۲۶ تیر ماه؛ جشنواره "نوروز دریا" در بندر سلخ برگزار می‌شود

محمد محسنی در گفتگو با خبرنگار مانا اظهار داشت: هجدهمین جشنواره بومی محلی " نوروز دریا" در تاریخ ۲۶ تیرماه در بندر سلخ واقع در جزیره قشم برگزار خواهد شد.

مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان، ادامه داد: این جشنواره شامل برنامه‌های متنوع از جمله جشنواره غذا، رژه لنج‌های صیادی، موسیقی محلی، آیین نمایشی شوشی، شنا، لیوا، رزیف، شنا، دو میدانی، طناب کشی و ... خواهد بود.

وی در خصوص زمان و مکان برگزاری این جشنواره نیز گفت: "نوروز دریا" از ساعت ۷ صبح الی ۱۲ شب در پارک ساحلی بندر سلخ در جزیره قشم میزبان شرکت کنندگان خواهد بود.

محسنی خاطرنشان ساخت: این جشنواره با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هرمزگان، منطقه آزاد قشم و دهیاری سلخ برگزار می‌شود.

این مقام مسئول در استان هرمزگان همچنین از برگزاری نشست تخصصی "نوروز دریا" در تاریخ ۲۵ تیر ماه در مرکز بین‌المللی رشد قشم خبر داد و گفت: این نشست تخصصی با همکاری انجمن دوستداران میراث فرهنگی قشم، دهیاری سلخ و انجمن صنفی راهنمایان گردشگری قشم برگزار خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه برگزاری این آیین در جزیره قشم باعث جذب گردشگری داخلی و حتی خارجی شده است و می‌توان این آیین را موفق‌ترین آیین خلیج فارس در جذب گردشگر در مقایسه با آیین‌های دیگری، چون برافراشتن بادبان‌ها و... دانست، گفت: این آیین هنگامه سفر‌های دریایی از جزیره قشم در گذشته به نقل از ناخدایان قدیمی بوده است.

به گفته محسنی، فدیه جو و گندم به دریا، دور انداختن لباس کهنه، شست‌وشوی انسان و دام در دریا و تابو بودن تناول غذا‌های دریایی از جمله سنت‌های این آیین است؛ زنان در این روز لباس قرمز می‌پوشند، به دیوار خانه‌ها و به حیوانات و درختان «گلک» خاک قرمز جزیره هرمز را می‌زنند که نشانه تبرک و خیر است.

در خلیج فارس فرهنگ ایرانی پیوندی عمیق با دریا دارد و روبه‌دریاست، پس جای تعجب نیست که نوروزِ آن دریایی باشد. نوروز روبه‌دریاست؛ زمانی‌که زندگی و زیست‌دریا در نزد مردم جنوب ایران که همسایه خلیج فارس هستند دوباره آغاز می‌شود و این زمان، زمان آغاز معیشت وابسته به دریا در انقلاب تابستانی است، و این یعنی سفر‌های دریایی بعد از مساعد شدن وزش باد‌های بومی این منطقه، ماهی‌گیری و غیره.

نوروز دریایی یک آیین ملی و منطقه‌ای است. بر این اساس نمی‌توان موضوع مهم نوروز دریایی را به یک امر محلی و یا جلوه‌ای از یک آیین بزرگ تقلیل داد. بلکه در تحلیل آیین نوروز دریایی باید به فرهنگ و علم و دانش دریا در نزد ایرانیان و تسلط این دانش، علم و فرهنگ در دریانوردی خلیج فارس اشاره داشت. به بیان دیگر باید نوروز دریایی را یک عنصر بسیار مهم تاریخی، تمدنی و فرهنگی دانست و در ارتباط با هویت ملی و تاریخی و منافع سرزمینی کشور ایران تعریف و تبیین کرد. در سنت‌های زرتشتی که حافظ جوهره فرهنگ و تمدن ایرانی بوده و جعبه اسرار فرهنگ و تمدن ما و درک پویایی تاریخی آن است، به «نوروز دریایی» اشاره شده که برای درک آن‌ها هم باید به سراغ فرهنگ و سنّت‌های زرتشتی و از جمله اسناد برجامانده از آن دوره برویم. در رسم‌های بهدینان ایران و هند به نوروز دریایی اشاره شده‌است. در تقویم زرتشتی این آیین مورد اشاره بوده و جایگاهی مهم دارد. در سالنامه‌های زرتشتی نام نوروز دریایی آمده و از آن با نام نوروز زابلی هم یاد شده‌است. این‌که این آیین به غرب آفریقا رفته در نتیجه دانش و علم ایرانیان در دریانوردی بوده و رابطه تجاری و فرهنگی آن‌ها با نقاط دور قاره آفریقا و آسیا. حتی در متون ترکی، چون کتاب سلمان‌بن‌احمد درباره دریانوردی به این آیین ایرانی اشاره شده‌است. با توجه به این تعاملات دریاییِ مبتنی‌بر رشد و کمال دریانوردی ایرانیان، نوروز دریایی به نقاط مختلف جهان رفته و از این رو، این آیین منطقه‌ای و جهانی‌ست و نشان‌دهنده هنر و علم دریانوردی ایرانیان در خلیج فارس. پس گسترش آیین نوروز دریایی به این مربوط نیست که ما در شمال خلیج فارس بیشترین مرز را  داریم و به این مربوط نیست که بیشترین جمعیت این منطقه را داریم. جایگاه ما نه یک امر جمعیت‌شناختی و جغرافیایی که یک امر علمی فرهنگی و تمدنی‌ست. یعنی ایرانیان دارای دانش مدیریت سفر‌های دریایی، هواشناسی، نقشه و جهت‌یابی، شناخت اقلیم دریایی و... بوده‌اند. ما در ارتباط با نوروز دریایی باید به میراث دریایی توجه کنیم. مهاجرت ایرانیان به هند امری اتفاقی نبود بلکه بر بستر دانش و علم و صنعت دریانوردی ایرانیان استوار بوده. نوروز دریایی در بستر ارتباطات دریایی از ایران به نقاط دیگر جهان سفر کرده‌است.

در منطقه خلیج فارس، نوروز دریایی زمانی‌ست که دریا آرام‌تر است و دیگر از توفان‌ها، باد‌ها و هوای بد و ناموافق خبری نیست تا مانع از تجارت و سفر دریایی و ماهی‌گیری شود.