گردشگری دریایی در ایران عیادت‌گونه است

هرمزگان را همه به دریا و ساحل و گرمایش می‌شناسند، قسمتی استراتژیک و مهم از جنوب ایران که با وجود ظرفیت عظیم دریا، نگاه دریامحور عملا شامل حالش نشده است. 

وقتی مجلات خارجی را ورق می‌زنیم، تصاویر زیبا از مناظر مختلف طبیعی و ساخته دست بشر حسرت را به دلمان می‌گذارد. یقینا پیش آمده که با خود بگوییم:«ای کاش ما هم چنین فضایی را داشتیم». کشور همسایه، از دایره زنگی آنقدر تبلیغ سواحل آنتالیا و آنالیا و غیره را کرده که سواحل خودمان به چشممان نمی‌آیند. این ماجرا در بحث ورزش‌های آبی، تجارت دریایی و غیره نیز حکم‌فرماست و پیشرفت‌های حداقل همسایگان در مقایسه با خودمان، غیر قابل انکار است.

با گذشت مدت بسیار زیاد، تازه بحث توسعه دریامحور و اهمیت این ظرفیت اجتناب‌ناپذیر مطرح شده و مسئولان به این مبحث دارای اهمیت پی برده‌اند که دریا هم می‌تواند زمینه خوبی برای پیشرفت فراهم سازد.

بر اساس آنچه در بند 19 سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده، تقسیم کار و تعیین نقش ملی در مناطق، استان‌ها، نواحی و سواحل و جزایر کشور با رعایت الزامات آن در چارچوب سیاست‌های کلیِ مربوط، به منظور افزایش تولید ثروت ملی و حمایت دولت از سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته و روستایی باید مدنظر قوا باشد.

در کشورهای توسعه یافته، بهترین، زیباترین و پیشرفته‌ترین شهرها از منظرهای گوناگون، شهرهای ساحلی و بندری هستند. به عنوان مثال، کشور ترکیه یا کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس با دارا بودن ظرفیت مشابه ایران، بیشترین بهره را از گردشگری دریایی برده‌اند و همچنین کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس، در تجارت دریایی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.

مجموع سواحل ایران بالغ بر پنج هزار کیلومتر است که استان هرمزگان با در اختیار داشتن حدود 1000 کیلومتر آن، از جهات مختلف مهمترین استان ساحلی کشور محسوب می‌شود.

آنچه مشهود است، در حوزه گردشگری دریایی نیازمند تهیه سیاست‌ها و رویکردهای کلی و همچنین اراده در ایجاد زیرساخت‌ها و همچنین بازاریابی و تبلیغ این مقوله هستیم، چرا که سواحل بکر و زیبای استان هرمزگان و جزایر آن برای هر فردی جالب توجه است.

رونق گردشگری پایدار می‌تواند توسط بومیان هر شهر یا منطقه ساحلی و حتی جزایر در برنامه قرار گیرد و با تغییر نگرش و فرهنگ، به عنوان یک شغل پنداشته شود. موضوعی که تاکنون از آن غافل بوده‌ایم و تنها در یکی دو منطقه از استان هرمزگان باعث درآمدزایی شده است.

برایند آنچه از گفتار و کردار مسئولان استانی و ملی برداشت می‌شود، برای توسعه ظرفیت‌های سواحل و بهره‌برداری اصولی از آن فقط تمایل به حرف زدن دارند و متأسفانه تاکنون سیاستی در این حوزه به عنوان یک بخش ویژه نداشته‌ایم.

البته اخیرا قرار است برای اولین بار، گردشگری دریایی به عنوان یک بخش مجزا توسط مسئولان مربوطه شناسایی شود، در حالی که تاکنون به این بخش در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با نگاه عمومی نگریسته شده است.

نگاهی که هم‌وطنان ما به دریا دارند، عیادت‌گونه است و اغلب از سفر به سواحل جنوبی و یا شمالی کشور فقط تماشای آن را مدنظر دارند، حال آن که بسیاری از تفریحات ساحلی و دریایی می‌توانند پر کننده اوقات آنها باشد.

با وجود اینکه برخی مسائل داخلی نیز باعث می‌شود که گردشگران خارجی جذب سایر کشورها و خصوصا همسایه‌گان ما شوند، ظرفیت‌های کم‌نظیر ساحلی و دریایی در کشور می‌توانند به عنوان مناطق ویژه و واقعی گردشگری و قطب گردشگری کشور مورد استفاده قرار گیرند.

حضور گردشگر و رونق هر منطقه از این طریق نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی مانند ایجاد کلوپ‌های متعدد، ایستگاه‌های نجات غریق، و غیره است که در این ارتباط ضروری است تا سیاست‌ها به صورت تخصصی در حوزه گردشگری دریایی تهیه و تدوین شوند.

مراحل سخت و طولانی کسب مجوزهای حوزه گردشگری همواره یکی از دغدغه‌هایی است که بخش خصوصی از آن گلایه دارد، حضور بخش خصوصی در توسعه گردشگری اجتناب‌ناپذیر است و مسئولان از تسهیل آن سخن می‌گویند و باید بررسی شود که چرا این مسئله در حد حرف باقی می‌ماند و به نوعی سرمایه‌گذاران از تخصیص سرمایه به بخش‌های گردشگری اجتناب می‌کنند.

بخشی از گردشگری دریایی در ساحل اتفاق می‌افتد، به لحاظ فرهنگی، پذیرش اولیه در کشور ما وجود ندارد و ترس از اینکه اتفاقاتی برای گردشگران بیفتد مانع از کار است.

با وجود حرف‌هایی که دولت و به طور مشخص رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع درست و گردشگری کشور در خصوص گردشگری دریایی مطرح کرده است، امیدواریم بخش خصوصی نیز مورد حمایت بیش از پیش قرار بگیرد تا مردم نیز با اصول صحیح و مناسب گردشگری و خصوصا گردشگری دریایی آشنا شوند.