اختلالات در نقاط بحرانی و گلوگاه‌های دریایی سالانه حدود ۱۹۲ میلیارد دلار بر تجارت جهانی تحمیل می‌کند. در بخش حمل‌ونقل دریایی، عواملی مانند تأخیر کشتی‌ها، تغییر مسیرها، افزایش حق بیمه و بالا رفتن هزینه حمل کالا موجب زیان اقتصادی تخمینی ۱۴ میلیارد دلاری در سال می‌شوند.

کد خبر: ۱۰۵۲۰۸

اختصاصی مانا- طی سال‌های اخیر آگاهی نسبت به آسیب‌پذیری صنعت کشتیرانی در برابر تأخیرها افزایش یافته است. با این حال، این صنعت همچنان با تراکم بنادر و اختلالات ناشی از عوامل ژئوپلیتیکی، دزدی دریایی، تروریسم و شرایط آب‌وهوایی شدید در مسیرهای کلیدی مواجه است. برآوردها نشان می‌دهد اختلال‌ها و تأخیرها در گلوگاه‌های دریایی می‌تواند سالانه ۱۴ میلیارد دلار هزینه ایجاد کند. محققان تأکید می‌کنند همکاری بین‌المللی و مدیریت ریسک هماهنگ برای جلوگیری و کاهش این اختلالات ضروری است.
در این مطالعه، ۲۴ گلوگاه دریایی اصلی از جمله کانال سوئز، تنگه باب‌المندب و تنگه مالاکا ـ به‌عنوان شریان‌های حیاتی تجارت جهانی ـ مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهد اختلالات این نقاط سالانه حدود ۱۰.۷ میلیارد دلار خسارت مستقیم معادل ۰.۰۴ درصد تجارت جهانی ایجاد می‌کند. کشورهایی مانند مصر، یمن، عراق و پاناما بیشترین تأثیر را به دلیل وابستگی شدید به این گذرگاه‌های آسیب‌پذیر متحمل می‌شوند.
همچنین هر سال ۳.۴ میلیارد دلار دیگر به دلیل افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل جهانی از دست می‌رود؛ چراکه با انسداد مسیرهای تجاری یا تغییر مسیر کشتی‌ها، نرخ حمل افزایش یافته و این رشد هزینه‌ها در نهایت به قیمت مصرف‌کننده منتقل می‌شود. این افزایش قیمت نه‌تنها کشورهایی را که مستقیماً با گلوگاه مختل‌شده در ارتباط‌ هستند، بلکه تمامی کشورها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
دکتر جاسپر ورشور، پژوهشگر دریایی، می‌گوید:«اقتصاد جهانی به تعداد اندکی از گلوگاه‌های دریایی وابسته است. هرگونه اختلال در یکی از این گذرگاه‌های باریک می‌تواند به‌سرعت اثرات خود را در سراسر قاره‌ها گسترش دهد. درک این خطرات برای ایجاد تاب‌آوری در زنجیره تأمین جهانی ضروری است.»
مطالعات نشان می‌دهد بسیاری از تهدیدها ـ چه انسانی مانند درگیری‌های مسلحانه و دزدی دریایی، و چه طبیعی مانند توفان‌های شدید ـ با یکدیگر ارتباط دارند. برای نمونه، درگیری و تروریسم اغلب در نقاط حساسی همچون باب‌المندب، بسفر و تنگه لومبوک همزمان رخ می‌دهند. همچنین حدود ۴۰ درصد توفان‌های گرمسیری به‌طور همزمان بیش از یک نقطه حساس را تحت تأثیر قرار می‌دهند. حتی شواهدی وجود دارد که افزایش دزدی دریایی در یک منطقه می‌تواند احتمال حملات در مناطق دیگر را افزایش دهد.
گزارش نتیجه‌گیری می‌کند که همپوشانی خطرات به این معناست که چندین گلوگاه ممکن است در یک زمان دچار اختلال شوند و این موضوع توانایی جهان برای تغییر مسیر کشتی‌ها و حفظ جریان تجارت را شدیداً محدود می‌کند. وقوع همزمان تهدیدها نشان می‌دهد تا چه حد سیستم دریایی جهانی به هم پیوسته است و یک حادثه در نقطه‌ای از جهان می‌تواند خطرات را در سایر نقاط افزایش دهد. تحلیل این وابستگی‌ها به پیش‌بینی بهتر اختلالات مرکب و آمادگی بیشتر در برابر آن کمک می‌کند.
اختلالات در گلوگاه‌های کلیدی می‌تواند پیامدهای زنجیره‌ای گسترده‌ای داشته باشد؛ از تعطیلی کارخانه‌ها به دلیل کمبود قطعات گرفته تا افزایش قیمت کالاها در سراسر جهان.
محققان تأکید می‌کنند کاهش این خطرات نیازمند یک استراتژی تاب‌آوری لایه‌ای است که متناسب با نوع گلوگاه‌هایی طراحی شود که هر کشور یا شرکت به آن وابسته است. این راهبرد می‌تواند شامل حفظ ذخایر اضطراری، تنوع‌بخشی به زنجیره تأمین، سرمایه‌گذاری در امنیت، و توسعه محصولات بیمه‌ای باشد که اختلالات نادر اما شدید را تحت پوشش قرار دهند.
جیم هال، مدیر OPSIS، می‌گوید:«گلوگاه‌های دریایی ممکن است از نظر جغرافیایی کوچک باشند، اما نقش بزرگی در عملکرد اقتصاد جهانی دارند. باز و ایمن نگه‌داشتن آنها یک اولویت جهانی است. با شناسایی محل و نحوه آسیب‌پذیری سیستم، می‌توانیم به دولت‌ها و کسب‌وکارها کمک کنیم تا در برابر شوک‌های آینده مقاوم‌تر شوند.»
منبع: Infomarine