آموزش دریانوردی در كشور رو به تعطیلی است/ مسئولین آموزش عالی كجایند؟

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در نشست صنایع دریایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی سواحل كشور كه صبح امروز در محل ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی برگزار شد با بیان اینكه صنایع دریایی یك بخش استراتژیك از صنایع هر كشوری محسوب می‌شود گفت: دشمن از 6 سال گذشته اقتصاد كشور را در سه بخش اصلی بانك‌ها و سیستم مالی، نفت، حمل و نقل دریایی كشور هدف قرار داد .

كاپیتان علی عزتی در ادامه افزود: این نشان می‌دهد صنایع دریایی و در رأس آن حمل و نقل دریایی و كشتیرانی تا چه میزان دارای اهمیت است.

وی با بیان اینکه كشتیرانی و صنعت حمل و نقل دریایی موتور محرك و اصلی صنایع دریایی است گفت : تا یك كشتی تجاری نباشد نمی‌توان توریست دریایی داشت وقتی كشتی تجاری تحرك داشته باشد ساخت كشتی و تعمیرات آن، سوخت رسانی، تأمین ملزومات و لوازم یدكی و تأمین پرسنل و آموزش‌های دریایی بوجود خواهد آمد.

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینكه بیش از 90 درصد تجارت جهانی توسط كشتی‌های تجاری انجام می‌گیردگفت:سالانه حجم تجارت دریایی كه توسط بیش از 88 هزار كشتی اقیانوس‌پیما در سطح جهان انجام می‌گیرد حدود 10.2 میلیارد تن باشد. 

وی گفت:جا به جایی كالا توسط بیش از 88 هزار كشتی اقیانوس‌پیما باعث می‌شود صنایع دریایی در سطح جهان وجود داشته باشند و توسعه پیدا كنند.

عزتی افزود: یكی از مشخصه‌هایی كه صنایع دریایی را از دیگر صنایع متمایز می‌كند این است كه ما با هر كشور كه مرز دریایی دارد همسایه هستیم و اگر یك كشتی سازی قدرتمند در سواحل جنوبی كشور راه‌اندازی شود می‌توانیم این سرویس را به تمام كشورهایی كه دارای صنعت حمل و نقل دریایی هستند بدهیم.

وی در ادامه گفت: بر روی بیش از 88 هزار كشتی اقیانوس‌پیما بیش از یك میلیون و 500 هزار دریانورد فعالیت می‌كنند كه در این میان کشور فیلیپین سهم 30 درصدی دریانوردان جهان را به خود اختصاص داده است.

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینكه در داخل كشور 15 درصد از دریانوردان ما خارجی هستند تصریح كرد: دانشگاه آموزش دریانوردی كشور در چابهار دیگر دریانوردی را آموزش نمی‌دهد و بدون آموزش نیروی انسانی و سرمایه انسانی نمی‌توان انتظار رشد و شكوفایی صنایع دریایی را داشت.

وی با بیان اینكه آموزش دریانوردی در كشور رو به تعطیلی است اظهار داشت: آموزش دریانوردی ما تنها به دانشگاه آزاد دریانوردی خارگ مختص شده است كه به دلیل هزینه‌های تحمیلی آن آموزش به نحو لازم صورت نمی گیرد.

عزتی با طرح این سوال كه مسئولین آموزش عالی كشور ما كجا هستند؟ اظهار داشت: دانشگاه دریانوردی چابهار تبدیل به دانشگاه علوم پایه شده است و بیشتر دانشجویان زبان تربیت می‌كند كه بازار كار هم برای آنها موجود نیست. 

وی در ادامه افزود: این در حالی است كه دریانورد متخصص نه تنها در داخل كشور بازار كار دارد بلكه در بازار بین‌المللی هم می‌تواند سهم داشته باشد.

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران گفت: در حال حاضر آموزش دریانوردان كشور با مشكلات جدی مواجه است و اگر مسئولین آموزش عالی كشور تمهیدات لازم را انجام ندهند زمانی نخواهد گذشت كه ما با روند معكوس رو به رو شویم وكه شاهد حضور دریانوردان خارجی در ناوگان ایرانی خواهیم بود.

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چندین سال است قانون حمایت از صنایع دریایی را داریم اما اجرای آن به نحو مقتضی انجام نشده است. 

وی با اشاره به شورای عالی صنایع دریایی كشور و صندوق آن گفت: با توجه به اینكه 9 وزیر در این شورا حضور دارند و تقریبا حكم هیئت دولت را دارد بنابراین از نظر قانون و ساختار مشكلی وجود ندارد. 

عزتی افزود: اگر صندوق توسعه صنایع دریایی فعال شود می‌تواند از نظر مالی صنایع دریایی كشور را تغذیه كند. 

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با بیان لزوم تعامل تنگاتنگ ستاد توسعه فناوری دریایی با شورای عالی صنایع دریایی گفت: در تمام دنیا دولت تامین مالی صنایع دریایی را به عهده دارد و ما هم صندوق توسعه دریایی را داریم اما اجرایی نشده است و نمی‌توان از صاحبان كشتی انتظار داشت كه صد در صد پول یك كشتی را برای ساخت تامین كنند تا كشتی‌سازی داخل برایش كشتی بسازد.

وی گفت: در سایر كشورها دولت در كنار ایجاد كشتی سازی منابع مالی لازم را برای فعالیت كشتی‌سازی تامین می‌كند. و هر كشتی‌دار و متقاضی كه بخواهد كشتی بسازد 10 تا 15 درصد را می‌پردازد و مابقی را از محل صندوق تامین مالی می‌كند.

عزتی با اشاره به نبود نقشه راه توسعه صنایع دریایی در كشور گفت: در حال حاضر نمی‌دانیم برای ساخت كشتی اولویت چیست و در هیچ نقشه راهی این موضوع بیان نشده است در حالیکه در دیگر كشورها ، توسعه براساس نقشه راه انجام گرفته است.

وی گفت: هیچ كشوری در بخش ساخت كشتی اول كشتی های LNG نمی‌سازد بلكه ابتدا كشتی‌های جنرال كارگو ، فله بر و كانتینربر كوچك را هدف‌گذاری می‌كنند و به تدریج توسعه پیدا می‌كنند. 

عزتی با اشاره به مشخص نبودن نیازهای بخش حمل و نقل دریایی كشور گفت: در كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیازها براساس برنامه راهبردی موجود در بخش حمل فله، جنرال كارگو و حمل كانتینر مشخص است. البته برخی از این برنامه ها به دلیل وجود تحریم‌ها و براساس قراردادهای قبلی دچار مشكل شده است. كه منتظر شرایط مذاكرات جمهوری اسلامی ایران با 1+5 هستیم.

وی در ادامه با بیان اینکه در سفارش ساخت کشتی به داخل كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران پیشتاز بوده است تصریح کرد: یكی از اولین شركت‌های كشتیرانی داخلی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بود كه ساخت 6 فروند كشتی اقیانوس‌پیما را به شركت ایزوایكو سفارش داد و از این تعداد یك فروند در آلمان ساخته شد و تحویل كشتیرانی شد و 5 فروند دیگر قرار بود در ایزوایكو ساخته شود كه فرایند ساخت و تحویل دهی متاسفانه بسیار زمان بر شد به گونه‌ای كه ساخت دو فروند از این کشتی ها لغو شد و دو فروند نیز تحویل شده و كشتی آخر هم در حال تكمیل است و قرار است تا پایان امسال تحویل شود.

عزتی با بیان اینكه اولویت برنامه‌های كشتیرانی ساخت كشتی در داخل است تصریح كرد: اما ساخت كشتی باید براساس نرم‌های شناخته شده در سطح جهان صورت گیرد همان طور كه ما متعهد با تامین منابع مالی هستیم انتظار از طرف مقابل این است كه براساس قرارداد عمل كند و كشتی به موقع تحویل شود. 

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: با توجه به شرایط اقتصادی، بدون تامین منابع مالی متاسفانه امكان ارائه سفارش ساخت وجود ندارد بنابراین انتظار این است منابعی كه در صندوق توسعه و حمایت از صنایع دریایی در نظر گرفته شده است هر چه سریعتر فراهم شود تا بعد از رفع تحریم‌ها بتوانیم به كشتی‌سازی‌های داخلی سفارشات را ارائه دهیم.

عزتی ادامه داد: البته ساخت برخی از كشتی ها در داخل مقرون به صرفه نیست و باید از خارج خریداری شود اما سعی ما استفاده از توانمندی داخلی است. اگر چه هزینه ساخت 6 فروند شناور اقیانوس‌پیما جلوتر به كشتی‌سازی پرداخت شده بود اما همچنان با تاخیر ساخت مواجه هستیم اما همچنان در كنار ایزوایكو هستیم و كمك می‌كنیم تا كشتی آخری را هم تحویل بگیریم.

وی در پاسخ به این پرسش كه تحریم‌ها تا چه اندازه بر كشتیرانی اثرگذار بوده است گفت: از سال 2008 بیشترین تحریم‌ها علیه كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بوده است و OFAC به تنهایی در 21 مورد كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را تحریم كرده است. 

معاون فنی بازرگانی كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه طی 6 سال گذشته ما همواره یك قدم از تحریم كنندگان جلوتر بودیم ادامه داد : تحریم یك جنگ از نوع نرم است و تاكنون بیشترین حجم تحریم‌ها علیه كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بوده است زیرا هر كجا اقدام كردند ما با راهكارهایی با آنها مقابله كردیم.

وی افزود: در صنعت حمل و نقل دریایی نمی‌توان مخفی شد زیرا كنوانسیون‌ها و مقررات این اجازه را نمی‌دهد. و در حین اینكه دیده می‌شدیم اما همواره یك قدم از طرف مقابل جلوتر بودیم. 

وی با اشاره به اینکه اكنون با گذشت 6 سال، آنها تحریم جدیدی را طی چند ماه اخیر اعمال نكرده‌اند اما تمهیدات قبلی همچنان پا برجاست، به بركات تحریم نیز اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی بیمه پی اند آی برای اولین بار در تاریخ كشور، استفاده از موسسات رده‌بندی ایرانی بر روی كشتی ها، خودكفایی در نیروی انسانی دریانورد و ایرانیزه كردن آنها از جمله بركات تحریم‌ها بوده است.

وی گفت: تحریم باعث شد ما به سمت اقتصاد مقاومتی حركت كنیم و خروجی تحریم‌ها این بود كه توانستیم ناوگان ملی را برای نسل‌های بعدی حفظ كنیم.