گردشگری دریایی برنامه می‌خواهد
نویسنده: نرگس احسان دار
کد خبر: ۶۰۸۸۴
سیاست توسعه گردشگری دریایی در ایران نیازمند روشی جامع برای این صنعت بوده و بر اساس ضوابط و قواعد استانداردهای جهانی قابل تبیین است. در فرایند طرح توسعه گردشگری دریایی نخست شناخت انواع گوناگون توسعه گردشگری و انواع جهانگردی در پیوند با انگیزه‌های ویژه مسافرتی که بتوان برای کشور ایران، منطقه خلیج‌فارس و دریای‌خزر در نظر گرفت حائز اهمیت است. سیاست توسعه گردشگری دریایی باید مبتنی بر اهداف ذیل باشد:
- ایجاد برنامه راهبردی برای گردشگری دریایی که جاذبه‌های منحصربه‌فرد دریایی را در زمینه بازارهای داخلی و بین‌المللی نشان دهد.
- قرار دادن این راهبرد عمدتاً بر جاذبه‌های محیطی یا طبیعت، فرهنگی، حوزه جغرافیایی ساحلی و اقلیمی.
- به حداکثر رساندن فواید بالقوه و بالفعل اقتصادی گردشگری دریایی.
- فراهم کردن زیرساخت‌های گردشگری دریایی بر اساس امکانات و ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و محیطی.
طرح توسعه گردشگری دریایی تمام اجزای تشکیل‌دهنده گردشگری و جهانگردی و ایرانگردی را شامل خواهد شد. در گام نخست مفهوم توسعه گردشگری دریایی مبتنی بر فراهم آوردن فرصت‌هایی برای گردشگران مطلع (داخلی یا خارجی) برای تجربه کردن ویژگی‌های خاص فرهنگی و محیطی ایران در دو منطقه اصلی خلیج‌فارس و دریای خزر است. در این طرح توسعه، تمامی جاذبه‌های دو منطقه اصلی، شایسته و بایسته است که تبیین و گزارش شوند، اجرای گردشگری دریایی چندین عنصر را در برنامه‌های راهبردی و درازمدت پیش‌بینی خواهد کرد که از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- تشکیل سازمانی برای گردشگری دریایی؛
- برنامه‌ریزی نیروی‌انسانی و آموزش خدمات گردشگری دریایی؛
- برنامه‌های مشروح توسعه و بررسی امکانات در منطقه اصلی (خلیج‌فارس و دریای خزر)؛
- ایجاد نظام‌نامه گردشگری دریایی و مجوز برای تورگردانان مناسب جهانگردی و ایرانگردی؛
- اقدامات تبلیغاتی و ایجاد سیستم اطلاع‌رسانی گردشگری دریایی؛
- تعیین برنامه‌های استراتژیک طرح‌های محلی برای دو ناحیه گردشگری دریایی و اشتغال‌زایی در مناطق.
در گردشگری دریایی برای انواع گردشگری مانند دریا، ساحل و جزایر، برنامه‌ها و راهبردهای ویژه لازم است.
در مسیر تهیه طرح‌های گردشگری مذکور تأکید خاص بر بررسی و ارزیابی جاذبه‌های گردشگری موجود و بالقوه خواهد بود. چون یکی از اهداف مهم توسعه گردشگری دریایی، قرار دادن گردشگری بر محیط ذاتی طبیعی و فرهنگی ایران و جذب انواعی از گردشگران داخلی و خارجی با علایق خاص و عام است که ارزش این جاذبه‌ها را می‌شناسند و می‌دانند. اگر این جاذبه‌ها از طریق بررسی و ارزیابی درک نشوند، رسیدن به اهداف و تهیه یک طرح مناسب امکان‌پذیر نخواهد بود. شیوه بررسی و ارزیابی جاذبه‌ها باید در طرح توسعه گردشگری دریایی، شیوه‌ای همه جانبه، روش‌مند و واقع‌گرا باشد. جاذبه‌های دریایی ابتدا باید طبقه‌بندی و سپس طبق سیستم‌های درجه‌بندی منسجم، ارزیابی شوند. این درجه‌بندی و اولویت‌شناسی جاذبه‌ها، مبنایی اساسی فراهم می‌کند برای تعیین اینکه، کدام طرح، اهمیت گردشگری بیشتری دارد تا به منظور حفظ و توسعه، در طرح توسعه قرار گیرد.
بر اساس این بررسی و ارزیابی از جاذبه‌ها، قدم بعدی در فرایند برنامه‌ریزی، انتخاب جاذبه‌هایی است که در برنامه و طرح توسعه ادغام خواهند شد. در خاتمه، نکته مهم در گردشگری دریایی این است که دولت باید یک برنامه بسیار پیشرفته در گردشگری دریایی را بنیان نهاده و با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و سایر سازمان‌های ذی‌ربط چندین برنامه و استراتژی کوتاه‌مدت و درازمدت را تدوین و به اجرا گذارند تا بتوان به صنعت گردشگری ایرانی کمک شایانی کرد. اصل و واقعیتی که تاکنون مغفول مانده و اگر هم برنامه‌ریزی شده بیشتر در مناطق ویژه‌ای مانند جزایر قشم و کیش بوده است که پاسخگوی همه جهانگردان و گردشگران نخواهد بود.
نادر کریمیان سردشتی
کارشناس گردشگری