زنجیره بلوکی و صنعت حملونقل دریایی
زنجیره بلوکی (blockchain) زنجیره‌ای از سوابق به نام بلوک‌ها است که دائماً در حال رشد بوده و با استفاده از رمزنگاری (cryptography) داده‌ها به یکدیگر متصل و حفاظت می‌شوند.
نویسنده: الهام قربانی
کد خبر: ۷۷۵۲۵
به گزارش گروه بین الملل مانا با جست‌و‌جوی کلیدواژه زنجیره بلوکی (blockchain) در فضای مجازی با حجم زیادی از اطلاعات جامع و کامل در این زمینه مواجه خواهیم شد که به یقین در راستای شناخت اولیه و کلی بسیار راهگشا خواهد بود. در کل می‌توان اطلاعات ابتدایی این تکنولوژی نوپا را به صورت شکل شماره یک خلاصه کرد.
بگذارید برای درک اهمیت این فناوری نوین، ابتدایی‌ترین کارکرد آن را که انجام تراکنش‌های مالی دیجیتالی است، در نظر بگیریم. در هر تراکنش مالی برای کسب اطمینان از اینکه کسی در این بین تقلب نمی‌کند و یا به دروغ پولی را ارسال نمی‌کند، کلیه درخواست‌ها از طریق بانک‌هایی مورد اعتماد رد و بدل می‌شوند و مسیر مشخصی از خود به جای می‌گذارند. بانک‌ها خبر دارند که هرکس از چه مقدار پول برخوردار است و این اطلاعات را برای هر تراکنش در نظر می‌گیرند. اما وقتی ما در هر دقیقه با یک میلیون تراکنش در سراسر جهان روبرو باشیم این کار هزینه‌بر خواهد شد. مجله اکونومیست برآورد کرده است که بانک‌ها برای انجام این تراکنش‌ها در سال 2014 رقمی حدود 1.7 تریلیون دلار را از جیب ما خارج کردند. این رقم چیزی در حدود دو درصد از کل اقتصاد جهانی است. با زنجیره‌ی بلوکی می‌توانیم در بسیاری از این هزینه‌ها صرفه‌جویی کنیم این کار به ما اجازه می‌دهد که پول را درست همانند ارسال یک ایمیل، بفرستیم. به جای ارسال اطلاعات پرداختی بسیار از طریق سرورها، زنجیره‌ی بلوکی از هزاران کامپیوتر شخصی بر روی اینترنت استفاده می‌کند. تمامی تراکنش‌ها مابین تمامی کامپیوترها در یک دفتر حسابداری گسترده به نام دفتر کل (پایگاه داده اصلی) کپی و بررسی می‌شوند. دفتر کلی که در آن مقیاس از امنیت بالایی برخوردار خواهد بود.
تنها مزیت زنجیره‌ی بلوکی ارسال آنلاین پول نیست. بلکه به ما اجازه می‌دهد که از تمامی اطلاعات دیجیتال ارسالی خود محافظت کنیم. این اطلاعات می‌تواند شامل اطلاعات هویتی، اطلاعات سامانه‌های رأی‌گیری، قراردادها و دیگر ابزارهای رد و بدل شده در سیستم بوروکراسی قرن بیست و یک شود.
می‌توان گفت که این فناوری، نسل دوم اینترنت را ارائه می‌دهد چرا که شاهد تکامل آن از «اینترنت اطلاعات» به «اینترنت ارزش‌ها» هستیم. در حقیقت زنجیره بلوکی همان پلتفرمی است که بیت کوین (bitcoin) را پدید آورده است. بیت کوین در واقع روی این فناوری سوار شده و بستری برای توزیع تراکنش ایجاد کرده است. به این ترتیب هرتراکنش به دیگر تراکنش‌های اطراف آن از طریق رمزگذاری متصل می‌شود و این امر احتمال حملات سایبری را کاهش می‌دهد چرا که برای هک کردن چنین سیستمی، باید تمام تراکنش‌های وابسته به آن و تمام تراکنش‌های رونوشت شده را هک کرد که درحقیقت انجام این امرغیرممکن است.
شکل شماره1
در کل زنجیره بلوکی دارایی‌های دیجیتالی سازمان را تحت پوشش دارد. اشخاص حقیقی و حقوقی تنها از طریق احراز هویت می‌توانند در این سیستم وارد شوند و کسی بدون اجازه نمی‌تواند کپی‌هایی از اطلاعات تهیه کند.
قطعاً فناوری نوینی چون زنجیره بلوکی با قابلیت‌ها و مزایایی که به همراه دارد می‌تواند در صنعت گسترده‌ای چون حملونقل دریایی بسیار مفید واقع شود و بهره وری را در سطوح مختلف این صنعت بهبود دهد. اگر بخواهیم تنها بخشی از مزایای این فناوری را در صنعت کشتیرانی نام ببریم، بی شک می‌توانیم به مواردهمچون کاهش هزینه و اتلاف انرژی؛افزایش سرعت، دقت، امنیت و شفافیت؛ افزایش سطح دسترسی در کل سطوح جامعه؛ ایجاد یکپارچگی اطلاعات و در نتیجه کمک به مدیریت بهتر؛ سهولت ذخیره‌سازی، بازیابی و انتقال اطلاعات؛ کاهش بوروکراسی‌های اداری و عوامل کاهش بهره‌وری و کاهش ریسک اشاره کرد .
موضوع اصلی در زنجیره بلوکی اعتماد است. از این روی با ایجاد اعتبار برای گروه‌های مختلف این شبکه و تعیین سطح دسترسی مناسب برای تمامی طرفین درگیر می‌توان بدون نیاز به نقل و انتقال اسناد و مدارک فیزیکی تمامی کارها را با سهولت، سرعت و شفافیت بیشتر به صورت دیجیتالی انجام داد. زنجیره بلوکی مرکزیتی ندارد و از سوی عموم مردم اداره می‌شود. بنابراین هیچکس نمی‌تواند به آن دسترسی پیدا کرده و یا تغییری در آن ایجاد کند. چنین مسئله ای سبب می شود که درجه اعتماد افزایش یابد تا جایی که مجله The Economist به آن برچسب «ماشین اعتماد» را داده و وال استریت ژورنال آن را «دموکراسی اعتماد» می‌خواند.
حتی اگر ازتمامی مزایایی که این تکنولوژی به همراه دارد چشم پوشی کنیم، نمی‌توان از بحث کاهش هزینه در این باره به سادگی گذر کرد، این موضوعی است که سال‌هاست ذهن تمام فعالین صنعت کشتیرانی را به خود معطوف کرده است. اخیراً سه شرکت بزرگ کشتیرانی ژاپنی: MOL، NYK و K Line اعلام کردند که برای سرعت‌بخشی و کارآمدتر کردن فرآیندهای کسب‌وکار خود و همچنین کاهش هزینه‌ها قصد استفاده از پلتفرم اشتراک‌گذاری داده‌های تجاری را با استفاده از تکنولوژی زنجیره بلوکی دارند.
همان‌طور که تپسکات (نویسنده کتاب پر فروش Blockchain Revolution) می‌گوید واسطه‌ها واقعاً کار بزرگی انجام می‌دهند اما محدودیت‌های خود را دارند: «آن ها هزینه‌بر هستند و همه چیز را کُند می‌کنند. هر آنچه مرکزیت پیدا می‌کند آسیب‌پذیر است.» ایشان معتقد است که زنجیره بلوکی تأثیر عمیقی روی کسب و کارها در سراسر دنیا می‌گذارد. صنعت حملونقل دریایی نیز از وجود بوروکراسی‌ها و محدودیت‌هایی که واسطه‌ها ایجاد می‌کنند همواره رنج برده در نتیجه راهکارهایی چون زنجیره بلوکی می‌تواند با حذف واسطه‌ها و در نتیجه کاهش بوروکراسی کمک بزرگی به افزایش بهره‌وری در این صنعت کند.
زنجیره‌ی بلوکی یک تکنولوژی نرم افزاری فرد به فرد است که از یکپارچگی اطلاعات دیجیتال فرد حفاظت می‌کند در نتیجه به راحتی می‌توان از کاربردهای آن در راستای مدیریت ارتباط با مشتری بهره گرفت. در این راستا در خبرها خواندیم که شرکت بیمه هنگ‌کنگی AIA یک راهکار مبتنی بر زنجیره بلوکی برای ارائه سرویس به مشتریان بانک‌های طرف قرارداد خود، راه‌اندازی کرده است تا به این ترتیب بتواند برای افزایش تجربه مشتری و بهبود کارایی تلاش کند.
همچنین شرکت کشتیرانی مرسک دانمارک و شرکت IBM برای بهره‌مندی از این تکنولوژی و با هدف کمک به زنجیرۀ تأمین در سطح جهان با یکدیگر همکاری می‌کنند. کشتیرانی مرسک تصمیم دارد در شبکه ای متشکل از مالکان کشتی، فورواردرهای کالا، خطوط حملونقل، مقامات بندری و امور مشتریان با یکدیگر همکاری کنند تا شبکه ای دیجیتالی در سطح جهان تشکیل شود. این امر تا پایان سال جاری میلادی عملیاتی خواهد شد.
به طور حتم هنوز کارهای زیادی باید صورت بگیرد تا زنجیره بلوکی به فناوری مورد استفاده همه طرفین درگیر در این صنعت تبدیل شود. استفاده از این فناوری در حال حاضر نیازمند دسترسی‌های بالایی در دانش و تکنولوژی است. زنجیره بلوکی نه به تنهایی بلکه به واسطه سرویس‌هایی که بر اساس آن شکل می‌گیرند در آینده نقش آفرینی خواهد کرد. در نتیجه، در آینده نه چندان دور ساختارها تغییر می‌کند و شرکت‌ها و سازمان‌ها باید این تغییرات را بپذیرند.