کشتیرانی جهان در پی جلوگیری از آلودگی زیست محیطی

به گزارش گروه بین الملل مانا، مقامات سازمان بین‌المللی دریایی (IMO) از سوی معترضان در لندن تحت فشار قرار گرفتند تا اطمینان دهند که توافق پاریس را زیرپا نمی‌گذارند. آلودگی رودخانه تیمز (Thames) تنها مسأله‌ای نیست که همگان را برآشفته است.
شرکت‌های کشتیرانی و خطوط هوایی تنها صنایعی هستند که گازهای گلخانه‌ای منتشر می‌کنند اما در توافق آب‌وهوایی 2016 پاریس نامی از آن‌ها برده نشده است. تا حدودی این موضوع به علت آن است که تخصیص آلایندگی به دولت خاصی کاری دشوار است. به عنوان مثال برای محموله‌های ساخت چین که از سوی کشتی‌ ساخت کره جنوبی حمل می‌شود تا از مسیر اقیانوس آرام به دست مصرف‌کنندگان آمریکایی برسد، کدام دولت مسئول انتشار آلاینده‌هاست؟ اما این مسأله مشابه در خطوط هوایی وجود ندارد چرا که آن‌ها خیلی سریع بر سر اعمال محدودیت‌هایی در سطح خطوط هوایی جهانی توافق می‌کنند. هفته گذشته (هفته منتهی به 14 آوریل 2018) نمایندگانی از IMO، که آژانس منتخب سازمان ملل  برای پاسخ‌گویی در زمینه آلودگی و امنیت دریایی است، برای تصمیم‌گیری در این زمینه دور هم گرد آمدند.
اگرچه توافق چشمگیری به نظر نمی‌رسد اما اولین توافق حاصل از این اجلاس کاهش 50 درصدی میزان آلایندگی خطوط کشتیرانی تا سال 2050 از سطوح سال 2008 بود. برخی از جوامع همچون کشورهای اروپایی بر این باورند که این صنعت باید عاری از کربن باشد. صنعت کشتیرانی که سه درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای را در جهان به خود اختصاص داده است، خود به تنهایی همچون یک کشور مانند آلمان در این زمینه عمل می‌کند و حتی ممکن است میزان آلایندگی در این صنعت افزایش یابد.  
فقدان فناوری ساخت کشتی‌های پاک‌تر محدودیت این صنعت نیست. استانداردهای جدید طراحی تاکنون سطح انتشار آلاینده‌ها را کاهش داده‌اند. تولید سوخت‌های بدون کربن نیز در حال انجام است. اگر کشتی‌ها سرعت خود را 10 درصد کاهش دهند، تقریباً یک سوم از سوخت مصرفی از سوی ناوگان جهانی کم می‌شود.
سیاستمداران بر سر این موضوع بحث می‌کنند که سرعت پایین پیشرفت در این زمینه به علت آن است که انجام اقدامات اصلاحی تنها صنعت کشتیرانی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد بلکه صادرکنندگان را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهد. اگر قانون‌گذاران خیلی تند بروند ممکن است رقابت‌پذیری در تجارت دریابرد را کاهش دهند. برای مثال، برای برزیل که یکی از صادرکنندگان بزرگ سنگ آهن به چین است، اعمال محدودیت‌های بیشتر به مفهوم افزایش هزینه‌های کشتیرانی است و این امر به رقیبش یعنی استرالیا که یک چهارم مسیر برزیل را برای دسترسی به چین طی می‌کند، کمک خواهد کرد. ایده کاهش سرعت کشتی‌ها خشم کشورهایی که صادرکننده مواد فاسدشدنی هستند (همچون شیلی که صادرکننده انگور و گیلاس است)، را برمی‌انگیزد.
سایرین بر این باورند که لابی‌کنندگان حرفه‌ای فرآیند قانون‌گذاری را مختل کرده‌اند. در گزارشی که از سوی  شرکت تحقیقاتی موسوم به InfluenceMap منتشر شد، آورده شده است که در نشست اخیرIMO حدود 31 درصد از کشورهایی حضور داشتند که به نوعی مستقیماً از منافع تجاری در این زمینه بهره‌مند می‌شدند. در این گزارش آمده است: «در نشست پاریس شرکت‌های ذغال‌سنگ حضور نداشتند که برای قانون‌گذاران تعیین تکلیف کنند.»
کشورهایی که به‌طور گسترده فعالیت ثبت پرچم را انجام می‌دهند، منافع به شدت متفاوتی دارند. جزایر مارشال که دومین مقصد جهانی برای ثبت کشتی است، بیشترین توجه را برای کاهش‌ شدید انتشار گازهای گلخانه‌ای به خود اختصاص داده است. اما پاناما که بیشترین ثبت کشتی را در جهان به خود اختصاص داده است، یکی از مخالفان این طرح است. شرکت‌های ژاپنی کشتی‌های زیادی را تحت پرچم پاناما دارند. InfluenceMap در گزارش خود اعلام کرد که شاید بزرگترین مانع بر سر راه پیاده‌سازی طرح کاهش انتشار آلاینده‌ها، کاهش سرعت حرکت کشتی‌ها باشد.