هرگونه تلاشی برای ممانعت از حرکت کشتی‌های ایرانی با پاسخ سخت روبه‌رو خواهد شد.

حمل‌و‌نقل کانتینری به سرعت در حال حرکت به سمت ظرفیت مازاد است و پیش‌بینی می‌شود این روند در سال ۲۰۲۷ به اوج خود برسد، سطحی که از زمان رقابت‌های شدید قیمتی سال ۲۰۱۶ بی‌سابقه خواهد بود.