۰۸ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۱۲:۵۲

تقویت اقتصاد و فرهنگ دریایی با مدیریت جهادی

نویسنده: نرگس احسان دار
کد خبر: ۴۲۳۹۴
تقویت اقتصاد و فرهنگ دریایی با مدیریت جهادی
امسال از سوی رهبر انقلاب سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی نام گذاری شده است. اقتصاد و فرهنگی که هر یک خود مقوله ای کلان است و در ابعاد بسیار وسیع بر زندگی و سرنوشت مردم یک جامعه تاثیرگذار و رسیدن به اهداف این امر جز با عزم ملی و مدیریت جهادی امکان پذیر نیست.
حال که فرهنگ و اقتصاد به عنوان شعار محوری سال 93 مورد توجه و عنایت رهبر فرزانه انقلاب قرار گرفته، باید در راستای توجه ابعاد وجودی این شعار، فرهنگ و اقتصاد دریایی نیز بیش از پیش در اولویت برنامه ریزی مسئولان مربوطه باشد چرا که چنین فرصتی شاید کمتر برای حوزه دریا رخ دهد.
فراموش نکنیم فعالان حوزه دریا برای توسعه این بخش از صنعت کشور راهی جز توجه به اقتصاد و فرهنگ با مدیریت جهادی ندارند. مدیریت جهادی می تواند به عنوان یک الگوی مطلوب مدیریتی مورد توجه مسئولان کشور به خصوص مسئولان بخش دریایی قرار گیرد.
در این ارتباط طرح مساله می تواند به چگونگی توسعه و پیشرفت آن کمک کند. با این هدف سایت خبری مانا راه های دستیابی به اهداف نهفته در شعار امسال را با کارشناسان و دست اندرکاران در میان گذاشته است. حاصل، گزارشی است که از نظرتان می گذرد.
*پیوند مردم با فرهنگ و اقتصاد دریایی
فرهنگ دریایی کشور قدمتی به اندازه تاریخ دریانوردی کشورمان دارد. ایرانیان با دریانوردی به سرزمین های مختلف، فرهنگ خود را به سایر کشور ها منتقل می کردند اما عدم توجه به فرهنگ دریایی ریشه در یک غفلت تاریخی دارد به گونه ای که در حال حاضر دریا جایگاه چندانی در زندگی مردم ندارد. ترویج و اشاعه فرهنگ دریایی نیاز به همکاری ارگان ها و نهادهای مختلف مانند آموزش و پرورش، صدا و سیما ، وزارت ورزش، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ، وزارت علوم ، شیلات و ...دارد اما در این میان برخی از کارشناسان با اشاره به اهمیت نقش سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مسئول و متولی بخش دریایی کشور معتقدند سازمان بنادرو دریانوردی می تواند در جهت اشاعه فرهنگ دریایی، سایر سازمان ها و نهاد ها را با خود همسو کند و با هزینه کردن در این زمینه پیوند هر چه بیشتری بین مردم و دریا برقرار کند.
دکتر مسعود صدری نسب رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر با بیان اینکه عقب ماندگی کشور درزمینه علوم و فنون دریایی به دلیل عدم آشنایی مردم و مسئولان کشور به دریا و پتانسیل های موجود دردریاست به مانا می گوید: کشور ما یک کشور بی نظیر از نظر سوق الجیشی است که به آبهای آزاد دسترسی دارد و دارای هزاران کیلومتر مرز آبی در شمال و جنوب است اما متاسفانه از پتانسیل موجود به نحو احسن استفاده نکرده ایم . در این میان مسئولان هم از پتانسیل های موجود در دریا، غافل هستند.
وی در ادامه تصریح می کند: خوشبختانه رشته های خوبی به علوم و فنون دریایی کشور اضافه شده و دانشگاه ها وارد عرصه های جدیدی شده اند تا از پتانسیل های موجود در دریا بیش از پیش استفاده شود. همچنین از ابتدای مهر ماه سال 92 در کتاب های مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، پتانسیل های موجود در دریا وارد شده تا دانش آموزان هر چه بیشتر با مبحث دریا و اقیانوس آشنا شوند.
دکتر صدری نسب می گوید: ما هنوز در زمینه استفاده از انرژی های موجود و خدادادی در دریا در ابتدای راه هستیم اما اگر از سطوح پایه قدم های خوبی را برداریم می توانیم یادگار خوبی را برای آیندگان به جا بگذاریم.
رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر با اشاره به فعالیت های خوب انجام شده در شبکه های مختلف صدا و سیما در خصوص آشنایی مردم با دریا و اشاعه فرهنگ دریایی می افزاید: امیدواریم با گام های موثری که از طرف دانشگاه ها برداشته و رشته های جدید اضافه شده، هر چه بیشتر برای کشور مفید و سودمند باشیم.
وی در ادامه می گوید: هر اندازه فرهنگ دریایی در کشور ارتقاء پیدا کند به اقتصاد کشور کمک شده است. چه بسیار کشورهایی که نفت ندارند اما صادرات محصولات کشاورزی آنها با صادرات نفت ما برابری می کند.
صدا و سیما، مطبوعات، آموزش و پرورش، دانشگاه ها و همگی در ارتقاء فرهنگ دریایی کشور نقش دارند.
دکتر پرویز باورصاد رئیس دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه خلیج فارس بوشهرنیزبا بیان تاثیرگذاری فرهنگی بسیار بالای دریا به مانا می گوید: فعالیت فرهنگی یک فعالیت دراز مدت است که باید به درستی انجام شود. کار پژوهشی نیازمند هزینه است و بدون هزینه نمی توان کاری انجام داد. با توجه به اینکه دانشگاه ها با کمبود بودجه تحقیقاتی مواجه هستند سازمان بنادر و دریانوردی می تواند به عنوان متولی دریایی کشور برای اشاعه فرهنگ دریایی بودجه ای را به دانشگاه های دریایی اختصاص دهد. به این ترتیب می توان پروژه های دانشگاهی را به سوی این موارد سوق داد.
وی در ادامه ضمن اشاره به مشکلات فرهنگی امروز ایران و غرب می افزاید: غرب با یک کشور قدرتمند فرهنگی مواجه است که این کشور فرهنگی بر
کشورهای اطرافش بسیار تاثیر گذار است بنابراین آنها برای تسلط به این کشور از راه اضمحلال فرهنگ اقدام می کنند.
باورصاد از دریانوردان به عنوان پیام آوران فرهنگ اجتماعی و دینی کشور در کشورهای دوردست یاد کرده و می گوید: فرهنگ به واسطه انسان ها مننتقل می شود و دریانوردان با توجه به حضورشان در جوامع دیگر نقش مهمی در انتقال این فرهنگ دارند. فرهنگ دریایی دارای وجوهات مختلفی است اما با توجه به تمدن کهن موجود در ایران هیچ کاری در این زمینه انجام نشده است. متاسفانه ما در سطوح اجرایی خوب عمل نکرده ایم. نوشتن کتاب ها و جزوات بسیار اثر گذار است.
*اقتصاد دریا پایه
دریا موقعیت ممتاز و ویژه ای برای سرمایه گذاری دارد اما از آنجا که اقتصاد کشور همواره بر پایه فروش نفت و گاز پایه گذاری شده است هیچگاه دریا به عنوان منبع مهم رشد و توسعه اقتصادی کشور دیده نشده است. متاسفانه علیرغم برخورداری از مرزهای دریایی، دریا جایگاه چندانی در درآمد ناخالص ملی کشورمان ندارد. درحالیکه بسیاری از کشورهایی که دارای مرزهای دریایی هستند بهترین استفاده را از این منبع خدادادی برده اند.
دکتر وحید چگینی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی معتقد است باید در جهت ارتقای فرهنگ عمومی برای استفاده و بهره برداری بیشتر از حوزه دریا تلاش کنیم. به گونه ای که مردم را هر چه بیشتر با دریا، فواید و مزایای آن آشنا کنیم.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ضمن بیان لزوم توجه هر چه بیشتر به اقتصاد دریا پایه به مانا می گوید: طبق تحقیقاتی که در پژوهشکده اقیانوس شناسی انجام شده تنها 2.6 صدم درصد درآمد ناخالص ملی ایران از بخش دریایی است این در حالی است که این رقم در کشورهای پیشرفته بین 7 تا 10 درصد است. باید تلاش کنیم با برنامه ریزی و ایجاد زیرساخت ها سهم اقتصاد در دریا از حدود دو درصد حداقل به هفت درصد افزایش پیدا کند. این امر مستلزم این است که در برنامه ششم توسعه و سایر برنامه های دولت مقوله دریا مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
وی در ادامه می افزاید: با فعال تر شدن شورای عالی صنایع دریایی همچنین طرح ها و لوایحی که در این خصوص تصویب می شود قطعا بهره برداری بیشتری از دریا صورت می گیرد به این ترتیب می توان از اتکاء به اقتصاد تک محصولی رها شده و بخشی از درآمد کشور را به منابع غیر نفتی متکی کرد.
مهندس امیر بابایی جانشین سازمان صنایع دریایی، تأمین منابع طولانی مدت و ارزان قیمت را در بومی سازی و توسعه صنایع دریایی بسیار موثر دانسته می گوید: اگر منابع لازم برای متقاضیان بخش خصوصی فراهم شود می توان طرح های متفاوتی را در بخش دریایی کشور در زمینه ساخت شناورهای خدماتی، تفریحی و ... برنامه ریزی کرد. در غیر این صورت با شرایط فعلی و با توجه به نرخ پول در بانک های بخش خصوصی امکان فعالیت های دریایی وجود ندارد.
وی در ادامه با اشاره به منابع مختلف تأمین منابع مالی صنایع دریایی می افزاید: صندوق توسعه ملی باید مبلغی را به طور اختصاصی و با کد ویژه در اختیار دو یا سه بانک قرار دهد تا متقاضیان بخش خصوصی با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی، پروژه های خود را اجرایی کنند. اگر این مبلغ به صورت کلی در اختیار بانک ها قرار گیرد عملاً بانک ها تمایلی ندارند که این منابع را در اختیار بخش دریایی قرار دهند.
مهندس امیر بابایی در ادامه به منابع صندوق حمایت از صنایع دریایی اشاره کرده می گوید: متاسفانه منابع این صندوق عملا فعال نشده است اگر این صندوق فعال و طبق قانون توسعه صنایع دریایی منابع لازم در اختیارش قرار گیرد می تواند تسهیلات لازم را با شرایط ویژه در اختیار متقاضیان ساخت و تعمیرات کشتی قرار دهد. همچنین منابع بانک های صنعتی مانند بانک صنعت و معدن و سایر محل های مرتبط با وزارت صنعت و معدن و تجارت از جمله محل هایی است که می توانند منابعی را به صورت وجوه اداره شده در اختیار صنایع دریایی قرار دهند.
وی در ادامه می گوید: با فعال شدن این سه منبع می توان پروژه های بسیاری را توسط بخش خصوصی فعال و رونق صنعت دریایی را شاهد بود.
*حرکت به سوی خصوصی سازی
مسعود دانشمند رئیس کمیسیون حمل و نقل و اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با مانا حرکت به سمت خصوصی سازی را در ایجاد تحول در بخش دریایی بسیار موثر دانسته و می گوید: برای اینکه از آسیب پذیری رها شویم بهترین کار این است که تعداد شرکت های ایرانی در بخش خصوصی را توسعه دهیم.
رئیس کمیسیون حمل و نقل و اتاق بازرگانی ایران در ادامه با بیان لزوم شناسایی نقاط آسیب پذیر صنعت حمل و نقل دریایی و اقتصاد کشور می افزاید: بهانه دشمنان امروز، هسته ای است اما ممکن است فردا بهانه دیگری مطرح کنند. بنابراین برای اینکه کمتر آسیب ببینیم و پاشنه آشیل برای نظام اقتصادی کشور به خصوص در زمینه حمل و نقل دریایی نباشیم بهتر این است که آسیب پذیری خود را کاهش دهیم و با توجه به زمان تحریم به سمت ایجاد شرکت های کوچک خصوصی حرکت کنیم.
وی در ادامه با تاکید بر اصلاح خدمات بندری تصریح می کند: خدمات بندری باید مطابق استانداردهای روز دنیا انجام شود با توجه به اینکه تجهیزات مدرن بندری به بخش دولتی فروخته نمی شود باید با اعتماد به بخش خصوصی خدمات بندری در اختیار این بخش قرار گیرد تا بخش خصوصی تجهیزات لازم را وارد و تخلیه و بارگیری با مدیریت استاندارد در بنادر انجام شود. پسکرانه بنادر بسیار مهم است. بنابراین باید به سمت کارآمدی حرکت کرد.
ارسال نظرات
آخرین اخبار