۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۱۱:۵۸
توصیه های مشفقانه به طرح گنجاندن محتوای علوم دریایی در کتب درسی

فراگیری علوم دریایی یا مین گذاری برای نسل آینده؟

نویسنده: مجید یوسفی
کد خبر: ۶۵۰۰۰
فراگیری علوم دریایی یا مین گذاری برای نسل آینده؟
سرفصل های آموزش دریایی که حذف آن از کتب درسی حیاتی است                                                                                    
                                                                                     
آموزش علوم دریایی و نیازهای امروز جامعه ایران مبنی بر فواید و مزیت های دریا و بهره مندی های آن، اگر از ضروریات جامعه نباشد کمتر از آن هم نیست.
ایران از جمله کشورهای منطقه است که از چند سو به آب های آزاد، دریاچه و آب های اقیانوسیه متصل است و این مهم را اگر نسل جدید به فراخور حال خود در نیافته باشد، نسل گذشته به اهمیت آن پی برده است. بنابراین لزوم آموزش و فراگیری این علم برای دانش آموزان کشور ما بواسطه فواید و مزیت هایی که دریا در خود نهفته دارد، قدرمسلم یکی از رسالت های اصلی دستگاههای دولتی است که نسل جدید در آینده دریابد چنانچه منابع نفتی درکار نباشد و اقتصاد کشور بخواهد به سمت دیگر مزیت های نسبی هدایت شود چگونه بتواند از منابع حیاتی دیگر خود سود جوید.                                 
سخنان اخیر مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی من باب تحقق چنین آرزویی ـ گنجاندن محتوای دریایی در کتب درسی دانش آموزان ـ می تواند روزنه هایی برای صنایع دریایی تلقی شود که بخش های مهمی از کتب درسی کشور به چگونگی آموزش دانش آموزان نسبت به اهمیت دریا اختصاص یابد. وانگهی طی چند دهه اخیر، متولیان بسیاری از حوزه های صنعتی، کشاورزی، بازرگانی نسبت به فقدان این نوع محتوا در کتاب های درسی دست به کار شده و اقدامات عاجلی به عمل آورده و فصول یا درس هایی در کتاب های درسی به وزارت آموزش و پرورش پیش بینی کرده اند تا نسل کنونی در سال های آینده آنگاه که وارد بازار کسب و کار شد از کیفیت چنین حرفه ها و نیز مشاغل کشور آشنایی داشته باشد.              
اما ارائه چنین طرحی از سوی مدیرعامل سازمان بنادر باب جدیدی را می گشاید که از این پس مدیران کنونی نسبت به آن دغدغه بیشتری داشته باشند. چه آنکه، این یک رسالت تاریخی است که نباید مسئولان کنونی نسبت به آن بی اعتنا بوده باشند.                                                       
تاکنون مدیریت بنادر و دریا اگر چه منفعل و خنثی نبوده و در وسع و توان خود توانسته "امور روزمره" بنادر کشور را مدیریت کند اما اغلب این برنامه ها دقیقا معطوف به مدیریت امور روزمره گی بنادر بود و نسبت به دغدغه های واقعی کلان کشور در این خصوص اعتنایی نداشت. بنابراین مدیران سازمان بنادر و دریانوردی باید اهتمام دلسوزانه ای داشته تا سرنوشت چنین واپس ماندگی هایی در کتب درسی منعکس نشود که بعدها موجبات دلسردی نسل نوپای این کشور شود.                                                                                                                            
در جهت تنویر افکار عمومی، برخی از این مباحث می تواند چراغ راه تدوین کنندگان این فصول بوده باشد:                                      
1ـ طی سه دهه کنونی بنادر اصلی کشور چنان از رقابت های منطقه ای دور مانده که دیگر محلی از اعراب ندارند. نسل جدید اگر بداند که طی همین 15 سال گذشته، بنادری در عراق، امارات، عمان و ... چنان وارد چرخه کار شده اند که دیگر وقعی به ما نمی نهند، قطعا از چنین خطاهای سهمگینی چشم پوشی نخواهند کرد. باید دقت شود که در کتب درسی از چنین مقایسه هایی پرهیز کرد والا نسل جدید نسبت به آینده این صنعت مایوس و رویگردان خواهند شد. 
2ـ تعیین و تکلیف فازهای دوم و سوم بندر شهید رجایی طی 20 سال اخیر آنچنان به دور باطل مبدل شده که دیگر اخبار برگزاری مزایده های ترمینال یک و دوم این بندر و حتی نتایج رسمی آن شوری در بین فعالان بندری ایجاد نمی کند. بنابراین شایسته است که عمدتا به محتوایی بسنده شود که در آینده دور قرار است تحقق یابد تا شاید نسبت به آینده امیدوار شوند.                                                                                       
3ـ طی سال های دهه هشتاد به رغم تحریم ها و اعمال فشارهای اقتصادی و سیاست های گمراه کننده دولت، اما سازمان های متولی دریایی همچنان بزرگ شده و از سوی دیگر، از حیث نیروی انسانی ماهر به تدریج کاهش یافته است. این در حالی است که بخش خصوصی مولد و موجد اشتغال و کارآفرینی یا از دور رقابت ها کنار زده شد یا با اعلام ورشکستگی، خود از عرصه فعالیت ها کناره گرفته است. مضافا براینکه، اقتصاد این بخش طی یک دهه گذشته، به شدت کوچک و محدود شده و به سمت کسب و کارهای دیگر هدایت شد.                                                                     
4ـ اعمال سیاست های تبعیض آمیز، تقسیم محسوس و نامحسوس بنگاههای خودی و غیرخودی، واگذاری های غیرقانونی امتیازات و پروژه ها به شرکت ها و بنگاههای خلق الساعه در بخش حمل و نقل دریایی بیش از آنکه جذبه ها و مزیت های مطلوب و وسوسه انگیز این حوزه را به نمایش بگذارد اغلب دافعه آن می تواند نسل جدید را برای ورود به این حوزه دچار تردیدهای جدی کند.                                                        
5ـ بی ثباتی و تغییرات مداوم مدیریت کلان این حوزه و به تبعه آن مدیریت های میانه، به نحوی شتاب زده و فاقد برنامه های پیش بینی شده که قدر مسلم نسل نوجوان و جوان این کشور را برای ورود به آن بر حذر می دارد.                                                
6ـ تغییر شتاب زده سیاست های کلان و فاقد کارشناسی برای این حوزه، هرگونه برنامه طولانی مدت و استراتژیک بخش مردمی اقتصاد دریایی کشور را نقش بر آب می کند.                                                                                              
7ـ رقابت نابرابر بخش های وابسته به دولت با بخش خصوصی که از رانت اطلاعاتی مطلوبی برخوردار نیست آشکارا دافع ورود نسل جدیدی خواهد بود که می خواهد از دریا و مزیت های آن ارتزاق کند.                                                                    
8ـ دست آخرآنکه، حتی اگر نسل جدید این سرزمین، بدون ورود و حضور به این حوزه بخواهد یک بررسی سطحی از این کسب و کار داشته باشد با مشاهده وضعیت کنونی بنگاههای خصوصی در خواهد یافت که آینده او چه مختصات و زوایایی نامعلومی خواهد داشت.             
بنابراین از باب دلسوزی و نیتی مشفقانه نسبت به اهتمام اخیر مدیریت محترم سازمان بنادر و دریانوردی، مبنی بر گنجاندن محتوای علوم دریایی در کتب درسی دانش آموزان، شایسته است چنانچه ایشان و کارشناسان این سازمان، همتی می کنند تا در محتوای کتب درسی فصولی پیرامون صنایع دریایی و جاذبه های کسب و کار در بنادر کشور گنجانده شود، حتما تدابیری اتخاذ کنند که چنین سرفصل هایی که معطوف به وضعیت کنونی بنادر و صنایع دریایی کشور است در کتب درسی حذف، در عوض، برای دانش افزایی دانش آموزان، از علوم و مهارت های روز جهان، نمونه های موفق این حوزه، نحوه مدیریت بهینه بنادر منطقه حاشیه خلیج فارس و رشد شتابان آنان جایگزین آن کنند تا شاید از این طریق، نسل جدید و بالنده کشور با تعمق و تفحص بیشتر بتواند برای عقب ماندگی این حوزه چاره ای بیاندیشد تا در آینده چنین باری از دوش مسئولان کنونی رخت بربندد.                               
چه آنکه، با چنین نتایجی وخیمی که درصنعت دریایی به چشم می خورد چنانچه نسل کنونی به هر دلیلی آینده خود را در این کسب و کار تعریف کند این نگرانی دور از ذهن نیست که ورود در هرعرصه آن به میدان مینی مواجه شود که با انفجارهای پیاپی اساسا همه سرمایه های اجتماعی و اقتصادی خود را در طی زمانی محدودی انهدام یافته بیند.                                                                                                  
بنابراین، انعکاس اقدامات و عملکرد کنونی در این صنعت در کتب درسی، بطور حتم، مایه یاس و دلسردی نسل جدید خواهد شد و بیم آن می رود که اساسا نسل جدید آنچنان دلمرده و مایوس شود که خسارت های جانبی دیگری براین حوزه تحمیل کند.                                                                                                                                                                                                                                               
 
محمدرضا بیگ پور
کارشناس صنایع دریایی 
ارسال نظرات
آخرین اخبار